Gelezen
moessQn
Uit de zak van de
tjelana monjet
Zwerfkat in Piraeus
Een boek om te hebbente
houden en na te laten
Of Huib Deetman (1934) zelf nog in tje
lana monjet gelopen heeft, betwijfel ik.
Maar wat hij uit de befaamde grote zak-
op-de-buik heeft weten te halen, mag een
unicum worden genoemd. Vijftig bekende
en ook minder bekende Indische en Indo
nesische liedjes, melodieën en tekst waar
we, ik weet niet hoe lang al, naar gezocht
en gevraagd hebben. Deetman heeft ze
weten te vinden.
Hei Toemoloh-e, Tjerewerewe Bom Bom,
Hoera Tjin Tjin, Kole-Kole, Hei Hei Meisje-
lief, Lembe-Lembe om maar enkele te
noemen, naast die tientallen anderen die
iedereen kent (maar meestal de woorden
niet). De Indische liedjes die wij in onze
jeugd hoorden, de Indonesische later, na
de oorlog, In duidelijk notenschrift, voor
iedereen die piano, gitaar of een ander
instrument speelt, maar vooral voor iedere
zanglustige zijn de liedjes direct hoorbaar
te maken.
MEDAN PRIVATE GUESTHOUSE
Jin. Agenda 37, IVIedan
Tel./Fax 00-62-61-550926
Spiraalgebonden, dus als bladmuziek op
de lessenaar te zetten. Werkelijk een aan
winst, even waardevol als bijvoorbeeld
Tropenecht waarin de tjelana monjet toe
vallig ook een plaats heeft. Kunst en cul
tuur, aan het behoud waarvan Deetman
met dit muziekboek een waardevolle bij
drage levert. Huib Deetman was twintig
jaar hoofd van de Muziekbibliotheek in
Amsterdam en studeerde piano aan de
Haagsche Muziek Academie.
Een niet over het hoofd te zien aandeel in
de aantrekkelijkheid van Uit de zak van de
Tjelana Monjet levert Emmy Verhoeff met
haar illustraties. Meesterlijk zoals ze
speels, aandoenlijk, dan weer geestig en
figuratief de inhoud van de liedjes weer
geeft. Onmiskenbaar Indisch (al vind ik
de kindertjes ietsje te dik) en dat is
natuurlijk het belangrijkst. Ze studeerde
aan de Rietveld Academie, was ontwerp
ster, maar maakt nu naam als illustratrice
en beeldend kunstenares.
Kortom: een uitgave zoals we die mis
schien nooit meer zullen krijgen, dus
kopen, genieten en... bewaren.
Het is in één woord schan
dalig dat Indische boeken
- en dan bedoel ik boe
ken die écht te maken
hebben met Indië, de Indi
sche cultuur en identiteit -
nóóit de aandacht krijgen in
een televisierubriek. Recensie
exemplaren worden bijna altijd te
ruggezonden met de mededeling dat er
geen interesse voor het boek bestaat. Huib
Deetman heeft zich al moeten beheersen
toen een zeer bekende Nederlandse krant
zijn boek retourneerde na de briefkaarten
die bij elk boek als aardigheid zijn inge
sloten, te hebben achtergehouden.
Hoe, hoe, vraag je je af zou je moeten
doordringen in die onbeschofte bekrom
penheid?
Lilian Ducelle
Uit de zak van de tjelana monjet
50 Indische en Indonesische liedjes
door Huib Deetman en Emmy Verhoeff
Blimbing: 110 pag. (paperback)
prijs 35,00
Sommige auteurs hebben honderden pagi
na's nodig om te vertellen hoe theeblaad
jes uiteindelijk in theezakjes zijn beland.
Andere hebben maar honderd pagina's
nodig om drie uiteenlopende levens te
beschrijven en ze samen te voegen. Verge
lijkbaar met een batik sarong met een
bloemmotief: afwisselend en toch samen
vloeiend tot een compositie.
Tot die laatste categorie schrijfsters
behoort Paula Gomes. Elk nieuw boek van
haar is een uitdaging: kan ik met zo min
mogelijk woorden zoveel mogelijk vertel
len. Met Ik kom en ga brak ze haar eigen
record, met Zwerfkat in Piraeus doet ze het
nog een keer, want eigenlijk komt de in
houd neer op driemaal 'komen en gaan'.
Koula een Griekse, Mila een Filippijnse en
Sonja een Indische.
Het lot (of noodlot) brengt hen samen in
Griekenland waar Mila in dienst komt bij
Koula. Sonja (die Indonesië moest verla
ten) is op zoek naar zichzelf, maar ook
naar geborgenheid. Alle drie eigenlijk.
Of ze zich net als de zwerfkat tevreden
moeten stellen met wat ze door het leven
toegeworpen krijgen? Er is een open ein
de, zoals al Gomes' boeken nooit echt ein
digen.
Luchtig, vluchtig maar ook kluchtig, want
ze heeft een groot gevoel voor humor.
Maar dat trieste blijft. In al haar werk her
kennen we Paula Gomes terug. Heel fijn
boek, mooi uitgevoerd door Van Stockum.
Mooier kan gewoon niet.
Lilian Ducelle
Zwerfkat in Piraeus
door Paula Gomes
Van Stockum: 125 pag. (paperback)
prijs 22,50
Naschrift: Paula Gomes zal in november
twee lezingen over Zwerfkat in Piraeus
houden. De eerste voor het IKK (de Indi
sche Kulturele Kring), om 20:15 uur in de
Spechtlaan 207 in Leidschendam.
Inlichtingen bij mevrouw J.Th. Lans, tel.
070 - 327 83 60.
En op 26 november spreekt Paula Gomes
in theater Branoul, Maliestraat 12 in Den
Haag, om 20:30 uur. Inlichtingen of reser
veringen: tel. 070 - 365 72 85.
46
Goed, schoon, grote tuin/terras
U voelt zich als in uw eigen huis.
35,- per kamer, mt fan, incl. ontbijt
45,- per kamer met AC, incl. ontbijt
Ook afhalen airport
Info: S. Ali-Elly Rest. Sumatra Stein
Tel. 046-4333190 Fax 046-4336773
Tevens minibus voor uw tour.
