Just in case.
Indië was alles. Alles jut stolk
Een Ford, model A, naast een zojuist gereedgekomen verbrandingsstier op Bali,
Uit: F.F. Habnit, Krèta sètan 'de duivelswagen'. Autopioniers van
Insulinde (Moesson 1977).
De oudjes onder u zullen nog wel weten
dat er op Java in de jaren dertig hoe langer
hoe meer automobielen op de weg reden.
Ik herinner mij, zonder in een boek te
neuzen, de verschillende merken van toen:
bijvoorbeeld Chevrolet, Ford (model A),
Austin, Morris en Opel, die zeer populair
waren. Dan waren er de kostbaarder wa
gens zoals de Studebaker, Buick, Graham,
Willy's en Auburn en ten slotte de hele
dure als de Lincoln Zepher, Lafayette,
Packard et cetera. Op de tennisbaan en in
de soos gingen verhalen rond over de pech
die men met de wagens ondervond: ge
broken achteras of veren, verstopte carbu
rateur, lekkende radiateur et cetera.
In die tijd was Sjors werkzaam bij de sui
kerfabriek te Tjomal. Geleidelijk aan had
hij zich opgewerkt van toekang bengkel
met opleiding ambachtsschool tot eerste
handlanger van de chef-machinist. Sjors
was een echte boedjang, ging weinig uit,
was zuinig en ging met de sepeda naar
zijn werk. Sjors had al die verhalen over
de mankementen aan de auto's aange
hoord en zijn hartewens was, eens een kar
te kopen die nooit mogoh zou gaan.
Toen brak de tijd aan dat Sjors met bui
tenlands verlof naar Europa ging. Hij ver
heugde zich er zeer op eindelijk de auto
van zijn dromen te kunnen aanschaffen
met zijn spaarduiten. Na in Genua gearri
veerd te zijn, testte hij de Alfa Romeo.
Meteen ontdekte hij iets dat soesah zou
kunnen veroorzaken: zo ook bij de
Citroen en zelfs onder de bonnet van een
Mercedes ontdekte Sjors een zwakke plek.
Ten einde raad besloot hij naar Engeland
te gaan, hopende aldaar een auto zonder
problemen te vinden, misschien een
Bentley. Na wat rondgekeken te hebben,
arriveerde Sjors bij een handelaar in twee
dehands wagens, waaronder een Rolls
Royce, welke de aandacht van Sjors trok.
Goh, dacht hij, wat een prachtige kar, en
slechts 5000 mijlen op de klok, net inge
reden! De verkoper verzekerde Sjors dat
deze wagen foutloos was en nooit mogoh
zou gaan. Sjors was zeer onder de indruk.
Ook was hij ingenomen met de leren
bekleding, de ramen met rolgordijnen, de
vaasjes voor bloemen en de welbekende
'nieuwe-autogeur', die u zich ook nog wel
zult kunnen herinneren. Van buiten was
alles solide en de ducoverf glom zó, dat je
geen spiegel nodig had om je haren te
kammen. De wagen reed ook zo lekker
soepel betoel. Na lang tjobak-tjobak en
goed kijken, besloot Sjors. Hij zag zichzelf
al uitstappen op het erf van hotel Du
Paviljon te Semarang, zijn sobats allemaal
verbaasd en afgunstig kijkend naar zijn
Rolls Royce. Sjors haalde zijn chequeboek
reeds uit zijn zak, maar de verkoper liet
hem eerst nog enkele extra's zien, zoals de
electric-rokoaansteker en de crankhandle
onder de voorbank. Ja-ilah, dacht Sjors,
hoe ken deze? Waarvoor heeft een Rolls
Royce die het altijd doet deze slinger
nodig? Beroerd zeg, de koop gaat niet
door! Hoewel de verkoper beweerde dat
de slinger nooit werd gebruikt en alleen
een ornament was, stak Sjors zijn che
queboek weer in zijn zak. Toen zei de
verkoper, die al kalangkiboet werd: 'Look
Sjors, when you pull up your shirt and
singlet, what do you see there on your
chest? Two nipples. They are ornaments,
you never ever use them, just like that
crankhandle, which is there just in case.'
Na wat piekeren stemde Sjors toe. Na nog
wat tawarren haalde hij zijn chequeboek
weer tevoorschijn en kocht de nooit
weigerende Rolls Royce.
Henk Meister
Gesprekken met oud-lndië mensen...
ISBN 90-73304-45-8 29,90
41ste jaargang nummer 6 december 1996
29
Prachtige verhalen van een echt Indische schrijfster.
Na Maria Dermout en Hella Haasse staat Jill Stolk bij mij op de derde plaats van de
Indische schrijfsters. (C.J. Stolk in Nieuws Magazine)
Ook pas verschenen:
Mijn lief, Java Roy Piette
ISBN 90-73304-46-6
Als de natuur zwijgt Joop de Lange
ISBN 90-73304-49-0
Leverbaar via de boekhandel of rechtstreeks:
bv BONNEVILLE, Dorpsstraat 13, 1861 KT Bergen NH
tel. 072 - 581 38 33 fax 072 - 589 46 12
