moess©n
Oom Karei was hoofdcommies
POT
i0CWOEL TER0/r
■S
Giro 6685
Deze reservaten zijn
niet alleen op het
vaste land.
Twee eilanden, San
Clemente en San
Nicolas, die door de
marine beheerd
worden, zijn nu
environmentally sen
sitive. Op deze twee
eilanden wordt op
het ogenblik een
zogenaamde archeo
logische en biologi
sche inventaris
opgemaakt. Dat is
documentatie van
archeologische en
biologische bijzon
derheden. Hoewel
deze reservaten voor
namelijk voor militaire oefeningen wor
den gebruikt (schijfschieten en bommen-
werpen) kan men als gewoon burger, op
bepaalde tijden een vergunning krijgen
om zo'n reservaat te bezoeken voor niet
militaire doeleinden. Dit is waarschijnlijk
inderdaad iets wat alleen in de Verenigde
Staten voorkomt.
In elk geval, zo'n reservaat houdt het aan
tal bezoekers tot een minimum. Zodoen
de zijn deze archeologische gebieden (tot
op zekere hoogte) gevrijwaard van diefstal
of baldadigheden.
Een midden oftewel vuilnisbelt op het eiland San Nico
las. Deze middens zijn soms wel twintig
meter hoog. Vergelijk met de mensen rechts op de foto.
Zo'n midden bevat etensresten en vaalt ook gebruiksvoor
werpen, die in de loop der tijd gebruikt zijn.
De bijgaande foto's zijn op zulke militaire
reservaten genomen - China f.ake, Naval
Weapons Center, Ridgecrest en San Nico
las Island (120 km ten westen van de Cali-
fornische kust tussen Los Angeles en Santa
Barbara).
ouder is, maar zeker weten doe je het
nooit.
Ondanks dat dus in de Verenigde Staten
menselijke voorwerpen en tekeningen van
vrij recente datum zijn, blijft archeologie
voor mij toch interessant. Behalve voor
fotografie blijf ik mij nog steeds voor
archeologische wonderen in de woestijn
interesseren.
Helaas is erg veel archeologisch materiaal
verdwenen vanwege pot hunters. Pot hun
ters, zoals ze hier genoemd worden, zijn
mensen die het land afstropen en die alles
wat van een mens (of soms van een dier)
afkomstig is, oprapen en meenemen, ste
len. Soms is het verzamelwoede, maar in
de meeste gevallen gaat het om winstbe
jag. Het schadelijke van pot hunters is, dat
ze vaak niet meer weten waar iets is ge
vonden of waar het thuis hoort. Voor de
archeologie heeft zo'n 'gevonden' voor
werp vervolgens geen waarde meer, zelfs
als het in goede conditie is. Bovendien
verliest de plaats van origine aan histori
sche betekenis, omdat men een fragmen
tarisch beeld overhoudt.
Het beschrijven van archeologie in de
Verenigde Staten is niet compleet zonder
het noemen van een uniek fenomeen,
namelijk militaire reservaten. In het wes
ten van de Verenigde Staten zijn hele grote
militaire reservaten. En het is op deze
militaire reservaten dat er vaak uitgebreide
archeologische vondsten worden gedaan.
'Weet je nog Antje, toen we op bezoek
waren in Bandoeng, bij oom Karei en bij
tante Dee en wat hij allemaal vertelde over
zijn werk bij het DvO, het Departement
van Oorlog?'
'Ja, dat weet ik nog heel goed, hij heeft
daar wel twintig jaar gediend als commies
bij de derde afdeling der Genie.'
'Commies, je zult bedoelen hoofd
commies!'
'Och, wat is nou het verschil?'
'Zeker, daar is een groot verschil. Een
hoofdcommies is een bureauhoofd, dus
een belangrijke positie. De andere com
miezen werken onder zijn leiding. Als je
gewoon commies bent, dan is dat maar
één plaats boven klerk of schrijver.'
'Weet je soms (ohn, of we er achter kun
nen komen, waar hij in zijn diensttijd
overal gewerkt heeft?'
'O, dat is makkelijk genoeg. |e moet zijn
stamboek opzoeken in het archief, daar
staat alles in over zijn diensttijd.'
'Stamboek? Toch geen stamboom?'
'Och nee, non. Stamboek is wat alle amb
tenaren en ook alle militairen hebben. Het
is een officieel stuk, dat gedurende zijn he
le diensttijd wordt bijgehouden en waarin
als laatste zijn pensionering en soms ook
nog zijn overlijden staat aangetekend.'
'Wat ingewikkeld (ohn. Is er niets makke
lijkers?'
'lawel, we hebben ook nog de oude adres
boeken van Kleian. Die kun je ook raad
plegen in de bibliotheek en dan een aan
tal jaren achter elkaar kijken waar hij dan
staat.'
'Kijk, hier staat hij in 1922, K.H. Schmidt,
commies DvO Bandoeng (L. de Bruine)
en in 1930 zien we hem weer:
K.H. Schmidt, hoofdcommies DvO
Bandoeng (L. de Bruine).'
'En wat is L. de Bruine, lohn?'
'Dat is zijn echtgenote, tante Dee, die heet
De Bruine.'
'Hier is 1938, waar is hij nou gebleven?'
'Ach non, in 1938 is hij al vijf jaar gepen
sioneerd. Tolol!'
D.A. Visiter
Onze reserverekening voor moeilijke
dagen!
Moesson wil geen subsidie. Het wil
voortbestaan alleen als u dat wilt.
Met uw steun poekoelen wij teroes!
Hieronder laten wij onder hartelijke
dankzegging aan alle schenkers, de
verantwoording volgen van de giffen
die zijn binnengekomen op de
reserverekening van Moesson.
Juli 1997
Mw. C. v. Altena-Schoorel 50,-
W. Boverhof 50,-
Wilma de Bruin 41,30
G.H. Christan 150,-
J.H.P. van Diggelen 50,-
mw. A.W. Doornik 50,-
mw. M.M. Gaudreau 10,-
mw. J.S. Ockerse-Blits 55,-
mej. A.H. Overdijkink 25,-
C.E. Pronk 162,-
R.Chr. Schnelle 10,-
E.P. Willemse 7,-
Totaal in juli 1997 660,30
J. Cohen/Eveline Grosveld 10,-.
18
