Ibu Suyoto
moessQn
Te koop gevraagd:
oude Indonesische weefsels,
houtsnijwerken en schilderstukken
van goede kwaliteit.
Snelle contante afwikkeling.
B. Driessen, tel. 026 - 4430436/
fax 026 -4420717.
een ereplaats in mijn werkkamer. Ook de
fotoalbums kwamen in mijn bezit.
Sinds geruime tijd ben ik geabonneerd op
Moesson en met de allergrootste interesse
lees ik artikelen van mensen, die leefden
in dat verre land dat nu Indonesië heet.
Lange tijd bekroop mij het gevoel: jongen,
ook jij zult terugmoeten naar dit verre
land, waarmee je toch een zekere binding
hebt omdat je er geboren bent. Dit gevoel
werd met de jaren steeds nijpender. Een
eerste poging om terug te gaan moest ik
door familieomstandigheden voorbij laten
gaan. Toen las ik in het Moesson-nummer
van februari 1996 het door Peter Alting zo
prachtig geschreven artikel 'De Bougain-
villea van Sarangan'. Ook hij was heel
Bougainville aan Telega Pasir bij Sarangan.
jong uit Indië weggegaan en ook hij voel
de dat hij later terug moest.
Daar de heer Alting tijdens de oorlogsjaren
in Santpoort woonde, voelde ik dit als een
aanknopingspunt en ik vroeg aan de re
dactie van Moesson zijn adres, hetgeen
men mij bereidwillig meedeelde... Tasma-
nië! Ik schreef hem en het antwoord bleef
niet uit. In verdere briefwisseling vertelde
ik hem van dat vreemde gevoel dat mij zei
terug te gaan naar mijn geboorteland. Een
gevoel dat ook hij gekend heeft en waar
over hij mij vertelde dat dit gevoel als het
ware was ingelost nadat hij zijn reis naar
Sarangan had gemaakt.
Door de vele aanmoedigingen van hem
ben ik dan 14 augustus 1996 vertrokken
to the place where I came from.
Amsterdam-Singapore-Jakarta-Yogyakarta.
Yogya, waar ik voor een maand een huis
huurde, zou de plaats zijn van waaruit ik
naar mijn geboorteplaats Purworejo zou
kunnen gaan, alsook naar de verschillende
andere plaatsen waar mijn ouders zo vele
jaren geleden eveneens kwamen.
Op 14 augustus kwam ik in het door mij
gehuurde huis in Yogya aan. Ik werd har
telijk verwelkomd door Sari, de pembantu,
en zij was het die mij daar een maand
lang verzorgde, de was deed, het huis on
derhield en eten voor mij klaarmaakte.
En dat met een ingeboren bescheidenheid
en steeds met een hartverwarmende glim
lach. Soms behielp ik mij met een groot
schoolbord om met haar te converseren in
Bahasa Indonesia. De wijze waarop zij
dan een correctie aanbracht, was allerin
nemendst.
Ik vertrok naar Purworejo op 19 augustus
1996. Ik was gewapend met verschillende
foto's uit het album van mijn ouders, om
mijn geboortehuis te kunnen terugvinden.
Het grote voordeel voor mij was dat de
heer Suharno Somopertomo (Mas Arno)
met mij meeging, ook afkomstig uit Pur
worejo. Het bleek bij het zien van de door
mij meegebrachte foto's dat hij tijdens
zijn middelbare-schoolopleiding woon
achtig was bij een leraar die nu het huis
bewoont waar mijn ouders ver
bleven en waar ik dus geboren
ben. Hoe wonderlijk kan het
leven soms voor verrassingen
zorgen!
Door de Javaanse familie die
het huis nu bewoont, ben ik
met open armen ontvangen.
Meteen mocht ik binnenkomen
en heel het huis bekijken. Vrij
wel alles was nog in dezelfde
staat als vroeger, alleen was het
huis overgeschilderd en waren
de bloembedden in de tuin iets
anders gerangschikt. Ook de ge
bouwen waarin mijn ouders lesgaven,
staan er nog precies zoals toen. Ze zijn
beslist niet verouderd en het was in deze
gebouwen dat Mas Arno zijn middelbare
school volbracht. Daarna studeerde hij in
Yogyakarta aan het Indonesian Institute of
Art, bekroond met een Master Degree.
Na dus de school van mijn ouders bezocht
te hebben, vertrokken we naar de admini
stratie van het bevolkingsregister van
Purworejo, om navraag te doen naar mijn
geboorteakte. Ook daar bleek alles nog
aanwezig te zijn. Purworejo kan alle docu
menten nog tonen vanaf het einde van de
vorige eeuw. Ik kan u verzekeren dat het
erg ontroerend voor mij was toen ik mijn
geboorteakte onder ogen kreeg, met daar
op de schuingeschreven handtekening van
mijn vader. Natuurlijk heb ik van dit do
cument fotokopieën kunnen meenemen.
Na deze wonderlijke belevenis reden we
verder naar de desa vanwaar Mas Arno
afkomstig is en waar nu nog zijn oudste
broer en een jongere zus met haar kinde
ren wonen. Met grote hartelijkheid ben ik
daar ontvangen. Onmiddellijk werd er
thee gemaakt en ik kreeg een soort wafel
te eten waarin pinda's verwerkt waren.
Toen de familie zag dat ik deze met veel
smaak verorberde, stuurde de zus van Mas
Arno een van haar kinderen de desa in,
om nog enkele wafels te halen. Die mocht
ik mee naar huis nemen. Allercharmantst,
nietwaar?
Zo verliep dus het weerzien van mijn ge
boorteplaats. Een volgende maal hoop ik
meer te vertellen over mijn belevenissen
tijdens deze voor mij zo emotionele reis
naar de plaatsen waar mijn ouders verble
ven zo lang geleden. U zult dan zien dat
ik daar heel wonderlijke ontmoetingen
heb, die men in zijn stoutste dromen niet
voor mogelijk zou houden!
A. Schiitz
Het kind, hoe vaak bezocht het U,
de straat stak het over,
de vreugde achterna,
oude Indonesische buurvrouw,
uw huis, ons huis, tegenover elkaar,
in Jakarta, de jalan Halmahera.
Het schip, eenmaal bezocht het ons,
de oceaan stak het over,
de nieuwe bestemming achterna,
het vreemde land,
niet meer wonen wij tegenover
elkaar,
ik verliet Jakarta en jalan
Halmahera.
De herinnering, hoe vaak bezocht
hij mij,
iets stak hij over,
het verlangen achterna,
een blik in het verleden,
weer zie ik onze huizen tegenover
elkaar,
terug in Jakarta en jalan
Halmahera.
Huib Hommerson
36
