Niet in groepsverband, maar wel verzorgd?
IWA«ÉH©tt»8J«lit
17
heeft daarmee wellicht, de toch tengere,
Starkenborgh willen weergeven. Volgens
Zaalberg klopte de opstelling van de per
sonen op afbeelding 5 met gegevens van
Hagenaar. Het Japanse onderschrift
daarvan is foutief, bewust of onbewust.
Gezegd wordt dat de voorover gebogen
man de gouverneur-generaal zou zijn. In
Japanse ogen is het immers ondenkbaar
dat een verslagen vijand niet een onder
danige houding zou aannemen.
(3)a. Om te kunnen vaststellen op welke
dag de tot dusverre onbekende foto werd
gemaakt, pleit de aanwezigheid van
Hulsewé voor de eerste dag, zondag 8
maart. Op de tweede dag verving drs.
J.D. Thijs, dr. Hulsewé als tolk.
b. Op de nieuwe foto staat achter
Hulsewé nog een Europeaan. Samen
met de drie Nederlandse militairen dus
vijf personen. Op de volgende dag, 9
maart waren er maar vier: Ter Poorten,
Bakkers, Mantel en de tolk Thijs.
c. Bij de nieuwe foto ligt er één helm op
tafel, voor Imamura. De volgende dag lig
gen er drie, zie afbeelding 3.
d. Er staat ook een flesje op tafel, dat de
vorm heeft van een Gimborn inktflesje,
zoals dat toen in Indië gangbaar was.
Wellicht met de inkt waarmee op de eer
ste dag documenten werden gesigneerd.
De volgende dag staat dat flesje er niet
meer, dan liggen er wel weer een pet en
wat papieren, die op de 8e maart ontbra
ken, zie foto 2.
Dat de foto's van de eerste dag zo slecht
zijn komt omdat het overleg toen pas
begon om 17.00 uur. De gouverneur-
generaal moet de kamer verlaten hebben
rond 17.30 uur. Het raam dat de kamer
verlicht ligt op het noordoosten. Als men
weet dat het miezerig regende toen de
gouverneur-generaal naar buiten kwam,
kan er te weinig licht geweest zijn om op
die eerste dag goede foto's te maken. Op
de tweede dag begon de bijeenkomst om
ongeveer 12.00 uur en was afgelopen om
13.20 uur Java-tijd. Toen moet er veel
meer licht geweest zijn. Op beide dagen
staan de Japanse militairen achteraan in
dezelfde 'pikorde'. Dat de volgorde in de
hiërarchie zo strikt gerespecteerd wordt,
schijnt in militaire kringen heel gewoon te
zijn. Met enig voorzichtig optimisme houd
ik het er voorlopig op, dat de nu voor het
eerst in Nederland gepubliceerde foto
gemaakt is op zondag 8 maart, de eerste
dag van de onderhandelingen.
Bij mijn bezoek merkte ik nog iets op,
maar dat wil ik eerst onderzoeken, voor
dat ik ga publiceren.
Met dank aan luitenant-kolonel Wardjoko,
mevrouw Matsunaga en de heren J.K.
Brocades Zaalberg en T. Frleling voor
hun medewerking.
(advertentie)
Wij maken vrijblijvend een reisvoorstel met de daarbij
behorende reissom voor een reis naar:
Indonesië, Thailand, Maleisië
Australië/Nieuw Zeeland incl. eilanden in de Pacific
Brazilië, U.S.A.
AURORA TRAVEL SERVICE B.V. (ANVR/SGR)
Clauskindereweg 28-29, 1069 HN AMSTERDAM
Tel.: 020-6199377.
Zaterdag telefonisch niet bereikbaar
Afbeelding 6.
Pagina van een in 1942 in Japan uitgegeven dagblad. Overgave op Kalidjati op 8 maart 1942. De
bovenste foto op deze krantenpagina is genomen nê het vertrek van de gouverneur-generaal.
Andere foto's: tanks ergens in Indië, paleis van de gouverneur-generaal in Buitenzorg en landing
Japanse troepen bij San José op het eiland Mindoro (Filippijnen) op 2 maart 1942.
Foto: W. Buijze. q
