Tonnie Grosse
moessQn
50 jaar op de planken
15 augustus 1945, niet het Sumatra Spoor
weg Monument vermeld wordt bij alle
andere monumenten. Onwetendheid of
vergeten? In beide gevallen in-triest. Het is
een bijzonder monument waar authentiek
spoorweg materiaal in is verwerkt, name
lijk de wielen die eens over de baan heb
ben gereden!
Margriet Brouwer-Roeloffs, Rotterdam
Gemengdbloedigen (2)
Hier is nog een aanvulling voor de heer
Suyderhouds verzameling (Moesson 15
maart, pag. 4-5). In Jamaica werd een
persoon met gemengd Chinees en
Negerbloed Chinagro genoemd.
I.L. Rudelsheim, Leiden
Bathing Beauty (2)
Die schoonheidswedstrijd (Moesson 15 ja
nuari 1997, pag. 46) werd gewonnen door
Tine van der Schaar, op de foto vijfde van
links op de achterste rij. De tweede prijs
viel toe aan Meiti de long, op de foto
derde van links op de achterste rij, en de
derde prijs ging naar Cootje van Keeken,
voorste rij tweede van links. Bijgaand een
fotootje van de winnaressen op het erepo
dium. Ik vond het overigens heel leuk zo'n
mooie foto van de deelneemsters te zien.
W.R. Raaff, Bilthoven
Oscar en Emmy
'In naam der koningin' is geen bioscoop
film en komt alleen daarom al niet in
aanmerking voor een Oscar. Denk ik. Voor
tv-producties is de Emmy (waarschijnlijk
afgeleid van 'image' beeld).
In de goede, koloniale tijd werd 'Atjeh'
uitgesproken met de klemtoon op de
eerste lettergreep. De herhaalde neo-
koloniale kreet 'Acéh, Acéh' werkte daar
om enigszins op mijn oud-koloniale
lachspieren. De kijker zou worden gecon
fronteerd met nog ongekende en onbe
kende feiten. Zo beloofde de promotie.
De zoveelste reeks onthullingen als lekker
trekkertje. Helemaal niet gekeken dus,
maar Székely-Lulofs nog maar eens uit de
kast gehaald. Mooier, boeiender en ge
loofwaardiger dan welke film ook.
Han Veldhuijzen, Den Haag
Baas (3)
Het woord baas behoort tot het KNIL-
jargon zoals de woorden 'trein' groep
militairen, dragers et cetera), 'dardanel'
lijfwacht, oppas van de officier), 'knots'
onderluitenant), 'stip' adjudant)
'spandri' een soldaat der 1ste klasse),
'beer' gestrafte/dwangarbeider die als
drager of kook- en theebeer met de
brigade meeging op patrouille; werd ook
wel schertsend 'adelborst' genoemd)
ensopor ensopor.
Foor bikin komplit sedikit, ditambah met
een paar andere gegevens. Samenstelling
en hiërarchie van een brigade van het
Korps Marechaussee (Marsosé Manisé) in
Atjeh en Onderhorigheden. Een brigade
bestond uit 18 karabijnen/klewangs
(senapan pèndèk/klewang pandjang).
Verder was de brigade ingedeeld in drie
groepen: die van de baas, die van de pang
en die van de keutjhi.
Baas: Commandant van de brigade en in
de regel een Europees sergeant of een
sergeant der eerste klasse. De brigadecom
mandant is de ziel van de brigade. Niet
voor niets wordt hij 'baas' genoemd. Betul
betul de baas! Pang bevelhebber/aan
voerder): In de regel een inheems sergeant
(sergeant der tweede klasse). En keutjhi
dorpshoofd in Atjeh): In de regel een
inheems korporaal. Salam hangat dari
bivak Geumpang.
B. Simon, Amstelveen
De meesten van ons maakten voor het
eerst met Tonnie Grosse kennis in 'Plan
tersvrouw' in 1988, een mooie toneeluit
voering van Harryet Marsman's Meer dan
Alles. Een indrukwekkend stuk solotoneel
dat Tonnie Grosse als Indische op het lijf
geschreven was. Toen had Tonnie Grosse-
Burgers inmiddels haar 40-jarig toneelju
bileum achter de rug. Haar vele succesvol
le prestaties o.a. in 'Rhinoceros', 'Emily'
(Dickinson) en 'Nacht, moeder' werden
gewaardeerd met de Henk Schregel-Trofee
als beste actrice van het amateurtoneel.
Zelf heb ik Tonnie twee jaar geleden kun
nen bewonderen in de tragikomedie
'Gelukkige hand' met lan Vlist.
Zo meesterlijk natuurlijk gespeeld dat
Mary Dresselhuys en Johnny Kraaykamp
er een puntje aan konden zuigen!
In 1996 zou Tonnie Grosse haar 50-jarig
jubileum vieren, maar haar man Max
overleed en vanzelfsprekend had ze tijd
nodig om dit grote verlies te verwerken.
Ze is nu weer in staat verder te gaan met
haar enige overgebleven liefde: het toneel.
Met de 'Gelukkige hand' herdenkt ze haar
gouden loopbaan als toneelspeelster.
Weer onder regie van Peter Luyten kunt u
Tonnie Grosse en lan Vlist bewonderen op:
22, 23 en 24 mei, 20.00 uur
25 mei (zondag) om 14.00 uur
in de zaal 'Epicentrum' in Naaldwijk aan
de Hoge Bomen, tegenover de Gemeente
Opslag Werkplaats.
Zeer beperkt aantal plaatsen, dus tijdig
reserveren! bij mw. Paula de Bruin,
tel. 0174 - 51 89 11 tussen 17.00-19.00 uur.
Absoluut een aanrader, u zult er geen spijt
van hebben!
Proficiat Tonnie Grosse!
Lilian Ducelle
6
