Brieven
moessQn
De inhoud van ingezonden
brieven valt buiten de
verantwoordelijkheid van de redactie
Groep Zuid
Bedankt Poirrié, voor het heldere en
sympathieke stukje over de wanhopige
strijd in Midden-Java in 1942. Wanhopig
gezien de overmacht in de lucht, de goede
bewapening en de jarenlange oorlogserva
ring van het Japanse leger. Ook in West
lava is niettegenstaande de armzalige
bewapening van het KNIL door sommige
onderdelen hard gevochten. Ik denk
hierbij aan de Tjiaterpas, waar tijdens felle
gevechten zware verliezen zijn geleden.
Onder anderen kolonel W.J. de Veer van
het 4e Regiment Infanterie en majoor
C.G.). Teerink van het 5e Bataljon
Infanterie uit Semarang zijn hierbij om
het leven gekomen.
E. de Graaf, Ims Palmas (Spanje)
Sociale klassen en petjoh
In Moesson van juli 1996 las ik met veel
belangstelling het artikel 'Indisch Neder
lands en petjoh' van A. Hadewych van
Rheeden. Mag ik hierbij enkele kantteke
ningen maken? In de eerste kolom op
p. 58 wordt de interpretatie gegeven van
de termen Indo-Europeaan, Indo en Indi
sche Nederlander. Mijns inziens horen
hier ook de termen Euro-Aziaat en Indi-
sch(e) jongen/meisje bij. Voor de personen
die in de derde kolom genoemd worden,
zou de term Euro-Aziaat gebruikt kunnen
worden - denk hierbij ook aan bijvoor
beeld de Steurtjes. Bij deze groep waren
ook personen met een Nederlands pas
poort, maar zij voelden zich meer Aziaat
dan Europeaan! De term Indisch(e)
jongen/meisje is iets moeilijker te plaat
sen. Deze mensen behoren tot de groep
Nederlands-onderdaan-Nederlander en
stonden op de sociale ladder hoger dan de
kleine Indo. Dit waren bijvoorbeeld de
kinderen die na de Europese lagere school
de Mulo, HBS of technisch onderwijs
bezochten. Zelfs kinderen van totoks, in
Indië geboren, noemden zich zo. Velen
van hen konden petjoh spreken, maar zij
moesten niet proberen dat thuis te doen...
Een opmerking bij de tweede kolom op
pagina 61: de wet van 1892 kende naast
de term Nederlands-onderdaan-Neder
lander ook die van Nederlands-onderdaan
-niet-Nederlander, Vreemde Oosterling en
Europeaan. De Japanners waren ingedeeld
bij de groep Vreemde Oosterlingen; na
hun overwinning op Rusland in 1905
eisten zij echter dat zij ingedeeld zouden
worden bij de Europeanen!
Bij punt 1 van de derde kolom op deze
pagina moet ook worden gedacht aan de
gelijkgestelde Indonesiër. In het Statistisch
zakboekje voor Nederlandsch Indië (1940)
worden de Nederlands-onderdaan-Neder
landers gerekend bij de Europeanen,
evenals de gelijkgestelde Indonesiër.
Tot de Nederlands-onderdaan-niet-Neder-
landers behoorden behalve de Indonesiërs
ook de in Nederlands-Indië geboren
Chinezen, Arabieren et cetera. De niet in
Nederlands-Indië geboren persoon uit
Zuidoost-Azië kwam in de kolom
Vreemde Oosterling.
Diep bedroefd, maar heel dankbaar
voor alle liefde die zij ons altijd
gegeven heeft, geven wij kennis van
het plotselinge overlijden van onze,
dierbare echtgenote, moeder,
grootmoeder en zus:
T.H. (Jet) Heidsieck-Stein
*01 - 04 - 1918 te Padang
f14 - 10 - 1996 te Curasao
Echtgenoot :Emiel Heidsieck
Kinderen Harryt en jannie
Roy en Mieke
Peterf
Sonja en Henk
Michiel en Myrna
Kurt en Rita
Kleinkinderen Silvia, Emile, Thirza
Ilona, Udo, Verna,
Marcia
Broer :Henk en Trees Stein
Condoleance-adres:
P.O. Box 4186, Asteroïdenweg 16,
Curasao, N.A.
Tot slot een opmerking over het petjoh:
dit had in het oude Batavia een andere
woordenschat en uitspraak dan in
bijvoorbeeld Djokjakarta of Soerabaja. In
Batavia was de uitspraak iets zangeriger,
maar in Djokja waren de 'd' en de 'r' veel
duidelijker hoorbaar.
F.J. Suyderhoud, Den Haag
Mentengschool Batavia
1939/1940
Naar aanleiding van de klassefoto van de
Mentengschool in Batavia Moesson juli/
augustus en september) nog een kleine
aanvulling. Op de bovenste rij, derde van
rechts, Lutz?; zesde van rechts Robbie
Nitzschke. Op de middelste rij, tweede
van rechts, Elzo Stuurman. Deze groep
was de derde klas. (uffrouw C.M. Vanger
was onderwijzeres van 1 augustus 1939
tot 30 april 1940. Zij werd van 1 mei tot
eind juni 1940 opgevolgd door de heer
Jan Boon. Ja, inderdaad... de Jan Boon!
R.C. Nitzschke, Baarn
Op 21 november 1996 is in alle
rust thuis overleden mijn liefste
vriend, onze lieve broer en oom
Henri Antoine Pesch
- Tom -
geboren te Batavia
op 10 december 1905.
Mede namens de familie,
J. van Leeuwen-van der Have
Correspondentie-adres:
Aan de Kant 76
1422 KN Uithoorn
De crematie heeft inmiddels plaats
gevonden.
4
