Gelezen Verschrikkelijk veel Indische hoeken! moessQn Boekhandel van Stockum Een Indo in Holland Kamp Struiswijk (Tdhoe ^Zetoi Zo tegen Pasar Malam Besar Den Haag- tijd barst ieder jaar de vulkaan van Indische Letteren uit. Boekhandel van Stockum met de grootste sortering boeken Indië/Indo- nesië (ze hebben werkelijk alles op dit gebied) fungeert als Vulkanologische Dienst die de warme lavastroom in goede banen leidt. Daar is tact en kennis voor nodig en daar ontbreekt het Van Stockum niet aan. Dat is duidelijk te zien hoe op de Pasar-dagen de stapels boeken waar de drukinkt nog van te ruiken is, overzichte lijk liggen uitgestald. Er straalt licht, opge wektheid en warmte uit de eerste grote stand vlak bij de entree; en altijd zijn er klanten. Opvallend zijn de tafeltjes waar iedere dag auteurs hun werk signeren. Zo op het eer ste gezicht lijken het net examenkandida ten, in feite zijn ze het, scoren moeten ze net zo goed! Paula Gomez zit vooraan met haar Aapjes, haar Zwerfkat in Piraeus (haar laatste boek) en Ik kom en ik ga, het boekje waar ze mee in het Guiness Book of Records zal komen: 54 regels tekst en toch mooi. Riny Boeijen en Liesbeth Steur zitten er ook met hun Rijstkorrels maar die halen Guiness niet, want welgeteld (niet de rijst korrels) hebben ze nog 31 pagina's nodig gehad om een lovestory te vertellen. Toch een signering waard! Maar laat ik iets zeg gen over de dit jaar verschenen boeken. Kalm aan hoor, ik hen geen fast reader. 'Wie schrijft die blijft... schrijven', is het devies van Frank. Vijfhoeken in drie jaar tijds! Na zijn Indische jeugd nu zijn erva ringen in Holland. De vrolijke foto op de omslag duidt er op dat Frank het in het vaderland wel getroffen heeft. Hij vertelt voor de vuist weg van alles en nog wat over alles en iedereen. Leuk fragment van Telma Staverman- Held over de opvang in een contractpension. Informaties over al les wat voor Indische mensen van belang is; Indische Pensioen Bond, Tong-Tong, Pelita, WUBO, tante Lien (onvermijdelijk) et cetera et cetera. Een soort Vademecum voor Indische zaken, een beetje roewet (maar dat zijn we ook), herkenbaar. Gewoon een lekker leesboekje om af en toe te zeggen: Ja, dat was zo of neen, zo was het niet. Kortom De Indo in Holland. Duidelijke letter. Alleen de binder zou ik handen en voeten willen vastbinden tot hij geleerd heeft dat je een boek goed open moet kunnen vouwen. Zelfde geintje haalde hij ook uit bij Franks's Achterom gekeken. Een Indo in Holland door Frank Neijendorff Indonet: 150 pag. (paperback) Prijs 27.50. 'Als ik tien oude kampgenoten bij elkaar heb, heb ik een reünie. Als er honderd zijn voel ik die verbondenheid niet meer zo', zei de schrijfster tegen me. Ik begreep wat ze bedoelde. Liever gezegd: ongeveer wat ze bedoelde. Als ik een kampboek in handen krijg (wist u dat er naar schatting zo'n 350 geschre ven zijn? Boeken van mannelijke krijgs gevangenen niet meegerekend. Dus nooit zeggen dat er te weinig over geschreven is; te weinig gelezen, ja), heb ik het gevoel dat ik op een reünie ben waar ik niet thuis hoor. Ik heb nooit in een kamp gezeten, maar ik weet wel hoe het er was. Zat je in een kamp dan had je het beroerd. Zat je buiten het kamp dan moest je BEWIJZEN dat je het beroerd had, anders deugde er iets niet. Was je een colloborateur, een liefje van de lap of was je pro-Nippon. Ik weet waar ik over praat, heb het eens gewaagd niet te klagen over het buiten kamp-leven! Het prikkeldraad scheidde twee werelden die toch dezelfde oorlog beleefden. Els Michielsen heeft op een bijna stoïcijn se manier het gebeuren in vrouwenkamp Struiswijk opgetekend. Uit de mond van de geïnterneerden (zijzelf werkte in de keuken) en uit eigen waarneming met een herinneringsvermogen van heb-ik-jou daar. Ach, vergeten doen we de oorlog immers nooit? Er gebeurde zoveel ingrijpends, maar ook zoveel gewoons. En dat juist vind ik in dit 'zoveelste' kampboek op z'n duidelijkst verteld. Een dappere aanvaar ding van het onontkoombare. Liet allereerste kampboek (1946) was van Ko Luyckx, die ik uit Malang kende. Het verbluffende Kamp, 14.000 Tjihapitters die naar diverse andere kampen werden over gebracht. Alles is in orde was alles wat je van de Jap mocht schrijven. Niets was in orde, daar voor was het oorlog. Maar om nuchter en zonder weglaten van alles wat er plaats vond, alles op te tekenen...wat er werd gegeten, hoe de dagen voorbij gingen. Namen, namen, namen, (een incompleet naamregister achterin) foto's, tekeningen. Als er ooit iets was weggelaten in vorige kampboeken dan staat het in dit boek over Struiswijk. Geen geweeklag, geen heldhaftigheid, maar feiten, gebeurtenissen en mensen die het niet meer voor het zeggen hadden. Ik moet eerlijk bekennen dat ik bij het lezen van dit kampboek er op het laatst bij ging horen, ik had 'gegedekt' maar dan niet van binnen naar buiten, maar van buiten naar binnen. Het boek geeft ook de voorgeschiedenis van Struiswijk (vroeger het Landgoed Struyswijck), het begin van de oorlog, de internering. Naast het bekende naslagwerk van Dr. Van Velden zou dit boek zeker ver plicht moeten worden op de Middelbare Scholen. Overlaad onze kinderen niet met oorlogsliteratuur, het eeuwige gedram van 'de jeugd moet weten wat hun ouders en grootouders hebben meegemaakt' moet uit zijn. Het lijkt zo op 'guttegut wat heb ben we geleden, je moest eens weten'. Niet 'eens weten', maar gewoon weten wat er gebeurde. Net zoals we moeten weten wat de gebroeders de Witt is overkomen, Floris de Vde door de edelen werd ver moord. Geschiedenis is verleden tijd. God mag weten hoe de toekomst van onze kin deren zal zijn. Dat hun een kampleven bespaard moge blijven. Dat is wat Els Michielsen met haar boek heeft willen zeggen. Gewoon, zonder tranen. Met een voorwoord van onze minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Dr. E. Borst-Eilers. Mooie uitgave van United Ideaz Publisher. Alles in orde... door Els Michielsen-Baljuw United ldeaz Publisher: 152 pag. (paperback) 39,90 LD INDONESISCH SPECIALITEITEN RESTAURANT DEWATA Beeklaan 269 - Den Tel. 070 - 346 76 97 46 Haag

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1997 | | pagina 46