De derde generatie aan het woord
moessQn
Ze zijn in Nederland geboren en
kennen Indië slechts uit een
handvol verhalen, anekdotes en
foto's. Nostalgische gevoelens
koesteren ze niet, Nederlands-
Indië is het land van hun ouders.
Maar wat betekent Indisch-zijn
dan voor de derde generatie
Indo's? Is het écht alleen iets van
hun ouders, of ook van henzelf?
En vinden ze dat de Indische cul
tuur overgedragen moet worden?
Riny Boeijen ging in een serie interviews
op zoek naar hun antwoorden en verhalen
en liet vier Indische jongeren uitgebreid
aan het woord. Op zijn initiatief kwamen
zij onlangs bijeen in het Indisch Cultureel
Centrum om reacties op de interviews en
ervaringen uit te wisselen.
Naast Dave Bos (1960), Claudia van den
Broek (1967) en Edgar Regensburg (1963),
namen Riny Boeijen, zijn vrouw Louise
Peeters (Djakarta, 1948) en Huib Deetman
(Malang, 1934) deel aan het gesprek.
Na een welkomstwoord van gespreksleider
Riny Boeijen kregen Dave, Claudia en
Edgar de gelegenheid hun mening over de
interviews te geven. Bij Dave Bos heeft het
interview veel emoties losgemaakt: na
lezing van zijn stuk was hij zich er des te
sterker van bewust dat zijn overleden
vader de schakel is in zijn zoektocht naar
het Indische. Wat hem met name bezig
houdt is de vraag welke Indische eigen
schappen hij aan zijn dochtertje kan door
geven. Claudia van den Broek had veel
negatieve reacties op haar interview gekre
gen, maar er was ook waardering voor de
onverbloemde wijze waarop zij dingen bij
de naam durfde te noemen. Van zijn
Indische vrienden kreeg Edgar Regensburg
instemmende reacties. Volgens hen kwam
hij in het interview goed uit de verf.
De overige deelnemers haakten hierop in
en al snel nam het gesprek een andere
wending. De vraag 'Wat is Indisch?' ging
een steeds grotere rol spelen. Er bestaan
nogal wat definities van Indische identi
teit. Dat het begrip vaag blijft, blijkt
bijvoorbeeld ook uit de interviews waarin
de jongeren vooral de meest kenmerkende
Indische aspecten aanstippen. Vaststaat
dat het Indisch-zijn generatiegebonden is:
voor de oudere generatie is het iets van
zelfsprekends, terwijl het voor veel jonge
ren eerder een bewustwordingsproces is.
Maar wat is nu typisch Indisch? Op deze
vraag konden Dave, Claudia en Edgar
geen eenduidig antwoord geven. Ze leken
het Indische vooral buiten zichzelf te zoe
ken in verhalen over hun ouders en hun
opvoeding. De vraag rees of niet iedereen
bezig is met zijn identiteit. Iedereen wil
toch weten waar hij vandaan komt en wel-
De deelnemers aan het gesprek
v.l.n.r. Edgar Regensburg,
Claudia van den Broek, Dave Bos en
Riny Boeijen.
ke rol zijn opvoeding en achtergrond heb
ben gespeeld? Voor veel Indische jongeren
daarentegen is de zoektocht naar hun
identiteit niet vrijblijvend omdat ze zich
alleen al qua uiterlijk duidelijk van hun
Hollandse leeftijdgenoten onderscheiden.
Ook werd er thuis weinig of niet over het
Indische verleden gepraat: het werd dood
gezwegen door hun ouders.
Maar hoe denkt de oudere generatie hier
over? 'Indisch was toen en daar en niet
hier en nu', meent Huib Deetman.
Alles wat nu nog onder Indisch wordt ver
staan is volgens hem slechts een afgeleide
van het verleden. Met deze stelling was
Louise Peeters het echter helemaal niet
eens. Van jongs af aan was zij gewend het
Indische in haar te ontkennen.
Die tijd is definitief voorbij; sinds de jaren
tachtig bestaat er een
groeiende belangstelling
voor de eigen cultuur en
geschiedenis en zijn
Indo's zich steeds meer
gaan profileren. Louise Peeters voelt zich
nu Indischer dan ooit.
Al met al blijft de vraag wat Indisch is een
fascinerende maar onmógelijke vraag.
De soms met elkaar botsende betekenissen
die de verschillende generaties aan hun
identiteit geven kunnen telkens weer een
verdere invulling krijgen.
Dave Bos, Claudia van den Broek en Edgar
Regensburg zijn ieder op hun eigen ma
nier Indisch en zijn zich ervan bewust dat
de Indische cultuur alleen in contrast met
de Hollandse samenleving zichtbaar is.
Wat overblijft voor de derde generatie
Indo's, is het herontdekken van de flexi
biliteit van hun dubbele culturele achter
grond. Ze staan hierbij voor een belangrij
ke keuze; de jongeren kennen de positieve
en negatieve kanten van zowel de Indische
als de Nederlandse cultuur van binnenuit.
Aan hen is uiteindelijk de keus de positie
ve aspecten van Indisch-zijn in Nederland
wel of niet over te nemen en door te
geven aan de volgende generatie.
Esther Manuel
22
Reacties zijn welkom bij de redactie
