Giri Katon
niet wilde weten! Mijn eerste gedachte
was: 10.000 meter is 10 kilometer, dus van
Beekbergen helemaal over Apeldoorn
heen tot Vaassen, maar dan loodrecht
naar beneden. En dan zegt zo'n kerel ook
nog dat hij om dat stormfront heen gaat.
Moest er nog bijkomen dat hij eroverheen
had gewild! Van die storm kregen we
overigens wel wat mee. Iedereen die ooit
zoiets heeft meegemaakt, zal erkennen dat
dat geen pretje is. Alles dreunt, kraakt en
trilt. En zo nu en dan dondert het hele
gevaarte in een luchtzak van enkele hon
derden meters, terwijl buiten de bliksem
schichten de hemel doen oplichten.
Ellendig was dat ik bij die gelegenheid
recht in het gezicht van een van de stewar
dessen keek. Ze zat met haar rug in de
vliegrichting en had de handen op haar
tegen elkaar geklemde knieën gelegd.
Op haar mooie gezicht lag een vriende
lijke, geruststellende glimlach. Was ge
woon een plaatje, zoals ze daar zat, alleen
werd alles verpest door de bliksem. Elke
keer als die de boel verlichtte, blikkerde er
een rare weerschijn over dat gezicht en
maakte er een masker van. En een luguber
masker ook nog. Net zoiets als het bleke,
grijnzende smoelwerk dat in een goeie
horrorfilm vanuit een druipend bos door
een beslagen slaapkamerraam naar bin
nen pleegt te staren. Je weet wel, met van
die lange slierten haar langs het hoofd en
oogrood in plaats van oogwit.
Later, toen het weer rustig was, sprak de
gezagvoerder ons nogmaals toe en vertel
de over de opkomst van de zon. Moesten
we echt in de gaten houden, want dat was
iets geweldigs. Was 't ook: je zag in het
oosten een enorme rode bol vanachter de
nog duistere horizon te voorschijn komen.
Door de oostelijke koers van het toestel
kon je die bol gewoon zien opstijgen.
Niet met een noodgang, maar toch wel
veel sneller dan wanneer je gewoon stilzit
en niet met de onverantwoordelijke snel
heid van ongeveer 1000 kilometer per uur
richting zon raast. Vooral voor jongeren
een uniek verschijnsel waar ze een keer
getuige van moeten zijn. Voor ons oude
ren eigenlijk niet. Hebben we al eens
eerder meegemaakt: 'Rode Zon' boven
Azië. Werden we beroerd van. Verder was
die Indonesië-reis prachtig en ik kijk er
met ontzettend veel plezier en een beetje
weemoed op terug. Behalve de terugreis,
toen op het vliegveld van Rome gemeld
werd dat de airconditioning van de Jumbo
kapot was. Werd wel gerepareerd, maar je
zat toch weer in spanning: wat gaat er
hierna kapot? Niks, gelukkig. Nel zeurt
weieens om een vliegvakantie naar
Griekenland of Kreta. Gaat ze maar alleen.
Giri Katon, het
nieuwe onderkomen
van Dick Hartoko.
hoger gelegen rivier via pralonpijpen naar
Tanen en een ander dorp gevoerd kon
worden, zodat we zelfs in de droge tijd
water hebben om te wassen en te baden.
De jongens voor wie ik de schoolgelden
betaalde, kunnen ondertussen op eigen
benen staan. Eén is al getrouwd en werkt
bij een verzekeringsfirma, zijn adik staat
op punt van trouwen.
Een hoogtepunt in de geschiedenis van
Giri Katon was natuurlijk het bezoek van
de nicht en de drie neven van wie ik het
bestaan pas te weten was gekomen in
1992, vijf maanden nadat ik mijn 70ste
verjaardag had gevierd.
Vertalen doe ik niet meer. Ik volg de raad
van dokter Marda op: 'U moet plezieriger
leren leven.' Wat ik nu dan ook doe.
Zondagmiddag vier ik de eucharistie in
een kapel in een naburig dorp, waarbij
ongeveer honderd mensen komen.
Maandagavond vier ik deze in Tanen zelf,
waarbij dan zo'n veertig tot vijftig mensen
aanwezig zijn. Met een klein Suzuki-busje
word ik van en naar Tanen gebracht.
Die auto heb ik kunnen kopen van het
geld dat een oom van mij heeft nagelaten.
Als u eens naar Yogya komt, op zondag en
maandag bent u van harte welkom in Giri
Katon!
Dick Hartoho
Deze januari is het vijftien jaar geleden
dat ik neerstreek in Tanen, een bergdorpje
ongeveer twintig kilometer ten noorden
van Yogyakarta. Doel van mijn kluizenarij
daar was voornamelijk ongestoord te
kunnen werken aan vertalingen. Zo heb ik
ongeveer negen boeken kunnen vertalen,
onder andere het proefschrift van profes
sor Zoetmulder over Javaanse mystiek.
In 1988 moest ik verhuizen omdat de
grond waarop mijn hutje stond door de
eigenaar verkocht was, nota bene aan de
schoonzoon van een oude schoolvriendin
van mij op de Denkerschool te Buitenzorg,
Hetty Soebagyo. Gelukkig bood een buur
man mij een stuk grond aan de kant van
een ravijntje gratis aan! Zo kon ik op
14 juli 1988 verhuizen, daarbij geholpen
door alle dorpsgenoten, met name door
de jeugd. Het nieuwe Giri Katon (Berg-
zicht) is steviger dan het oude, onder
andere omdat er een nieuw geraamte is
gekomen. Ook het fundament is steviger.
Verder is er elektriciteit gekomen van het
staatselektriciteitsbedrijf. Daarvóór zijn we
bedrogen door iemand die een generator
zou opzetten. De betonnen palen waren
al geleverd, het voorschot was betaald,
maar de man in kwestie liet zich niet
meer zien.
Dan ging het beter met
het Kleine Ambassade
Project van de Neder
landse ambassade,
waardoor water uit een
41ste jaargang nummer 7 januari 1997
11
