Wat is In mm .giiïï 'Vliegmiljonair' overleden Batavia op sleep richting Sydney De vraag wordt wel eens gesteld wat nou eigenlijk Indisch is, wat dat nou eigenlijk betekent. Ik heb daar zo mijn idee over en die hoeft natuurlijk niet overeen te stemmen met wat een ander daarvan denkt. Zoveel hoofden, zoveel zinnen en vrijheid blijheid natuurlijk. Indisch is een eigenschap en niet gebonden aan een volk zoals Chinezen of Javanen, maar aan een bevolkingsconglomeraat, bestaande uit tientallen volken die des tijds Nederlands-Indië bewoonden. Het is een aangeleerde eigenschap van er kennen en respecteren van bepaalde nor men en waarden die in dat conglomeraat In Den Haag is generaal-majoor b.d. Dirk Asjes overleden. De 85-jarige Asjes stond bekend als de 'vliegmiljonair'. Hij had ruim 15.000 vlieguren en gold als een van de grote voortrekkers van de Nederlandse luchtvaart. Asjes hielp na de oorlog 200.000 mensen uit Indonesië te evacueren. Hij schreef het boek Startklaar over zijn ruim 50-jarige vliegersleven, met als bekendste incident het bijna fatale ongeluk in Brits-Indië tijdens de London- Melbourne race in oktober 1934. als juist golden. En als ik dan sterk gesim plificeerd doorga, anders wordt het te complex, dan was er daar sprake van een ontmoeting van twee culturen (normen en waarden), namelijk de Aziatische, voorna melijk Javaanse, en de Euro pese, voornamelijk Neder landse. Die vormden de hoofdmoot met een hele boel bijmoten, Chinese, Portugese, Engelse, Spaanse, Ambonese, Menadonese, et cetera, ga nog maar vier entwintig uur door. En dat heerlijke ratje- toe van erkende en gerespecteer de normen en waarden ontstond in ons Indië, daar vandaan Indisch. Een voorbeeld van iets ontegenzeggelijks Indisch. Een Javaan doet zijn behoefte in een hokje boven de kalie en tjebokt met het water uit die kalie. Hij vindt het af vegen met papier of een boomblad niet zo geslaagd. De Europeaan doet zijn behoef de op een toilet en veegt af met toiletpa pier. De Indische mens doet de behoefte op een toilet en wast daarna met water uit de botol tjebok. Dit is Eurojavaans, dus Indisch. Indisch is dus een eigenschap gevormd op basis van de smeltkroes van normen en waarden destijds aanwezig in ons Indië. Deze eigenschap vormt de zeden en ge woonten, de cultuur, de beschaving van een groep. Iets Indisch is dus een uiting van de Indische cultuur. Cultuur wordt gevormd door geldende normen en waarden. Deze normen en waarden veranderen met de tijd, gelukkig zijn de heksenverbrandingen lang verleden tijd. Cultuur verandert dus onder invloed van veranderende normen en waarden. Cultuur leeft dus. Een dode cultuur ver andert niet maar blijft ook niet bestaan omdat leven ontbreekt, voorbeeld de cul tuur van de Inca's. Ook de Indische cul tuur in strikte zin zal verdwijnen omdat Indië er niet meer is, de smeltkroes waarin het geboren werd en leefde. Ook het be grip Indisch zal vervagen omdat de cultuur waar het een uiting van is verloren gaat. Jammer voor ons die er aan gehecht zijn. J.F.W.A. Lange De replica van het VOC-schip Batavia luistert in het jaar 2000 de Olympische Spelen in Sydney op. De in Lelystad gebouwde en daar nu als bezienswaardig heid liggende Oostindiëvaarder wordt daarvoor via het Panamakanaal naar Australië gesleept. Australië heeft een bijzondere band met de Batavia. In juni 1629 strandde de echte Batavia op de Australische westkust. De schipbreukelin gen behoorden tot de eerste Europeanen die voet aan wal zetten op Australisch grondgebied. In de jaren zeventig werd het wrak van de Batavia gevonden bij de Hotman Abrolhos, een eilandengroep. Van 21 juli tot 14 augustus 1997 zal de absoluut laatste Midden Java Reünie-reis worden gehouden. Aangedaan worden Bali, Oost-Java en Midden-Java. De reis eindigt in Semarang als centrale punt. Voor informatie kunt u zich wenden tot de heer J. Lewis, Elzenhorst 18, 2742 CJ Waddinxveen, telefoon 01 82 - 61 00 42 en bij het secretariaat van MJR, Laan van Vlaanderen 488, 1066 MV Amsterdam. 41ste jaargang nummer 9 maart 1997 7

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1997 | | pagina 7