7 8 t/m 27 juli
Nuenen
TUIN
Zuid Nederlands grootste open lucht tuinshow
beeld. Zelfs het gefrutsel van vreemde
handen aan je lichaam, in het bad of bij
het helpen met het kleden, wordt als het
ware verdoezeld in een soort zelfhypnose.
Je kan dan heel ver weg zijn. Meestal in
een gelukkig, spannend of verdrietig deel
van je leven uit een ver verleden.
Bij dikke, goedlachse 'tante Klara', mijn
tafeldame ging dat niet zo makkelijk.
Een harde stem, een luide lach en de
porren in je zij lieten dagdromen niet toe.
Het gebruik van prednison heeft ook con
sequenties voor je centraal zenuwstelsel.
Vooral je emoties, je gevoelsleven wordt er
door beïnvloed. Mensen kunnen diepe
depressies krijgen en een ander uiterste is,
dat ze er - als eerder opgemerkt - extreem
eufoor van kunnen worden. Ik denk dat
de euforie bij mij vaker voorkwam. In elk
geval heb ik 'tantes' babbels goed kunnen
verdragen.
De kosten van een verblijf in een revalida-
tiekliniek worden gedragen door de AWBZ
(Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten).
Geen klasse-patiënten dus en daarom lag
ik in een kamer samen met een vriendelij
ke, jonge man met een dwarslaesie,
opgelopen tijdens zijn werk als heimachi
nist. Ook was daar een heel aardige man,
achter in de veertig, die was opgenomen
na enkele mislukte operaties aan de
benen, die nodig waren na een aanrijding.
Hij was toen aan het werk als stratenma
ker. De vierde in het kwartet was een
Iraniër, die uit zijn opvangcentrum voor
uit te wijzen illegalen was ontvlucht en op
straat bijna dood was gevonden na een
ranselpartij door onbekenden.
De gesprekken die ik had waren niet van
hoogstaand intellectueel niveau maar de
moppen waren uitstekend. De Iraniër had
een lage partiële dwarslaesie, ik vermoed
de zo ter hoogte van zijn derde lumbale
wervel. Zijn motoriek leek er niet ernstig
door aangetast, maar af en toe kon hij
toch wel flink in oosterse klaagzangen
vervallen. De andere dwarslaesie-patiënt
was er ernstiger aan toe. Hij had een
thoracale, totale dwarslaesie en het leek
voor hem een onherstelbare zaak.
Vanaf zijn middel was het gevoel verdwe
nen en de motoriek van de benen evenzo.
Een revalidatiekliniek is een beetje de plek
na de veldslag en het veldhospitaal. Toch
is het te vergelijken met een ziekenhuis.
Minder heroïsch en minder bloederig dan
dat het bij de 'snijdende vakken' toegaat
en minder klinisch in het algemeen. De
heroïek in een revalidatiekliniek bestaat
uit het terugcoachen van een patiënt naar
een weer volledig functioneren. Het gaat
er ook om vooral de waardigheid terug te
geven, te laten hervinden, van een licha
melijk verwoeste en psychisch getormen
teerde ziel. Man, vrouw of kind.
Weinig is er nog bekend over het werk van
de artsen, de verplegers en de verzorgers.
Van het werk van de fysiotherapeuten en
de ergotherapeuten, van het maatschappe
lijk werk of de logopaedisten in een reva
lidatiekliniek. Of wat de constructeurs
presteren met de zeer hard nodige hulp
middelen. Van de protheses tot de op de
juiste manier verbogen vork, lepel of mes,
aangepast aan de hand of de pols in
contractuurstand. Ik weet daar heel veel
van. Teveel vind ik zelf. Ik was daar nood
gedwongen, een heel lange tijd.
Een gedicht van Marsman begint met:
'Denkend aan Holland, zie ik traag
stromende rivieren...' en dan volgen
dichtregels over zijn geliefd Holland.
Denkend aan Holland, zie ik de laatste
tijd de binnenzijde van ziekenhuizen en
revalidatieklinieken. In die huizen van
herstel lag ik 's avonds op bed en dacht
aan het land, waar ik als kind over heb
gezongen: 'Waar de bergen machtig
tronen over het altijd lachend strand
waar de velden zich vertonen met hun
eeuwig groenen rand...' Ach, ons Indië.
(bij Eindhoven)
diverse modeltuinen
planten bloemenshows
verkoop
Oosters paviljoen
Informatie: Bloem Tuin evenementenburo tel. 040-2831231 fax. 040-2840612
openingstijden: 10.00 - 23.00 uur
25
NUENE
zrom HELMOND
A 2 EINDHOVEN
toegangsprijzen: volwassenen 12,50 65+/cjp 11,00
0 5 t/m 12 jaar 5,00 kinderen tot 4 jaar gratis
41 ste jaargang nummer 12 juni 1997
