PLANTEN UIT DE TROPEN
Acalypha Wilkesiana
DOOR NETTY SELDER
Glanzend netelblad Daoen mangsi
Familie: Euphorbiaceae Wolfsmelkachtigen
Er zijn plusminus 430 soorten Acalypha's,
verspreid in alle tropische gebieden.
Oorspronkelijk zijn deze planten afkom
stig van de eilanden uit de Zuidzee. In
Indonesië sieren ze tuinen van huizen,
hotels en openbare gebouwen.
De struiken, die twee tot drie meter hoog
kunnen worden, worden voornamelijk om
meter lang zijn en acht tot vijftien centi
meter breed. De vele soorten hebben
verschillende bladeren in vorm en kleur.
Meestal zijn ze breed ei- tot hartvormig,
toegespitst of rond. De bladrand kan
gekarteld of diepingesneden zijn en drie
tot vijfnervig. De bladkleur kan groen zijn
met gele rand, donkergroen met rode
'Circimata' wordt niet groter dan ander
halve meter.
De verschillende kleurschakeringen
komen tot stand omdat de afzonderlijke
cellagen van de bladeren een wisselende
combinatie van verschillende kleurstoffen
bezitten. Op zuiver groene plaatsen wordt
de kleur van de chloroplasten niet door
andere kleurstoffen overdekt. Zuiver rode
vlekken bezitten geen chlorofylkorrels -
chlorofyl is groene kleurstof (bladgroen)
van planten - want de buitenlagen van
het blad zijn rijkelijk voorzien van rode
kleurstof, genaamd arthocyaan. Deze
rode kleurstof is in water oplosbaar.
Bezitten de bladeren chlorofyl én arthocy
aan, dan ontstaan er mengkleuren.
Uit de oksels van de bladeren komt de
bloeiwijze te voorschijn. Talrijke onbedui
dende bloempjes purperrood of groen,
die aan dunne drie tot achttien centimeter
lange aren zitten. De bloeiwijze is vaak
niet te zien omdat ze onder de bladeren
zit. In de tropen bloeien ze praktisch het
hele jaar door. Elders van mei tot okto-
Acalypha Wilkesiana. Op de plant zijn duidelijk de draden van de parasiet maju maju te zien.
hun mooie bladeren gekweekt. Ze kun
nen goed gesnoeid worden, daarom ook
veel aangeplant als hagen en als afschei
ding van bloemperken.
De naam Acalypha is ontleend aan het
griekse woord 'akaliphe' wat brandnetel
betekent. De bladeren van enkele soor
ten vertonen wel enige gelijkenis met
brandnetelbladeren. In Engeland staat de
plant bekend als 'Match me if you can',
waarop dat slaat weet ik niet!
De harige stengels zijn groen of donker
rood. De kort gesteelde bladeren staan
verspreid en kunnen vijf tot vijftien centi-
nerven of bronsgroen met een rode rand.
Verder zijn er soorten met bontgekleurde,
gemarmerde en gevlekte bladeren. De
'Goldkant' heeft groene bladeren met wit
gekartelde randen. De 'Pudsiana' heeft
zwartgroen blad, de 'Batik' heeft gemar
merde bladeren, de 'Cancan' heeft rood
gerande, diep ingesneden bladeren en de
'Musaica' heeft diep oranje bladeren.
De soort die het meest gekweekt wordt
als afscheiding van perken is de 'Cir
cimata'. Ze heeft dicht opeen sterk
geplooide kleine hartvormige bladeren
met een waaiervormige nerfateur. Deze
ber.
Het vruchtje is een driedelig kluisvruchtje;
het vruchtje springt bij rijpheid in drie
delen uiteen.
De Acalypha is als kamerplant niet
gemakkelijk. Gewend aan het tropische
klimaat met een hoge luchtvochtigheid
kan het problemen geven. Ze werden tot
voor kort alleen in kassen gekweekt. In
de huiskamer kan de temperatuur wel
hoog genoeg zijn maar de lucht is vaak te
droog. Men kan dat oplossen door rond
om de plant bakjes met wat water te zet
ten of de pot in een wijde bak met water
39
