Honden en inlanders (4)
We who were saved
Inget Mati
Jurgen Cornelius Wilhelm
Kreecke
goed leest staat er in feite: ik weet niet of
het bordje bestaat, maar het lijkt me
sterk. Tot zover is er dus niets aan de
hand.
Maar nu komt 't, want hoe meer ik me in
het onderwerp verdiep, des te meer raak
ik ervan overtuigd dat het bordje
'Verboden voor honden en inlanders' wèl
heeft bestaan. En ik leg ook wel degelijk
mijn oor te luisteren bij de lezers van
Moessonik doe niet anders, ledereen
die het wil horen - en ook menigeen die
het helemaal niet wil horen - vraag ik er
naar. Op het onderwerp rassendis
criminatie in Indië rust blijkbaar nog
steeds een taboe, zoals uit uw reactie
blijkt.
Het bewuste bord heeft in elk groot
zwembad gehangen, niet alleen in Tjikini
(Batavia) of in Fort de Koek. En wel aan
weerskanten van de zwembad-ingang.
De onderkleur van het bord was wit
geverfd en de letterkleur was zwart of
rood. Het hing van de hoofdopzichter af
of aan zwart of rood de voorkeur werd
gegeven. De hoofdopzichter was in die
tijd (vóór 1940) altijd een Hollander!
De geïnterviewde Indonesiërs waren
gematigd in hun uitlatingen over dit bord.
In werkelijkheid stond op dit beruchte
bord: 'Verboden voor blauwe trekhonden
en Inlanders.' Met blauwe trekhonden
werd in het toenmalige Indië, dat 350 jaar
een kolonie van Nederland was, bedoeld
Indische Nederianders\ Zelfwas ik toen
zeven jaar oud en kon al lezen!
Waarom ontkennen er toch zoveel
Indischen, wat ze er in hun jeugd daar
hebben meegemaakt en waarom willen
ze er liever niet over praten of vertellen?
De woorden discriminatie, allochtoon,
autochtoon en mensenrechten moesten
nog uitgevonden worden. Hoe noemden
de meeste Hollanders ons in Nederland,
toen we ons geboorteland - vaak
gedwongen - moesten verlaten? Was het
niet: zwart dropje, bruinjoekel, pindachi
nees, poepchinees enzovoort? Maar
deze stomme mensen begrepen niet, dat
het bij de meeste Indische jeugdigen eelt
op de ziel kweekte en ze een huid als
een olifant kregen. Of horen deze woor
den nu ineens ook onder omstreden uitla
tingen?
De waarheid is, dat dit snertbord medio
1938 plotseling door de Chinese timmer
man onder toezicht van de Hollandse
hoofdopzichter van de muur werd losge
schroefd. Met de twee borden liep de
hoofdopzichter onder zijn arm naar zijn
kantoor. Wat er met die borden is
gebeurd, is onbekend. In wiens opdracht
dit losschroeven was gebeurd ook niet.
Foto's bestaan er wel degelijk van dit
beruchte ophangbord. Wijlen dr. H.J. de
Graaf, die o.a voor Tong Tong (nu
Moesson) geschiedenisartikeltjes
schreef, had die foto's in zijn bezit. Ook
van mensen, die werden opgehangen en
zo als voorbeeldstelling bleven hangen
van zes uur 's morgens tot kwart voor zes
's avonds. Zeker weten! Eind 1938 werd
dit 'gebruik' tevens van de ene op de
andere dag afgeschaft. Ook wijlen mijn
vader bezat foto's van die bordjes en
ophangpartijen. Nog genomen met een
fototoestel met glazen platen, wat ik mij
nog kan herinneren. Het Koninklijk
Instituut voor de Tropen en het Amster
dams Historisch Museum moeten de
foto's nog hebben. Al zal het mogelijk ook
weer ontkend worden. Het is nu een
kwestie van goed en slim zoeken bij die
instanties.
Het boek Verboden voor honden en
inlanders heb ik besteld en ik zal naar
aanleiding van mijn persoonlijke beleve
nissen in Nederlands-lndië hierover mijn
eigen conclusies trekken.
Mw. J. Weintré, Zutphen
The people who are casting doubt on the
decision to drop the atomic bomb on
Hiroshima would do well to read The pri
soners of the JapaneseGavin Daws's
book. I speak from experience.
For four years, from the age of 16, I was
seperated from my Dutch parents by the
Japanese and imprisoned with 1,650
other women and children in Kampili on
the island of Celebes in what is now
Indonesia.
I believe the bomb saved our lives, alt
hough it was too late for my father, who
died under gruesome circumstances only
a few weeks before in a Japanese prison.
For him, and countless victims of the
cruel military ambition of the Japanese,
the tragedy was that the bomb did not
come sooner.
The young revisionists would have us
believe it was unnecessary to sacrifice
Japanese civilians, but they do not know
what it was like to be a prisoner of the
Japanese. It is easy from the perspective
of 50 years, especially when our own life
is not in jeopardy, to pontificate on
President Truman's decision, but I was
there, and I am grateful to him for having
the courage and resolve to do what was
necessary. I pray nuclear weapons will
never be used again, but for those who
were spared by that awful act to live out
our lives, it was the right and wise choice.
Margaretha Kantor-Smulders, Westfield
New Jersey, VS
(Deze brief is eerder verschenen in
The New York Times)
Ongetwijfeld de enige uitvaartonderne
ming met een naam die Indische mensen
aanspreekt. De vorige directeur de heer
Ouwejan en zijn vrouw kwamen uit Indië
en hij wist met de service die hij zijn klan
ten verleende een sfeer van vertrouwe
lijkheid en troost te scheppen. Het
'gedenk de doden' werd ook 'denk aan de
levenden'. Door de jaren heen is dat het
kenmerk geweest van Inget Mati en dat is
het nóg.
De nieuwe directie is op dezelfde voet
doorgegaan, iets waar de Indische
gemeenschap dankbaar voor is.
Aan het gehekelde 'dumpen' zal Inget
Mati zich daarom nooit schuldig maken.
Wie dan wel? Toegegeven dat de vaak
bergen, niet meer zo frisse bloemen bij
het Monument bij de buitenstaander de
associatie met dumpen oproept.
Tenslotte blijft voor sommigen nog de
vraag: mag een eerbewijs dat een
bloem(stuk) aan een overledene toch is,
wel tweemaal voor hetzelfde doel worden
gebruikt? Of zou men al voor het overlij
den moeten bepalen: laat de bloemen die
je op mijn kist zou willen leggen, maar
rechtstreeks naar het Indisch Monument
brengen. Zou kunnen.
LD
In het vaste geloof dat God hem geroepen
heeft tot een nieuw leven, is met grote
ontroering, maar zo dankbaar voor alle
liefde, kennis en inspiratie die hij ons
gegeven heeft, geheel onverwacht overle
den mijn geliefde man, onze vader en
trotse opa
Hij werd 76 jaar.
Naarden M.E. Kreecke-van Kuijk
Hilversum Palmyra Nieuwland-Kreecke
Herman Nieuwland
Franpoise
Mylène
Bussum Vivian Peereboom-Kreecke
Hans Peereboom
Sven
Zeno
Aalsmeer Raymond Kreecke
Annelies Dol
Boris
7 oktober 1995
'Flat Ravelijn'
Graaf Lodewijklaan 108
1412 AX Naarden
De H. Mis ten uitvaart werd gehouden op
woensdag 11 oktober in de Parochiekerk van
St. Vitus te Naarden, waarna de crematie
plaatsvond in het crematorium 'Daelwijck'
te Utrecht.
5
