ORIENT TRAVEL
RETOUR BANGKOK v.a.
RETOUR JAKARTA v.a.
RETOUR BALI v.a.
RETOUR DELHI v.a.
RETOUR AUSTRALIË v.a.
935-
1356-
1559-
1090-
1299-
vlakkig noemen, eerder gewoon gezellig.
Een knus samenzijn in grote familiekring.
Het is niet zozeer de bijeenkomst op zich
die Indisch is, Hollandse families hebben
immers soortgelijke feestjes. Het is meer
de wijze waarop er invulling aan wordt
gegeven. Bij Hollandse families staat het
drinken centraal, bij Indische koempoe-
lans vooral het eten. De gastvrouw staat
daardoor veelal in de keuken. Mijn moe
der heeft dat niet zo sterk. Ze heeft geen
hekel aan koken, maar overdrijft het niet.
Misschien dat ons kleine gezin daar ook
debet aan is.
Van deze familiebijeenkomsten worden
altijd foto's gemaakt. Mijn ouders hebben
daar boeken vol van. Die foto's zijn be
langrijk voor hen. Laatst nog was er
iemand overleden die vaak bij de koem-
poelans aanwezig was. Dan worden de
fotoboeken weer tevoorschijn gehaald en
worden herinneringen opgehaald.
Een ander Indisch element zijn de myste
rieuze verhalen. Vroeger toen mijn opa en
oma nog leefden, gingen die verhalen
weieens over tafel. 'De klop op de deur'
was er zo een. Als je die hoorde en er
stond niemand achter de deur, dan was
dat een teken dat er iemand was gestor
ven. Pas veertig dagen na de sterfdag werd
van de overledene afscheid genomen, dat
was het moment waarop de ziel naar het
oneindige vertrok. Mijn ouders geloven
daar in. Ze hebben dan ook op de veertig
ste dag na het overlijden van mijn oma
afscheid van haar genomen.
Je mocht ook geen paraplu opsteken in
huis. Waarom dat niet mocht, weet ik
niet. En als je op je tong beet, dan werd er
over je geroddeld. Dat soort dingen. Maar
goed, misschien heb je die verhalen in de
Hollandse cultuur ook wel. Het taalge
bruik van sommige oudere Indische
mensen is ook kenmerkend. Het accent
waarmee ze spreken en de Maleise woor
den waarmee de zinnen zijn doorspekt.
Het ontwijken van conflicten in de per
soonlijke sfeer of in het openbaar. Mensen
niet in verlegenheid brengen. Met name
dit typisch Indisch gedrag ben ik in
Indonesië ook tegengekomen; het altijd
maar vriendelijk zijn, de gastheer spelen
en niemand willen teleurstellen. Daar heb
ik me tijdens het verblijf in Indonesië
soms mateloos aan geërgerd. Ik kwam op
een dag mijn hotelkamer binnen en de
koudwaterkraan deed het niet. Bij het
opendraaien had ik de kraan in mijn
handen. Ik zag wat er aan mankeerde en
wist dat je de waterleiding zou moeten
afsluiten om de boel te kunnen repareren.
Ik belde de technische dienst van het
hotel en even later kwam een monteur
vriendelijk lachend binnen. Na twee
minuten nam hij vriendelijk lachend
afscheid met de mededeling dat de kraan
was gemaakt. Ik probeerde de kraan en
had hem weer in mijn handen.
In Nederland zou die monteur zoiets niet
moeten proberen, dan kreeg hij een uit
brander van zijn baas. Hij wist volgens
mij best dal de kraan niet zou eenvoudig
te repareren was, maar zei daar niets van
tegen mij. Ook tegen zijn baas zal hij
waarschijnlijk niets hebben gezegd.
Dat zou twee keer 'nee' en twee keer een
afgang hebben betekend. Ik belde dus
voor de tweede keer. Dezelfde monteur
kwam glimlachend binnen en vroeg met
een verbaasde blik: 'Is-ie weer kapot?' Na
tien minuten sleutelen, knikte hij bij het
verlaten van mijn kamer geruststellend dat
'de klus was geklaard'. De kraan was
natuurlijk nog gewoon kapot. Dus belde
ik voor de derde keer. Toen kwam behalve
mijn 'huismonteur' nog een ander mee.
Ik had geen zin om te wachten en ging
zwemmen. Aan het eind van de middag
kreeg ik het bericht dat de kraan niet te
maken was en ik een andere kamer kon
krijgen. Het ging mij echter niet om een
andere kamer of een gerepareerde kraan,
maar om de manier van benaderen.
Ik had veel liever gehad dat ze gewoon
hadden gezegd: 'Sorry, die kraan is niet
meer te repareren.' Dat was tenminste
duidelijk geweest. De directe benadering
die in Nederland soms zo bot kan zijn, is
in dergelijke situaties verhelderend.
Overigens bemerk ik de paradox in mijn
opstelling: terwijl ik het 'recht-voor-zijn-
raap-handelen' in Nederland soms zo bot
vind, vertoon ik in Indonesië dat gedrag
zelf en verwacht ik bovendien dat anderen
ook zo zijn.
Aan de andere kant heb ik ook met mate
loze bewondering gekeken naar de wijze
waarop de Indonesiërs een stoep aanleg
gen. Met vijf man sterk, in een tempo
waar je jaloers op wordt. Zo kan het dus
ook, dacht ik toen: ze hebben alle vijf
werk en te eten, en het tempo past nu
eenmaal in die cultuur.
Terug in Nederland merkte ik dat ik dat
tempo had meegenomen. Het ging me
allemaal te snel. Als er op mijn werk een
collega in paniek binnen kwam stormen
met een onheilsbericht had ik een hou
ding van and so whatDat heeft een paar
weken geduurd. Overigens heb ik deze
ervaring ook gehad na een verblijf in het
Caribische gebied. Het zijn andere cultu
ren, een andere samenleving dan die wij
hier in het westen gewend zijn. Hier is een
dergelijke levenshouding niet mogelijk.
)e zou eigenlijk een middenweg moeten
hebben, dat zou een ideale situatie zijn.
Toch zit er ook iets van die tropische
levensstijl in mijn bloed. In Bukittinggi
waren Dorieke en ik naar de lapanse
tunnels geweest.
Eenmaal buiten zochten we een bank op
in het nabijgelegen park om van het
panorama te genieten.
Toen we daar zaten, kwamen er vijf Indo
nesische jongens om ons heen zitten en
we raakten in gesprek. Ik vroeg een van de
jongens wat ze hier deden. 'Banken', ant
woordde hij. En ik wist meteen wat hij
bedoelde. Een treffender woord had hij
voor mij niet kunnen verzinnen. Ik heb
dat zelf ook. Lekker als een luie Javaan op
de bank gaan zitten en niks doen. Dat was
voor mij echt herkenning.
19
Zilveren Medaille Den Haag 1885
Luik 1902
Gouden Medaille Den Haag 1913
Lid der Jury, Brussel 1910
Singel 486 - 1017 AW AMSTERDAM
Tel. 020 - 623 74 84
ANVR
ICR
Laan van Meerdervoort 291
Tel. 070 - 361 50 78
DEN HAAG
41ste jaargang nummer 6 december 1996
NECTAR
OE DEPONEEPO
Pharm. fabriek PHYTOL"
Bracht 4, B 4790 Burg-
Reuland, België,
tel. 00 3280420082
Vraag gratis receptenboekje
bij uw Toko en drogist
