Boelan Poeasa, Lebaran of Ramadan
Bij de Maleise bevolking kent
men de vastenmaand als
Boelan Poeasa. Het vasten
houdt in dat gedurende zons
opgang tot en met zonsonder
gang niets mag worden gege
ten of gedronken. Gedurende
de gehele vastenperiode geen
sexuele gemeenschap, men
mag niet boos worden en niet
vloeken. Kortom zelfdiscipline
door zelfbeheersing. Ook mag
men de bedelaars gedurende
die periode niets weigeren.
Het is je plicht om wat beras
of wat geld te geven.
De eerste dagen van de poeasa zijn zwaar.
Je maag gaat krimpen, omdat liet niet op
de gezette tijden voeding krijgt, maar het
wel gewend is en daardoor ontstaat dat
knagende gevoel. De dorst is erger, zeker
als de poeasa in de droge moesson valt.
Vreemd genoeg raakt je lichaam er aan
gewend en moet je je aan die situatie
aanpassen. Het is ook de bedoeling dat de
mens zich dan bezint, zowel geestelijk als
lichamelijk. Door te vasten zuiver je je
lichaam en omdat in zo'n situatie je li
chaam meer rust nodig heeft, wordt ook
je ritme langzamer (minister Borst noem
de het laatst nog 'onthaasting'). Het is dan
ook de bedoeling dat je meer tijd neemt
om de Koran te lezen en overdenkt wat je
het afgelopen jaar goed en niet goed hebt
gedaan jegens je medemens.
Fanatiek volg je de regels, ondanks het feit
dat je eenvoudig tijdens het mandiën je
dorst zou kunnen lessen. Juist dan heb je
die zelfbeheersing om het niet te doen en
je lippen stevig dichtgeknepen houdt,
zodat er geen druppeltje in je mond
terecht komt. Voor ons kinderen was het
best zwaar, maar het gaf dat gevoel van
saamhorigheid en nog belangrijker voor
ons het lekkers dat je kreeg als de zon
onder was gegaan.
Na het bad rustig afwachten en kijken hoe
kokkie het lekkers, dat altijd een verras
sing was, klaar ging maken. Om ongeveer
vier uur 's middags begon zij er mee. Wat
dacht u ervan: kelapa moeda met geraspte
jonge ketimoen in het vocht van de jonge
kokos en met rozenstroop op smaak ge
bracht. Ik verzeker u dat dat na een hele
dag niet drinken erin gleed. Of tjendol-
sliertjes met delima in stroop soesoeh of
met rozenstroop. Dan weer had ze tjendol
of lengkong (met die zwarte glibbertjes in
blokjes). Soms maakte ze boeboer tjandil
of boeboer katjang idjo, kolak pisang of
kolak oebi.
In die periode waren overal dadels ver
krijgbaar. Veel zoetigheid hield je energie
ondanks het vasten toch wat op pijl,
vandaar dat na het gebed altijd eerst zoete
drankjes of boeboer genuttigd werd.
De laatste maaltijd om vier uur 's morgens
was een ervaring die ik voor geen goud
had willen missen. Vreemd denkt u, zo
vroeg een warme maaltijd. Maar het ging
om de sfeer die anders was. Overal om je
heen hoorde je het geklok van de oelekan,
het gesis van kruiden in de hete olie, het
gekling van de glazen, die gevuld werden
met hete zoete thee en het gedempte
geluid van mensenstemmen.
Alles in het donkere van de nacht waar je
over het algemeen toch best bang voor
was, maar dat nu een veilige geborgenheid
bood doordat er zoveel mensen wakker
waren. Om vijf uur was het vasten weer
begonnen. De meesten gingen dan weer
naar bed, maar wij jongeren bleven op
41ste jaargang nummer 10 april 1997
23
