moessQn
PRIVATE TOURS
De inhoud van ingezonden
brieven valt buiten de
verantwoordelijkheid van de redactie
Ontmoeting met mevrouw
Kloppenburg-Versteegh
Het artikel van Vilan van de Loo Moesson
15 februari 1997, pag. 37-39) herinnert
mij aan de gesprekken die ik met haar heb
gehad, nu meer dan een halve eeuw gele
den. Het heeft mij enigszins verwonderd
dat in het bewuste artikel nergens staat
vermeld waar zij en haar oudste dochter
Troel hebben gewoond voor en na de
oorlog met Japan.
In die periode werd ik, ter vervanging van
een militieplichtige collega, belast met het
beheer van het bosressort Tosari, waar ik
ook tijdelijk kwam te wonen. Het omvatte
vier mantri bospolitieressorten (boswach-
terijen). Eén ervan was Nongkojajar,
gelegen op de westelijke helling van de
Tengger (op 1200 meter) op een afstand
van ongeveer 15 km bewesten Tosari (op
1775 meter). In mijn hoedanigheid van
Ressorthoofd van het Boswezen ging ik
regelmatig naar Nongkojajar en omgeving.
Niet ver van deze laatste plaats, geschei
den door een nogal breed rivierdal in
oostelijke richting, ligt hotel annex boer
derij Andanasari, eigendom van de familie
Kloppenburg-Versteegh. Op de wandel-
kaart van de Tengger, bijlage van bet boekje
De Tengger. Van menschen, goden en vul
kanen staat de naam Andanasari met
hoofdletters gedrukt. Hier heb ik mevrouw
Kloppenburg-Versteegh enkele malen
ontmoet en gesproken.
In een ingezonden stuk Tong Tong 15 ja
nuari 1971, pag. 20-21) noemde ik haar
'the grand old lady'. In onze gesprekken
kwam het probleem van de jamu-jamuan
GEHEEL INDONESIË
INLICHTINGEN: 0172-436086
(medicinale kruiden) vanzelfsprekend ook
ter sprake.
Acht jaar later schreef ik een en ander over
het uitsterven (verdwijnen) van medicina
le planten in het Semeru-Tengger-gebied
in het Jakartaanse dagblad Sinar Harapan
van 29 september 1979 (Musnahnya
BibitTanaman Obat-obatan di Gunung
Semeru). Nog eenmaal heb ik de naam
van mevrouw Kloppenburg erin vermeld.
Nu over iets anders dat ook heeft te maken
met de naam Versteegh. Toen Multatuli te
werk werd gesteld als Commies op de Al
gemene Rekenkamer te Batavia (6 februari
1840) raakte hij verliefd op Caroline
Versteegh, dochter van een landbouw
ondernemer te Jati-Rrunggo in het Sema-
rangse. Zij was toen op een kostschool in
Weltevreden. Eduards hartstocht was zo
vurig, dat hij met haar in het koor van de
katholieke kerk ging meezingen en zich
later liet dopen. Papa Versteegh moet wel
gegronde redenen hebben gehad om de
verloving van zijn dochter met Eduard
D.D. te laten verbreken. Deze tragische
love-affair deed D.D. besluiten een over
plaatsing buiten lava aan te vragen.
Het verzoek werd ingewilligd en bij besluit
van de gouverneur-generaal van 9 juli
1842 werd Douwes Dekker benoemd als
Controleur 2de klasse met als standplaats
Natal ter Westkust van Sumatra.
Tot slot wil ik gaarne de volgende vraag
stellen, waarvan het antwoord naar ik
meen historisch van belang kan zijn:
Was Caroline Versteegh geparenteerd aan
mevrouw Kloppenburg-Versteegh? Of was
het louter toeval, dat ze beiden dezelfde
achternaam hadden?
K.S. De pari, Pematang Siantar
Jean Louzac
Met veel genoegen heb ik het artikel over
lean Louzac gelezen Moesson 15 septem
ber 1996, pag. 16-17). Onlangs zag ik op
tv toevallig een programma waarin hij
optrad. Ik realiseer me wat een voorrecht
het is geweest dat hij het trouwpakje van
mijn vrouw heeft gemaakt en over het
bijbehorende kapsel heeft geadviseerd.
Ze heeft het pakje daarna nog enkele ma
len gedragen en, onnodig te zeggen, veel
bewondering geoogst. Hierbij een foto
van mijn vrouw Helga met het pakje (foto
G. Nieuwenhuyzen), als late dankbetui
ging aan een groot ontwerper.
M.M.j. van Balgooy, Rijnsburg
Allochtoon of toch niet(1)
Tom van der Geugten legt uit dat het voor
werkgevers aantrekkelijk kan zijn Indische
mensen 'in dienst te nemen, te hebben en
te houden'. Dankzij de wettelijke verplichte
'bevordering evenredige arbeidsdeelname.'
Moesson 15 maart 1997, pag. 6).
Dit herinnert exact aan een soortgelijke
situatie in die pijnlijke, turbulente periode
rond de soevereiniteitsoverdracht. Voor
Nederlandse bedrijven in Indonesië was
het toen aantrekkelijk Indisch personeel
in dienst te nemen, te hebben en te hou
den. Nederlanders-in-ruime-zin kregen
daarom het dringende advies te opteren
voor het Indonesische staatsburgerschap.
Goed voor Nederland, het Nederlandse
bedrijfsleven en de Indische Nederlanders
zelf. De in Indië gewortelden zouden in
Indonesië minder fremdkörperig zijn dan
in het verre vaderland aan de Noordzee.
Warga Negara worden of niet? Het dilem
ma werd een splijtzwam in de Indische
samenleving. Hele families werden erdoor
uit elkaar gedreven. En niet alleen geogra
fisch. Andere tijd, andere plaats, maar wel
hetzelfde script en dezelfde spelers. Alleen
was toen het decor een stuk grimmiger.
Han Veldhuijzen, Den Haag
Brieven
INDIVIDUEEL REIZEN PER
AIRCONDITIONED VERVOER
Sumatra, Java, Bali, Lombok,
Sulawesi en de Molukken.
Sportieve mogelijkheden zoals
duiken, snorkelen en het
beklimmen van vulkanen.
4
