Vroeger in Malang (i)
Mijn vader is als tweede luitenant naar
Indië gegaan in 1921. Hij was toen 22
jaar oud en mijn moeder 33!
Na de geboorte van mijn oudste zuster
Sjoukje (1922, overleden in 1966) is
hij de dienst uitgegaan. Terug in
Nederland haalde hij in een jaar zijn
M.O. Wis- en Natuurkunde.
Weer naar Indië als leraar bij het
Christelijk Onderwijs. Hij werd reserve-
officier en was gestationeerd, eerst op
het Fort Menarie (Madoera) en later als
commandant op het Fort Piring
(Madoera). Ik heb hele goede herinne
ringen aan mijn vader. Later in
Nederland is hij erg veranderd, echt
'Hollands' geworden. Hij overleed in
1986.
Mijn moeder (overleden 1958) heb ik
eigenlijk pas in het kamp leren waar
deren - ze was heel streng - èn bewon
deren. Zoals zij de hele kamptijd heeft
doorstaan, grenst aan het ongelooflijke.
Ze was zeer gelovig en kerks.
H.T.
Op een dag was er grote consternatie in de
straat. Meneer Schooneman had zijn been
gebroken! Hij was 'in kennelijke staat'
met de auto tegen een boom gereden.
De chauffeur had niet mogen rijden,
wilde hij zelf doen...
Een paar maal in de week kwam dokter
Maas hem opzoeken, die bezoekjes duur
den altijd lang. Ik ging dan een praatje
Djember, 1933
Mijn eerste echte herinneringen beginnen
in Djember (residentie Besoeki, Oost-
Java). Dat was in 1933, toen was ik vijf
jaar. Daarvoor herinner ik me alleen maar
vaag iets over Nederland. De familie moet
kennelijk in 1932 in Nederland zijn
geweest, want mijn vader had om de zes
jaar verlof. Toen ik tien was, in 1938, heb
ik heel bewust het verlof meegemaakt.
Terug naar Indië, Djember. Wij woonden
in het Draaierspark tegenover een hout
zagerij. Naast ons was, dacht ik, nog maar
Batavia, Bandoeng, Semarang, Soerabaja,
Malang. Prachtige fotoboeken die vertel
len over de geschiedenis van de steden en
de mensen die de steden maakten. Maar
wie die steden gekend heeft, ziet de foto's
als illustraties van eigen herinneringen.
Zo zal het Henny Themmen-van Rosma
len bij het lezen van het Malang-boek
vergaan zijn. Zij schreef lang geleden over
haar jeugd, voornamelijk in Malang.
Het rustige, eenvoudige leven van Pieter en
Dina van Rosmalen met hun drie dochters
Sjoukje, Truus en Henny. Nostalgie?
Welnee, gewoon een terugblik. Henny
trouwde later met vlieger Henk Themmen.
één huis. Daar woonde de familie
Van Wijnen. Keesje van Wijnen was een
roodharige pestkop, die niets liever deed
dan zijn buurmeisjes zo pesten dat die
gillend naar moeders holden.
De familie Van Rosmalen voor Huize fan, Wilhelminastraat 10 op
30 september 1936: Sjoukje, Papa, Henny, Truus en Mama.
Het park dankte zijn naam aan de familie
Draaiers, die volgens mij eigenaar was van
alle huizen daar. Naast ons woonden twee
jonge 'joffers', die Akela bij de kabouters
waren. De naam weet ik niet meer. Mijn
vader heeft eens voor hen ter gelegenheid
van een kabouterdag een hele grote rode
paddestoel gemaakt met witte stippen. Die
stond voor in de tuin, dat zie ik nu nog
voor me. Apetrots was ik op mijn vader!
Schuin aan de overkant woonde de heer
Schooneman (Schooleman?). Die droeg
altijd een jas toetoep, volgens mij had hij
een Indische vrouw. Dat concludeer ik uit
het feit dat er altijd lekkere koekjes en
snoepjes waren en dat ze als een schim op
de achtergrond aanwezig was. Ze trad wel
op als het nodig was, bijvoorbeeld als de
heer des huizes teveel pait op had of bier
tjap Koentji.
Ze hadden een auto, voor ons een teken
dat ze heel erg rijk waren. We gingen
weieens met hem mee een tochtje maken,
heel leuk, want hij zong de meest wonder
lijke liedjes, althans voor ons.
maken met de chauffeur van dokter Maas,
een hele aardige Indonesiër. We zaten
samen op de treeplank honderduit te
praten. Maar ik was als de dood voor de
dokter en dus was het de kunst op tijd
weg te zijn als hij weer vertrok. De sopir
waarschuwde mij altijd op tijd. 'Non, non,
toean dokter datang' en dan was ik al weg.
En roti en roti en roti dat is brood
En mati en mati en mati dat is dood
In de Pepersteeg staat een huisje leeg
Haarlemmerolie, Haarlemmerolie
Henny van Rosmalen met Freija voor
Huize Keesje in Poedjon, 1936/1937.
33
41ste jaargang nummer 11 mei 1997