AFSCHEID VAN EEN GEWELDIGE VROUW
Dr. Sophia (Fiep) Kruyt (1913-1995) t
Door Lilian Ducelle
Sophia (Fiep) Kruyt was de dochter van het meest bekende en
geliefde zendings-echtpaar dat zich in het begin van deze eeuw
in Modjowarno (Oost-Java) vestigde. Haar vader was leraar,
haar moeder arts. Dat maakte dat onderwijs en medische zorg
misschien nog belangrijker werden dan het gewone zendelin
gen-werk. 'De Kruyts van Modjowarno' werden een begrip voor
welzijnszorg in Oost-Java.
Drie jaar later, na de dood van haar vader in 1916 repatrieerde
weduwe Kruyt met haar drie dochtertjes naar Nederland. Fiep
ging naar de HBS in Arnhem, in Utrecht farmacie studeren. Als
apothekeres ging ze in 1936 terug naar Indië en vestigde zich in
Malang. Tot 1939 werkte ze daar bij enkele apotheken, toen
besloot ze net als haar moeder arts te worden. Ze ging naar de
Geneeskundige Hogeschool in Batavia. De Japanse bezetting
en het kamp onderbraken de studie die ze in 1946 voortzette.
Fiep Kruyts leven is een voortzetting geweest van het leven van
haar ouders. Medische zorg en haar sociale bewogenheid, het
lot van minderbedeelden zijn altijd de bron geweest van haar
nimmer aflatende energie. Ze was arts in diverse ziekeninrich-
tingen, doceerde farmacie aan de Universitas Indonesia en
werd later directrice van het bekende 'Mardi Santoso' zieken
huis. Ze publiceerde in vele tijdschriften en gaf zelf boekjes uit
die de welzijnszorg, speciaal die van kinderen, konden verbete
ren. Voor haar werk ontving ze in 1977 een Oorkonde van de
Gouverneur van Oost-Java. Fiep was Indonesisch Staatsburger,
haar hart klopte voor het land waar ze geboren was.
Jaren geleden tijdens een kort verblijf in Nederland sprak ik Fiep
in Rotterdam. Ze moet een jaar of 70 geweest zijn. Op het grijze
haar na, zag ze er net zo uit als toen ik haar in 1947 ontmoette
in een polikliniek vlak bij de demarcatielijn in Surabaya. We
haalden herinneringen op aan goede en slechte tijden. Fiep
sprak over de plannen die ze had: kinderopvang, eenvoudige
vakopleiding voor jongelui, de zorg voor de allerarmsten. Niet
alles overlaten aan de overheid, doen wat je sémen kunt doen
en WILT doen. Een opmerkelijke uitspraak van deze geweldige
vrouw heb ik altijd onthouden:
'leder mens, hoe arm, ongelukkig, rampzalig ook, blijft een stuk
je verantwoordelijkheid behouden voor zijn leven. Niets of nie
mand mag hem die ontnemen. Alleen dan zal hij als een vol
waardig mens kunnen sterven'.
Fiep Kruyt heeft een heel moeilijk einde gehad, ze werd totaal
invalide, haar geest bleef helder, ze bleef adviseren. Heel
Surabaya heeft haar op het crematorium Kembang Kuning her
dacht en geëerd.
Verantwoordelijkheid voor jezelf, nooit vergeten.
Ziekenhuis Mardi Santoso
aan de Jl. Bubutan
N.B.
Dr. Sophia Kruyt was voorzitster en medeoprichtster van
Lembaga Kesejahteraan Keluarga (Inst. v. Gezinswelzijn, Inter
kerkelijk) een zeer belangrijke instelling. Haar werk wordt voort
gezet door haar oude getrouwen Otto Iskandar (Noersonto
Setjo) en Threes Schmidt (Addi Poernomo).
Corr. adres: Jl. Raya Manyar Tirtomoyo 5, Surabaya - 60118.
30
