moessQn
De inhoud van ingezonden
brieven valt buiten de
verantivoordelijkheid van de redactie
Op de vraag van de heer Hensen Moesson
15 augustus 1997, pag. 4) wat er tijdens
de oorlog met de huisdieren gebeurde,
kwamen vijf reacties:
Huisdieren (1)
Na de Japanse aanval op Pearl Harbor
heeft mijn moeder onze twee poezen mee
genomen naar de dierenarts in Batavia,
omdat wij ons huis daar moesten verlaten
om mijn vader te volgen die in Midden-
Java op een vliegveld gestationeerd werd.
De dierenarts heeft twee poezen laten in
slapen waar mijn moeder bij was. Zo heeft
ze naderhand, toen ze met vijf kinderen
het kamp in ging, tenminste geen zorgen
gehad om haar huisdieren.
Erna Prillwitz, Haarlem
Huisdieren (2)
Van onze eigen huisdieren in Batavia weet
ik dat de apen en de poezen met de be
dienden mee naar de kampong zijn ge
gaan, toen mijn moeder en ik naar Ban
doeng vertrokken. Wij hadden geen hond.
In Bandoeng kwamen wij in het kamp
Tjihapit terecht. Dat kamp bleef nog lange
tijd open en je kon er met allerlei smoezen
nog uit, maar langzamerhand moesten we
wel steeds allerlei dingen inleveren, zoals
radio's, schemerlampen, fietsen et cetera.
Op 22 mei 1943 waren de honden aan de
beurt en dit werd een emotioneel af
scheid. Liever dan hun trouwe viervoeters
mee te geven aan de mannen van Boenja-
min, de kampcommandant, werden er
diverse honden door het riool aan de
Brantasstraat naar buiten gebracht en aan
bekenden of bedienden meegegeven. Een
paar dagen later bleek dat diverse honden
zich hadden losgerukt en met eindjes
touw of kapotte riemstukken stonden ze
weer bij hun bazen en bazinnen op de
stoep. En daar werd dan ten tweede male
zo'n hondje door het riool naar buiten
gesleurd. Ik vond het een van de akeligste
dingen die ik toen gedaan heb. Over die
renleed gesproken...
Mia Koning-van der Veen,
Oosterhout (NB)
Huisdieren (3)
Na de Japanse inval moesten wij ook onze
hond zien onder te brengen. Dat lukte
prima. We woonden toen in de beneden
stad van Semarang. Na drie dagen hoorden
we gekrabbel aan de deur en daar was on
ze hond weer terug. Wij hebben hem toen
thuis gehouden en later meegenomen het
kamp in.
Na een tijd kwam de order dat alle huis
dieren opgehaald zouden worden. Er ver
scheen een grote kooi op een aanhang
wagen en daar ging onze hond. Dit was
een zeer emotioneel moment. Toch was
deze stap van de Japanners te begrijpen.
Voedselschaarste, ziektes, steeds meer
mensen op dezelfde plek. Maar op dat
moment verschrikkelijk voor ons.
W. van Engen-Heijm, Amersfoort
Huisdieren (4)
Onze rasechte kamponghond luisterde
naar de naam 'Snowwhite'. Hij was hele
maal wit met wat bruin bij zijn oortjes.
Snowwhite lag altijd op de ijzeren tafel in
de tuin. Als wij van kantoor kwamen en
hij de scooter van ver hoorde, kromde hij
zijn rug om zich uit te rekken en begon
als wij binnen kwamen rijden aan een
wedlooop door de tuin van blijdschap.
Hoeveel keer Snowwhite niet is opgepakt
door de hondenvanger omdat hij geen
penning droeg, was niet te tellen. Hij ver
tikte het nu eenmaal een halsband te dra
gen. Dus toog mijn man weer naar Seksi 5
met halsband, penning en geld (vanwege
de boete) om Snowwhite weer thuis te
krijgen. Toen wij naar Holland gingen,
heb ik Snowwhite bij de dierenarts
gebracht die ook een asiel had. Natuurlijk
wist Snowwhite dat er wat was en ben ik
vlug weggegaan. Mijn zuster die toen nog
in Indonesië was, kwam maanden erna
langs het huis en zag tot haar verbazing
Snowwhite in de tuin. Ze stapte uit de
auto en vroeg de nieuwe bewoner hoe hij
aan de hond kwam. 'Die kwam zo maar
binnenlopen en wilde niet meer weg, biar
saja.' Snowwhite zag er goed uit. Het is
voor mij nog steeds een raadsel hoe hij uit
het asiel met zo'n hoog hek kon komen
en hoe hij het huis kon vinden. Toen ik
25 jaar later weer in Jakarta kwam en
langs het huis liep, was alles veranderd.
Het huis heeft nu een hoge schutting ge
kregen en vragen deed ik niet, want het
ligt op de hoek van de straat waar een
wacht staat, de straat van het huis van pre
sident Suharto. Toen wij hier kwamen,
hebben wij ons laten opvangen en kregen
vrij vlug een huis met tuin in een dorp.
Als ik dat had geweten zouden wij Snow
white zeker hebben meegenomen. Ik
troost mij met de gedachte dat de 'nieuwe'
familie Snowwhite heeft gehouden en dus
ook goed voor hem gezorgd heeft.
H. Leidelmeijer-Lamsana, Amsterdam
Huisdieren (5)
Wij woonden tijdens de bezetting in
Batavia. Toen de kampen al gesloten wa
ren, kregen wij die niet in het kamp zaten
op een dag een 'kabar angin' dat alle huis
dieren uit de kampen waren onderge
bracht bij dierenartsen, onder andere bij
onze Indonesische dierenarts. Wie dat wil
de, kon gratis een hond of kat onder zijn
hoede nemen. Ik ben toen meteen naar
onze dierendokter gefietst en heb daar
nog een leuke bastaardteckel kunnen afha
len. Gelukkig hebben velen zich zo over
de ex-kampbeestjes kunnen ontfermen.
Wij hadden zelf al een hond en binnens
huis raakten die twee meermalen slaags,
want het waren reutjes, maar toch hebben
we Stoppel (zo heette hij) een fijne tijd
kunnen geven.
Alle niet-afgehaalde dieren zouden name
lijk worden afgemaakt. Hoe het gegaan is
voor andere kampen, weet ik niet. Ik heb
er nooit iets over gehoord. Na de bezet
ting is Stoppel naar een bevriende familie
gegaan, omdat wij in 1946 naar Holland
vertrokken.
Mevr. H. Schönherr, Rijswijk
Laksa
Naar aanleiding van het recept van laksa
in Moesson 15 augustus 1997, pag. 35)
heb ik de volgende vragen: is laksa het
zelfde als bihoen of mihoen? Is laksa van
oorsprong een Indonesisch gerecht? Waar
wordt laksa van gemaakt - rijstmeel?
En waar wordt soo-oon van gemaakt, want
die is altijd doorzichtig - hoenkwee? Er is
vast wel een lezer(es) die het antwoord
weet. Alvast hartelijk dank!
Mevr. H. van Zijp, Wassenaar
4
Brieven