PLANTEN UIT DE TROPEN
Mango
moessQn
door Netty Selder
De vruchten zijn eerst groen, bij rijpheid
geelgroen, geel met roserood of geeloranje
tot purperrood. De mangga is een steen
vrucht die bij rijpheid vlezig en sappig is.
Ze bestaat uit drie delen: eerst de buiten-
vruchtwand, de schil; dan de midden-
vruchtwand, het vruchtvlees en ten slotte
de binnenvruchtwand, dat is de harde
steenkern waarbinnen het zaad zit.
Mangga's zijn rijp als ze sterk geuren en
als men de vrucht in kan drukken. Soms
krijgt de schil bruine of zwarte vlekjes, dat
wijst ook op rijpheid. Bij rijpe vruchten
kan de schil losgetrokken worden.
De schil is taai, leerachtig en oneetbaar.
Het vruchtvlees geel of oranje gekleurd,
zacht en heerlijk zoet. De grote platte pit
laat moeilijk los van het vruchtvlees.
Vruchtvlees van onrijpe vruchten is hard
en wit van kleur, deze vruchten zijn lekker
in de roedjak (gemengde stukjes fruit in
pittige saus).
Sommige mensen krijgen van jonge mang
ga's hoofdpijn, pijn in de buik en moei
lijkheden met plassen. Anderen krijgen
van rijpe mangga's uitslag of koorts.
Mensen die last van hun blaas of nieren
hebben mogen geen mangga's eten. Drink
na het eten van mangga's geen melk of
alcohol, ook daarvan kan men maagklach
ten krijgen. Er zijn mensen die allergisch
zijn voor de schil en de bloemen. Jonge
gestoofde mangga's zijn lekker en gezond.
Mangga's worden verwerkt in sorbets,
gebak en er wordt jam en limonade van
gemaakt. Onrijpe vruchten voor chutneys,
tafelzuur en kerries. Gedroogd vruchtvlees
is ook te koop. In sommige oosterse ge
rechten worden gedroogde pitten verwerkt.
In Indonesië kan men in stalletjes langs
de weg es campur kopen. Dat is een mix
van verschillende vruchten waaronder
stukjes mangga. Met suiker en stroop en
daarop ijsschaafsel wordt het op een bord
geserveerd. Oppassen dat je daar geen
buikpijn van krijgt!
Hier in Nederland zijn mango's, zoals wij
die hier noemen, het hele jaar te koop.
Ze komen uit verschillende landen zoals
Mango - Mangga of Bacang - Mangi-
feria indiea
Familie: Anacardiaceae - Pruikeboom-
familie
Deze schaduwrijke, altijd groene boom
met een dichte bladerkroon, brengt een
van de heerlijkste vruchten uit de tropen
voort. De mangoboom bereikt een hoogte
van tien tot vijftig meter, behalve als ze op
laagstam zijn geënt. Enten wil zeggen dat
een loot van een veredelde boom zodanig
op de onderstam van een wilde boom
wordt bevestigd, dat beiden met elkaar
vergroeien. Mangobomen kunnen hon
derd jaar oud worden.
De bomen zijn inheems in India, een land
dat nog steeds geldt als een belangrijk
exportgebied van mango's. De mango's
worden daar al vierduizend jaar gekweekt.
Vijfhonderd jaar voor onze jaartelling
werden mango's in Maleisië ingevoerd en
verder verspreid over de eilanden van
Zuidoost-Azië. In het begin van de jaar
telling werden de zaden door Arabische
handelaren meegenomen naar Oost-Afrika
en weer later vervoerden Portugezen de
vruchten naar Zuid-Afrika en Brazilië.
Pas in de achttiende eeuw kwamen ze in
West-Indië terecht. Nu komen ze in alle
tropische en subtropische gebieden voor,
als de temperatuur maar tenminste negen
tien graden Celcius bedraagt.
In Indonesië groeien mangga's in de war
me laagvlakte en lage heuvelstreken, waar
ze overvloedig vrucht dragen. Iedere streek
in Indonesië heeft andere soorten: op lava
zijn de streken Pasoeroean-Probolinggo
en Cheribon-Indramajoe beroemd om
hun mangga's. Alleen al in Cheribon kent
men tientallen soorten waarvan de
Mangga Gedong en de Mangga
Budijaja het meest bekend zijn.
De beste soort is de Mangga
Manis die naar Nederland
geëxporteerd wordt en tot de
lekkerste behoort.
Op Bali waar de mangga ook
wel Poh of Pakel genoemd
wordt groeit de Mangga Golek,
een grote langwerpige, geelgou
den vrucht van dertig centime
ter lang. Deze is sappig en
aromatisch. Mangga's zijn er in
veel variëteiten, in smaak,
hardheid en grootte. De
kleinste is ongeveer zo groot als een
kippenei en de grootste is zo groot als een
meloen van ongeveer twee kilo. De klein
ste soorten zijn niet te eten. Ze zijn veze
lig, wrang en smaken naar terpentine.
Jonge bomen dragen vijftig tot honderd
vruchten en oudere bomen kunnen wel
duizend vruchten voortbrengen. De vruch
ten hebben lange stelen. In november
begint in Indonesië de manggatijd.
30
