Centauren in Gombong
moessQn
Tijdens ons verblijf in Kuta kwa
men Cato en Joop Koster vanuit
Jakarta over, om zich bij ons te
voegen. Zij logeerden in een
bungalow naast ons. Als oud-
Jutterse buren vermaakten we
ons prima op dit zo prachtige,
groene eiland der goden, Bali.
Na een paar weken wilden Cato
en Joop naar Gombong, de
geboorteplaats van Cato, en wij
gingen met ze mee. Met de Bis
Malam Safari Dharma reisden
wij eerst naar Yogya en namen
na aankomst onze intrek in hotel
Yogya Inn (ex-Solo Baru),
gelegen aan Jalan Sosrowijayan,
nabij het zo gezellige Malioboro.
Om onze komst aan te kondigen en be
paalde afspraken te maken, gingen Cato
en joop alvast een dagje naar Gombong,
een rit van circa drie uur per travelbusje.
Na een verblijf van drie dagen in Yogya
vertrokken ook wij en namen afscheid van
de vriendelijke manager en zijn personeel.
In Gombong aangekomen namen wij on
ze intrek in hotel Grafika. Cato en loop
logeerden bij Cato's nicht in kampong
Kawo. flier werd een tweedaags feest geor
ganiseerd ter ere van het robijnen huwe
lijksjaar van Cato en Joop.
Dit feest schonken beiden aan Cato's
dorp, als dank voor de mooie jeugdjaren
die zij er heeft doorgebracht.
Op de eerste feestdag werden traditionele
Javaanse dansen opgevoerd met als sluit
stuk een uitgebreide Kuda Kèpang-dans
op het dorpsplein. De tweede dag werd
een groots opgezette saamhorigheidsmaal
tijd in het familiehuis gegeven.
Familieleden en buurtbewoners hebben
met gotong royong gewerkt aan het opzet
ten van primitieve tribunes met zinkplaten
afdakjes, één voor het gamelanorkest en
één voor de Nederlandse gasten met hun
Javaanse genodigden.
Via de tong-tong deed het gerucht de ron
de dat er in het dorp iets unieks werd ge
organiseerd en daar kwamen veel mensen
op af. Nieuwsgierigen uit de omtrek en
verkopers met hun karretjes, volgeladen
met exotisch koopwaar, verzamelden zich
op het dorpsplein. Zij vormden een zeer
levendig, kleurrijk decor, voor ons het
aanschouwen waard.
Na kennismaking met Cato's familie en
met buurtbewoners begaven wij ons naar
het speelveld, onderweg plukten de dames
kleurige kembang sepatu en staken die in
hun haar. Lief hoor!
Reeds van verre galmden de gamelanklan
ken ons tegemoet via sterke luidsprekers,
aangevuld met staccato-gezang van de
zangeres. Doordringend en ijl klonk het
tot in de wijde omtrek, naar achterliggen
de sawah's, waar de rustig naar voedsel
zoekende vogels verschrikt krijsend en
klapwiegend wegvlogen.
Op wankele, lichtmetalen stoeltjes, neerge
zet op opelkaar gestapelde rivierkeien za
ten we dan, aangestaard door vele glimla
chende gezichten met nieuwsgierige ogen.
Sentot, de dukun en tevens spelleider,
zegende en bewierrookte het speelveld en
de gasten. Hij bad Dewi-Alam om gunstig
weer en trok ongemerkt een magische lijn
tussen het veld en de bezoekerstribune,
een ritueel dat met eerbied werd gadege
slagen. De gastheer begroette de gasten, de
muzikanten, de spelleider en de spelers en
heette iedereen van harte welkom in Hoog-
javaanse taal. Dit werd hier en daar voor
ons vertaald door de Javaanse familie.
Onverwachts en hard brak de muziek los:
met schelle kreten, hoog en laag, dan weer
met een vibrerend gezang van de zangeres.
Als bij toverslag sprongen de eerste dan
sers het plein op. Voor de gasten stelden
zij zich op in fiere houding, bogen diep,
"INGET MATT "AD PATRES"
Fa. Johs. Ouwejan Zn.
brachten de sembah en begonnen hun
dans.
De zangeres, gezeten temidden van het
orkest, met op haar schoot de partituur in
Oudjavaans schrift, vuurde de dansers
aan. Met lange uithalen werden er strofen
gezongen die sommige dansers een be
paalde kick gaven.
Onafgebroken volgde het ene nummer na
het andere. Zang en dans wisselden elkaar
af, kleurrijk, vol gratie en charme. Prach
tig, gelijk een levend schilderij. We geno
ten volop en keken gefascineerd naar al
dat fraais.
Sentot, de dukun, regiseerde alle facetten
van de spelen. Odong, zijn assistent, met
een bakje wierook in de hand, bewerkte
sommige spelers, die dan ongekende
standjes van danstechniek ten toon spreid
den. De bontgeschilderde, van bamboe en
riet gemaakte paardj es werden van stal
gehaald, die de dansers nu tussen hun bo
venbenen geklemd hielden. Opgezweept
door de muziek raakten sommige dansers
in een toestand van extase. Alsof zij een
metamorfose ondergingen, gedroegen
deze paardmensen zich als echte Javaanse
centauren. Het draven, galopperen, steige
ren, stappen, links en rechts kijken, luid
hinniken en het opspringen in cadans van
de opzwepende muziek, het was in één
woord: ongelooflijk!
Als de muziek abrupt stopte, bleven de
paardmensen als bevroren in hun laatste
houding staan. Om dan vrolijk hinnikend
of wild briesend de dans te vervolgen,
zodra de muziek hervatte. De overige dan
sers bleven rondom hun eigen nummers
afwerken, er wel voor zorgend dat zij niet
in gedrang kwamen met de woeste paard
mensen. Tijdens de pauze kregen muzi
kanten en dansers een maaltijd aangebo
den en werden alle kinderen in het
publiek getracteerd op es lilin.
De uren vlogen om, ons zitvlak raakte
beurs, zonder dat we er erg in hadden, zo
boeiend en fantastisch verliepen alle tafe
relen. Na de pauze werd de Kuda Kèpang-
opvoering voortgezet, gedreven naar de
laatste acte, waarbij vele dansers in een
toestand van razernij of totaal in trance
raakten.
Onafgebroken werden zij opgezweept
door de muziek en zang. Odong blies hier
en daar rookwolkjes wierook naar de dan
sers, waardoor er diverse zwaar bedwelmd
raakten en een ware gedaantewisseling
ondergingen. Ze veranderden in een
vrouw of een dier, zoals een paard, een
geit, een aap of een slang en gedroegen
zich als zodanig.
In die betovering dronken en aten zij van
alles wat hun werd toegeworpen of in hun
mond werd gefrommeld. Hun ogen kregen
MEDAN PRIVATE GUESTHOUSE
24
Begrafenis-
en Crematie- Onderneming
Opgericht 1924
ROUWKAMERS
EN ONTVANGKAMERS
AIRCONDITIONED
Kantoren:
Frederik Hendriklaan 7 - Den Haag
Tel. 070 - 355 64 27 (drie lijnen)
Jln. Agenda 37, Medan
Tel. 00 62 61 550926
Goed, schoon, grote tuin/terras
U voelt zich als in uw eigen huis.
35,- per kmr. met fan, incl. ontbijt
45,- per kmr. met AC, incl. ontbijt
Info: S. Ali-Elly - Rest. Sumatra Stein
Tel. 046 - 433 31 90 - Fax 046 - 433 67 73
Tevens minibus voor uw tour.