Huwelijk in Salatiga in 1919
moessQn
statussymbool genoemd in Nederland,
neem ik aan. Tjalie schreef dat het al tijden
niet meer zo was in Amerika: 'In Amerika
is de credit-card al sinds lang synoniem
geworden met 'credietwaardig zijn'. Dat is
waarschijnlijk wel zo over de hele wereld
vandaag de dag!
Ouderwetse leningen kun je hier nog al
tijd sluiten via een bank, maar als je een
creditcard bezit met een groot bedrag kun
je niet zelden zomaar 10.000,- met dat
stukje plastic te voorschijn toveren.
Je kunt er een auto mee kopen zonder dat
je een cent op tafel legt. Er zijn mensen
die wel dertig, veertig van die kaarten met
zich meezeulen. Ze betalen met de ene
kaart hun schuld op een andere kaart af.
Wat een boekhouding moeten deze men
sen erop na houden! Het is niet te geloven.
Op een gegeven moment zitten ze vast en
komt er een consultatie met een expert die
je kan vertellen hoe je uit de schuld kunt
raken, of nog erger: deze mensen laten
zich gewoon failliet verklaren!
Hun schuldeisers krijgen dan wel wat,
Deze huwelijksfoto is gemaakt in Salatiga
op 10 september 1919. De bruidegom is
lohannes Antonius Derksen, hij is 33 jaar
oud en cavalerist bij het KNIL. Zijn bruid
Lilly Müller is 18 jaar.
lohan Antonius Derksen is in Tjimahi, in
het kamp, overleden in 1945 en Lilly
Müller overleed in Den Haag in 1993.
Zij is dus 48 jaar weduwe geweest, maar
als je rekening houdt met de kamptijd
heeft zij in feite meer dan vijftig jaar zon
der haar man geleefd. Toen Lilly Müller
maar lang niet alles terugbetaald. Daarna
begin je weer opnieuw, al zeggen ze ook
dat je kredietwaardigheid een grote nul is
als je failliet bent gegaan.
Met je creditcard kun je geld uit de muur
halen bij een ATM (Automatic Teller Ma
chine). Het is zelfs al een deel geworden
van de alledaagse spreektaal. Als je ergens
wat wilt gaan kopen met contant geld,
'you hit the Mac', dat is de ATM. Heel ge
makkelijk en heel vlug sta je daar, na wat
knopjes ingedrukt te hebben, met een
vuist vol bankbiljetten. Die trekken aan
randers aan, dus je moet eerst goed om je
heen kijken en liefst niet 's avonds of in
een slechte buurt geld uit de muur halen.
Als je je creditcard verliest, of iemand
steelt je nummer via je computer en Inter
net, is dat natuurlijk niet zo leuk, maar je
doet wat je kan. Dat is meteen je bank
bellen om ze het slechte nieuws mede te
delen. En dan kun je verder rustig adem
halen, want je bent hier maar verantwoor
delijk voor 50,-. Dus geef neks, denk je.
Maar ergens besef je wel dat je ervoor
uit het lapanse interneringskamp kwam,
was ze 45 jaar en had ze vier kinderen in
de leeftijd van 17 tot 25 jaar.
Vader Mülller en grootvader Punselie, bei
de opperwachtmeester van de cavalerie,
waren bij het huwelijk reeds lang overle
den. De grootmoeder en moeder zijn
respectievelijk in 1950 en 1951 overleden
Ook een paar ooms van de bruid waren
cavalerist.
Een van de redenen waarom de kinderen
zo vroeg trouwden, was wellicht het pove
betalen moet op de een of andere manier.
Maar we blijven even vrolijk (of wat min
der vrolijk) door het leven gaan, dat we
tenslotte ook maar te leen hebben.
De 'bon' is in een nieuw jasje gestoken:
het stukje papier waarop je zo vlot je hand
tekening zette, is nu een plastic kaartje
waar je mee kunt kopen wat je hart be
geert zonder te moeten wachten tot je het
bedrag hebt opgespaard. Tjalie Robinson
eindigt z'n stukje met te zeggen: 'Credit
cards zijn in wezen: interen op morgen.'
Habis bulan komt net zo onherroepelijk
als morgen, de rekening wordt gepresen
teerd en het geldelijk voorschot dat we op
morgen genomen hebben, moet worden
vereffend.
Of zoals ze 't hier zo mooi zeggen: 'It is
time to pay the piper.'
Juul Lentze
Zet't maar op de bon, eind van de
maand rekenen we af.
2) Mag op schuld...
Op de foto zijn te zien
(van links naar rechts):
Louise Sophie Diinnwald,
een zuster van de bruid met
haar zoon Cerhard Mathias
Rudolf Diinnwald; Maria
Christina Punselie-van de
Venne, de grootmoeder van
de bruid; Kreger, een
getuige en collega van de
bruidegom; de bruidegom
zelf; de bruid; Lens, ook
een getuige en collega van
de bruidegom; Eugenie
Müller, de zuster van de
bruid; Sophie Miiller-
Punselie, de moeder van de
bruid; en ten slotte:
Ivo Müller, de broer van de
bruid.
re militaire weduwenpensioen: grootmoe
der had een onderstand van 132,- per
jaar en de moeder, die toen nog twee
kinderen beneden de 18 jaar had, een
onderstand van 205,- per jaar. In 1920
werden deze bedragen bijna verdubbeld.
Door een gemeenschappelijk huishouden,
het feit dat je voor één cent nog veel kon
kopen en de omstandigheid dat er alleen
gestookt hoefde te worden om te koken,
zagen de twee weduwen van opperwacht
meesters van de cavalerie nog kans op een
bepaald niveau te leven.
K.P. Schaddelee
18
