Herinnering aan een ouwe sobat
Bibliografie ICODO
Langs deze weg wil ik een ieder hartelijk bedanken voor de enorme
belangstelling en kaarten die ik mocht ontvangen naar aanleiding van
het overlijden van mijn vrouw Els.
T.G. Huygens Tholen
Mudgeeraba, Qeensland
Nederlands. Ik zou haar een aanbevelings
brief meegeven met daarin ook een om
schrijving van haar omstandigheden, en
de oorzaak van alle ellende.
Ze ging solliciteren, en met succes. Ik
mocht haar een poosje begeleiden en hel
pen waar haar taalkennis tekortschoot.
Om kort te gaan: ze slaagde, kreeg haar
rodekruis-uniform, dus werk en een inko
men. Ze was gered! Ik was dankbaar, dat
ik de narigheid, die een onbetrouwbare
mede-strijder veroorzaakt had weer een
beetje kon verzachten en ten goede keren.
Ik heb Flora niet meer kunnen spreken,
want kort na haar indiensttreding bij het
Palang Merah werd ik naar Batavia terug
geroepen wegens familie-omstandigheden
Het laatste wat ik van haar vernam stond
in een briefje en een foto van een trotse
verpleegster in uniform, en de medede
ling, dat ze een post toegewezen had ge
kregen in Lembangan-Bodjah inclusief
een paardje en een mandoer.
Vanwege de verslechterende verstandhou
ding tussen Indonesië en Nederland heb
ik het niet aangedurfd, te proberen weer
contact met haar op te nemen. Het is daar
nu te laat voor.
Ik ben zowat zeventig jaar en zij was al
wat jaren ouder dan ik, zodat ik wel moet
aannemen, dat dit een soort 'in memo-
riam' is.
De meesten van ons gingen naar Indië om
goed te doen. Sommigen van ons hebben
er een rotzooitje van gemaakt. Laten we
hopen, dat er tegenover elke miskleun
toch ook positieve activiteiten een belang
rijke rol hebben gespeeld. Ik ben er van
overtuigd dat er, speciaal onder de oudere
generatie van de huidige Indonesiërs, ook
nog vele goede herinneringen leven.
Een paar jaar geleden zag ik het: in hun
ogen.
Ik was blij even terug te zijn.
G. Droog
Duizend tjioem manis aan Lilian
Ducelle voor haar stukje over Theo
Kappers, mijn oude wapenbroeder
en lichtinggenoot ROS 1I/KNIL-ML,
die ik in de jaren zeventig in onze
kampong Amstelveen terugvond.
Ik was toen nog loerah van de
Garuda Indonesia op Schiphol en
als het vruchtentijd was in het zon
nige land en ik wat van die lekkere
granaten kreeg opgestuurd, dan
bracht ik die vaak bij hem thuis.
De mangga aroemanis vond hij 'de
lekkerste van de allemaalste' van de
hele Pacific.
Later toen we allebei tot de AOW-Pen-
sioenpeloppors werden bevorderd mam-
pirde ik frequenter bij hem in zijn flat
Aemstelstijn in kampong Amstelveen,
waar we weer over alles en nog wat gingen
ngobrollen onder het genot van een mok
sterke, hete kopi toebroek en een stukje
spekkoek. We discussieerden vaak over
wat hij van plan was te schrijven en zoals
hij placht te zeggen: 'Twee weten altijd
meer dan één Njo'. Hij hield ontzettend
veel van zijn twee zonen Frank en Jeffrey
en was bijzonder trots op Jeffrey die: 'Bisa
djongkok die katjong en in zijn doen en
laten kaja Indo'.
Op de dag van zijn teraarde bestelling op
de kleine maar mooie begraafplaats van
desa Ouderkerk aan de Amstel op 13
maart, lag ik in het Ziekenhuis Amstel
veen om de volgende dag gepotong (chi
rurgische ingreep) te worden. Ik wilde en
moest mijn oude sobat op zijn laatste
gang vergezellen, dus niet te lang, op
Compie's rapport bij dr. van Geldere, de
chirurg. Die begreep me 500%, aangezien
zijn oom als dienstplichtige bij het
Zeeuws Bataljon in het voormalig Indië
diende en hem het een en ander vertelde
over de bijzondere band die oud-wapen
broeders hebben. Dus permission granted.
Gelukkig permisinja goedschiks, want als
niet goedschiks, ik durf dood zonder be
bloed en brani bolos voor een paar uur;
masa bodoh met de hele koetoeboesoek
van het ziekenhuis! Mijn dochter Mona
getelefoneerd en zij bracht me naar
Ouderkerk aan de Amstel. Ingevolge
Theo's wens vond de begrafenis in beslo
ten kring plaats, de naaste familieleden en
een paar vrienden. Ik herinner me nog dat
hij op één van onze 'kopi toebroek' mee
tings zei: 'Bert, als ik de pijp uit ga, soe-
dah niet te veel tjingtjong. Alles eenvou
dig maar, zonder speech of t.è, t.è (zijn
stopwoord) en vooral geen kijkavond (af
scheid) zoals bij meneer Noach, een ven
dukantoor in Malang. Ben heel erg senang
dat ik er bij heb mogen zijn. Zal nog vaak
aan hem denken en onze kopi toebroek
onderonsjes missen. Op het lint van de
rouwtak schreef ik namens 'de ROS II/
KNIL-ML': 'Selamat djalan Theo dan teri-
ma kasih banjak'.
Didadidadi didididadida (over en uit) in
Morse.
Bert Simon
Loerah dorpshoofd
Djongkok hurken
Brani bolos durven te spijbelen
Masa bodoh kan me niets schelen
Tjingtjong gehannes, geklets
Het Informatie- en Coördinatie Orgaan
Dienstverlening Oorlogsgetroffenen
(ICODO) heeft een 'Selectie (sic)
bibliografie van egodocumenten over
de Tweede Wereldoorlog en zijn gevol
gen, 1940-1962' uitgegeven. De biblio
grafie, die is samengesteld door
J.W.F. Eggink en M.H. van Kuik, bevat
645 titels waarvan er 273 handelen
over de oorlog in Azië en zijn nasleep.
De boeken over het Nederlands-Indië
en Indonesië (1941-1962) zijn in vier
rubrieken verdeeld: (1) Internerings
kampen, (2) Verzet/Krijgsgevangenen,
(3) Bersiap/Politionele acties/Nieuw-
Guinea en (4) Autobiografieën en
overige. Een register op trefwoorden,
auteurs, redacteuren en pseudoniemen
vergemakkelijkt het zoeken.
De boekenlijst ligt ook ter inzage op de
redactie van Moesson. De bibliotheek
van ICODO, Maliebaan 83, 3581 CG
Utrecht (tel. 030 - 234 34 36) is op
vrijdag geopend van 9.00 tot 15.00 uur.
42ste jaargang nummer 1 juli 1997
21
