O
Mijn dokter is
een goede dokter
hij heeft mij niet
zieker gemaakt.
a.h.w. een eigen ziektegeschiedenis krij
gen. Eén van die complicaties is de eer
der genoemde asthmatische bronchitis.
Dit is een chronische bronchitis en is het
gevolg van de moeilijk kwijt te raken hoe
veelheid slijm in de aloeshi en tenslotte is
er ook een overvloedige slijmontwikkeling
in de bronchiën, die het gevolg is van de
steeds weerkerende infecties. Die hoe
veelheid slijm die de patiënt door tekort
aan lucht moeilijk of nauwelijks kan
ophoesten is een bron van velerlei infec
ties. Een vicieuze cirkel van ontstoken
alveoli, die weer een ontsteking van de
bronchiën tot gevolg hebben en omge
keerd.
Een asthmatische bronchitis wordt ook
wel een residiverende bronchopneumo
nia genoemd. De asthmapatiënt met als
complicatie de asthmatische bronchitis is
een typische pillengebruiker, wanneer je
dat zo zeggen mag. Zo'n zestien a acht
tien pillen, tabletten en capsules zijn
geen uitzondering. Om een allergische
aanval te voorkomen gebruikt hij of zij
prednison en omdat prednison de maag
wand aantast en het eigen afweermecha
nisme moeten er tabletten en/of capsules
worden geslikt om die maag te be
schermen en dito om infecties te voorko
men (een handvol antibiotica). Dan
komen er nog bij de 'sprays' en de tablet
ten om het longvolume te vergroten en
vanwege de antibiotica ook nog enkele
vitamine B-tabletten per dag.
Asthma is een ramp en wordt helaas nog
steeds als ziekte en kwaal onderschat.
Een opmerking als: 'Ach wij zijn allemaal
wel eens wat benauwd' van het vlees
geworden onbegrip hier in Holland, en
daar zijn er nogal wat van, wordt nog
steeds en zelfs vaker gehoord.
Een ander gevolg van asthma is het
zogenoemde longenfyseem. Omdat de
patiënt zo heel erg veel moeite heeft bij
het in- en uitademen, de patiënt zuigt als
het ware de lucht op en perst deze weer
uit zijn of haar lichaam, raakt de rek uit
de alveoli. De elasticiteit van de long
blaasjes verdwijnt nagenoeg geheel en
zij worden tot (bijna) functieloze slappe
zakjes. Bij de ademhalingsexcursie doen
de longblaasjes mee, dat wil zeggen dat
bij het inademen zij in volume groter wor
den en bij het uitademen helpen zij mee
de CO: eruit te persen, dit is een vitale
functie bij de ademhaling. Om die func
tieloze 'slappe zakjes' ontstaat stase,
daarmee wordt bedoeld dat daarin (de
alveoli) vocht en slijm ophoopt en dan is
er (weer) een oorzaak voor het krijgen
van longinfecties.
Het longenfyseem is 'irreversible', daar
wordt mee bedoeld dat het longenfyseem
niet te genezen is. Ook al zou de asthma
genezen, wat op latere leeftijd nog wel
eens spontaan kan gebeuren, dan blijft
als resttoestand het longenfyseem.
Longenfyseem patiënten kunnen ten
lange leste niet zonder extra zuurstof. Dit
zijn inderdaad de mensen, die ter hoogte
van de Mount Everest leven en ook daar
is extra zuurstof een noodzaak.
Er zijn vele oorzaken te bedenken waar
om iemand in ademnood kan raken. In
de pathologie (de ziekteleer) is het -
natuurlijk zou je zeggen - een long- en/of
hartlijden. Toch zijn er een heleboel
andere oorzaken te bedenken. Iemand
kan zich verslikken en tenslotte stikken in
een stukje vlees, een vrucht of een vis
graat. Maar het zijn toch de longziekten
zoals de longtumoren en de longinfecties
en de hartkwalen, aangeboren of verkre
gen, die de medicijnwereld bezig houden.
Een longlijden kan aanleiding geven tot
het minder goed of slecht functioneren
van het hart en ook omgekeerd gebeurt
dat.
Een dramatisch verhaal van een longlij
den bij kinderen - zoals elk lijden van een
kind een drama is - is de zogenaamde
taai-slijmziekte of microviscidosis. De kin
deren worden geboren met een slecht
functionerende pancreas (alvleesklier)
die onvoldoende enzymen produceert
waardoor zich taai slijm ophoopt, vooral
in de longen. Het is een lijdensweg voor
de kinderen van altijd medicijnen slikken,
ziekenhuisopnames, met de altijd aanwe
zige dreiging, wanneer zij een poos niet
ziek zijn, van weer een longinfectie en/of
een longbloeding. Oud kunnen deze kin
deren nooit worden en vaak halen zij de
adolessenten leeftijd niet eens. Een long
transplantatie kan de kinderen helpen en
later wellicht ook een
pancreastransplantatie. Maar gezien het
eeuwige tekort aan donor-organen komt
deze hulp voor vele kinderen vaak te
laat.
Met een blue baby wordt bedoeld een
kind, dat kort na de geboorte een blauwe
kleur krijgt en niet de prettige rode of
roze huidskleur heeft van een gezonde
baby. De blue baby is meestal een kind
met een aangeboren hartdefect. Deze
kan zijn een redelijk makkelijk te herstel
len defect langs operatieve weg, zoals
een opening in het kamertussenschot, dit
is het schot wat de rechter- en linkerka
mer scheidt. Een scheiding dus tussen
0,-arm en 02-rijk bloed. Doordat door de
opening in de kamerwand het bloed zich
kan mengen, stroomt zuurstofarm bloed
door het lichaam, waardoor de blauwe
kleur ontstaat van het kind. Ook aange
boren hartklep-gebreken kunnen door
een operatie worden hersteld.
Zelfs een ingewikkeld aangeboren hart-
gebrek zoals de tetralogie van Fallot -
Fallot was een arts in Marseille, die om
streeks het einde van de vorige eeuw
deze vier (tetra) afwijkingen als eerste
beschreef - kan nu geopereerd worden,
waardoor het kind een normale levens
verwachting krijgt. Nog geen twee decen
nia geleden werden de kinderen met een
Fallot niet ouder dan een jaar of twintig.
Op het ogenblik is er een internationaal
onderzoek in twaalf landen naar de oor
zaak van wat wordt genoemd de wiege-
dood. Het zeer jonge kind wordt dood
aangetroffen in de ochtend na de nach
trust. Het kan helaas ook gebeuren in de
middag, bijvoorbeeld wanneer het kind
voor luttele ogenblikken in de wieg of op
het bed van de ouders wordt gelegd. Het
kan bij wijze van spreken altijd en overal
gebeuren, het kind kan sterven in de
armen van de moeder. Het onderzoek
strekt zich niet alleen uit tot de oorzaak
en de preventie maar is ook epidemiolo
gisch van belang. Het onderzoek naar
het hoe, wat en waarom en wat is er
tegen te doen en wat om het te voorko
men, strekt zich ook uit naar waar, in
welk land, onder welke omstandigheden
vindt wiegedood plaats. De omstandighe
den zullen voor elk land een andere zijn
of dezelfde?
Over wiegedood is nog zeer weinig
bekend of beter er is helemaal niets over
bekend. Vermoed wordt dat de ademha
ling acuut heel snel wordt gestoord en
stopt doordat in de chemische functies,
die een rol spelen bij de ademhaling een
stoornis optreedt. Is dat zo? En welke
stoornis? Het onderzoek vindt voorname
lijk post-mortaal plaats d.w.z. na de dood
en daar is obductie voor nodig. Het ster
ven van een jong kind en dan daarna
nog eens toestemming geven voor een
obductie lijkt mij voor de ouders een nau
welijks te dragen opgave.
Een wiegedood heb ik in mijn langdurige
praktijk als huisarts niet meegemaakt en
daar prijs ik mij gelukkig mee. Menselijk
lijden in het algemeen is een droeve en
aangrijpende zaak. Het lijden van een
kind is een nauwelijks te begrijpen zaak.
Geen groter goed dan onze gezondheid
en een brave dokter die mee helpt
oppassen. De versregels die Willem
Hussem daarover schreef wil ik hier
graag nog eens herhalen:
34
