Ouderen en de computer
Fanaat of freak?
Vraagt de kleindochter door de telefoon:
'Oma wat doe je? Hier zijn allemaal com-
puterfreaken. Mag ik wel bij jullie komen?'
Computerfreaken, en dat zegt een kind
van nog maar vijf jaar. Maar dit vijfjarige
kind weet al handiger met de computer
om te gaan dan haar oma.
Oma heeft op latere leeftijd nog moeten
leren werken met een computer, voor haar
werk op kantoor. In haar meisjesjaren
heeft zij een cursus steno en typen met
goed gevolg doorlopen. Met veel plezier
verrichtte ze haar werk op kantoor, eerst
op de rammelende, en later op de electri-
sche typemachines.
Maar de prestaties van zo'n baan moeten
steeds meegaan met de tijd en voor ze het
wist, was de computer een feit geworden.
Bij ploegen van tien werden de medewerk-
(st)ers vertrouwd gemaakt met dit medium.
Twee aan twee kon je achter een computer
plaatsnemen en degene die het meeste lef
had, voerde de opdrachten uit, terwijl de
andere toekeek. Tussentijds werd er na
tuurlijk van plaats gewisseld. Tijdens de
les kreeg je te horen dat je niet zomaar
aan de toetsen moest komen, want dan
was de kans groot dat je een deel van je
bestand wiste, of erger nog: misschien wel
een deel van je programma. Dus toog men
heel voorzichtig aan het werk. De jongere
generatie maakte al opdrachten en toetsen
en probeerde gewoon alles uit, met als
gevolg dat die al snel vertrouwd raakte
met de computer en haar nukken.
Oma heeft toen het boek aangevraagd en
het zichzelf aangeleerd, maar de angst om
iets verkeerd te doen bleef hangen.
Wel leerde ze uit het boek systematischer
en grondiger werken met de computer dan
tijdens de cursus, die slechts een paar da
gen duurde. Later kwamen haar collega's
vaker bij haar vragen hoe ze een bepaald
programma moesten laten werken. Zo
heeft oma zich heel langzaam het werken
met een computer eigen gemaakt en je
zou kunnen zeggen dat ze nu tot een van
de grootste computerfreaken behoort.
Een computer, bestaande uit een configu
ratie van harde schijf, geheugen, snelheid
en grootte, met daarnaast randapparatuur
zoals een beeldscherm, CD-rom, printer,
modem, speakers en veel meer, zie je nu
in veel huisgezinnen. De jongeren en niet
te vergeten de vaders, spelen hun spelle
tjes daarop. Van huizen bouwen, tot vlie
gen en doodschieten toe!
Kinderen spelen spelletjes waarbij groene,
gele en andere fel gekleurde wezentjes al
schietend rondspringen, door deuren heen
moeten en allerlei versperringen moeten
passeren.
Onze vijfjarige kleindochter hupt op de
stoel mee en haar oogjes zijn niet van het
scherm af te leiden, terwijl haar vingertjes
over de pijltjestoetsen, spatiebalk, alt- en
control-toetsen dansen. Het lijkt net een
kleine pianospeelster, een virtuoze!
Haar zelf geïmproviseerde computerschil
derijtjes met Flying Colours zijn kleurig,
levendig door de flikkerende zonnetjes,
sterretjes, bogen en strepen. Je kunt ze be
studeren en aan de hand van de gebruikte
kleurschakering, kun je zeggen dat het een
vrolijk kind is.
Een neefje dat eens op bezoek kwam,
werkte vol aandacht aan een schilderijtje.
Er werd al direct voor een donkere achter
grond gekozen. De figuren die het pallet
verlevendigen moesten, waren allemaal
geboren uit het brein van een computer
fanaat. Juist deze onechte, science fiction
figuren beheersten het beeld en de
gebruikte kleuren gaven het geheel geen
vrolijke kijk. Maar elke kleuter of peuter
ziet zijn fantasiewereld anders.
Zo beleeft elk kind, elke puber en elke
volwassene zijn eigen plezier aan het wer
ken op de harde schijf. Oma doet er haar
typewerk op, nu heet dat tekstverwerking
en zij maakt daarbij gebruik van vele
plaatjes clipartsdie de programma's haar
bieden. Er zijn vaste plaatjes die je binnen
kunt halen, maar er zijn ook mogelijk
heden om zelf je plaatje te creëren en die
kun je dan in je tekstverwerkingsprogram
ma aanbrengen. Hele fotoboeken kun je
op je beeldscherm laten passeren; alleen is
het nog een kunst om er wat mee te doen!
Onlangs heeft oma zo'n programma ge
kocht, maar verder dan het oproepen van
de albums is ze nog niet gekomen! Leve
de computer!
'Je kijkt ook nooit in HELP', zegt haar
dochter steeds. Maar als dat helpprogram
ma er nu alleen in het Engels is, moet je
dan eerst een cursus Engels gaan volgen
om al die termen te kunnen begrijpen?
Met gewoon school-Engels kom je er niet.
Had je vroeger een XT, AT, een tweezesen-
tachtiger of een driezesentachtiger, nu heb
je de Pentium, waarvan de 120 al te klein
wordt, en dan spreek je niet meer over een
850 megabyte geheugen, maar over 1, 2, 3
gigabyte.
Draaide vroeger alles onder een DOS-be-
sturingsprogramma, nu is 'mijn versie
Windows '95' de beste! Dus dat houdt in,
dat je met een Windowsversie van 3.11 al
achter loopt. Maar hoe moet dat nu als je
alles nèt onder de knie hebt en er lekker
mee kunt werken? Moet je dan direct
weer verder leren, wennen, knoeien en
vastzitten?
Ja, dat vastzitten, een praatje apart. Als je
vastzit, heb je iets gedaan, wat de compu
ter niet begrijpt of kan verwerken. Hij zet
dus alles gewoon stil! Om het apparaat
weer aan de praat te krijgen, moet je drie
knoppen controlalt, en delete) tegelijk
indrukken. Hiermee hef je het vastzitten
op, en start de computer zichzelf weer op.
Deze handeling houdt wel in, dat je een
deel - zo niet alles - van je reeds gemaakte
werk kwijt bent. Meestal komt het er op
neer, dat je hele werk naar de 'knoppen'
is. Vandaag de dag doe je dit met de reset-
knop. Maar ook deze knop verhindert niet
dat je het gemaakte werk verminkt of ver
nietigt. Maar geen nood, er is aan gedacht.
Met de prullenbak kun je alles weer terug
halen. Wat een brein!
muma*.* gfetgg*^ ~7 -»n^yy»g?a^j(fyyyT^j^^aujPipMtfgjW9WB»HW
42ste jaargang nummer 8 februari 1998 37
