Indische soos
die beginnen in koor dan direct in paniek
als een mager speenvarken te krijsen),
heeft Pohon Linde dat probleem toen
handig opgelost.
Na vertrek uit Singapore ging de route
door Straat Soenda en na het dwars pei
len van Nias, werd een westelijke koers
uitgezet die het schip op circa vijf graden
noorderbreedte hield. Toen het Afrikaan
se continent de moessonwind wat begon
te verstoren, bleef het schip op circa tien
en later op vijftien graden noorderbreedte
varen. Door minder stroom tegen en door
het uitblijven van overmatig slingeren en
stampen in de noordoostmoesson, kreeg
het schip geen spatje water over zich
heen en werden, omdat het schip sneller
voer, de twee dagen omvaren ruim
schoots gecompenseerd.
zelfs in onze winter is het in zuidelijk
Azië nog steeds knap warm, maar in
Australië is het dan zelfs bloedheet.
Uiteraard moeten we rekening houden
met de Coriolisversnelling, die de winden
op noorderbreedte een afwijking naar
rechts geeft en die de winden op zuider
breedte een afwijking naar links geeft.
Boven Australië hebben we dan weer te
maken met een opstijgende warme lucht
bel, die lucht aanzuigt en aldus waait in
de maanden november tot maart de nat
te noordwestmoesson. Voor plaatsen
zoals bijvoorbeeld Surabaya, Timor en
Udjung Pandang zijn de maanden met de
meeste regenval dan ook december tot en
met maart.
In onze zomer is het dus zomer in Azië,
maar is het winter in Australië.
Tijdens het ronden van Kaap Guardafui,
uiteraard eerst op een noordoostelijke- en
iets later op een noordwestelijke koers,
kreeg het schip het nog heel even voor
haar kiezen. Maar een uurtje later was
het leed geleden en voeren we met prac-
tisch windstil weer de Golf van Aden in.
Indonesië
In Indonesië, dat grotendeels op zuider
breedte ligt, kennen we ook diezelfde
natte en droge moesson. Maar omdat
Tanah Air Kita tussen de invloedssferen
van het continent Azië en die van het
kleine continent Australië in ligt, is de
kentering vooral op Sumatra niet zo
scherp begrensd.
Maar laten we eerst maar eens de situa
tie bekijken zoals die in onze winter op
het noordelijk halfrond is. Bij ons staat
de zon dan laag aan de hemel en in
Australië staat hij hoog aan de hemel.
Met andere woorden, als het bij ons win
ter is, is het in Australië zomer. Welnu,
De winden waaien vanuit het gortdroge
Australië over de Gordel van Smaragd
heen en komen uit het zuidoosten.
Dit is de droge zuidoostmoesson die van
april tot september doorstaat. De droog
ste maanden voor bijvoorbeeld Surabaya
en Udjung Pandang zijn juni tot en met
september. Timor, dat dichter onder de
invloedssfeer van Australië ligt, heeft als
droge maanden mei tot en met oktober.
Hierbij geldt als vuistregel; hoe langer de
weg over zee is die de wind heeft afgelegd,
des te meer regen die wind zal brengen.
Froeher
Uiteraard was de kennis van winden en
zeestromingen niet beschikbaar voor de
zeilschepen van de VOC die Indië via
Kaap de Goede Hoop bezeilden. Aanvan
kelijk stuurde men na het ronden van
Zuid-Afrika, min of meer recht op Straat
Soenda aan. Dit traject had als nadeel dat
het zeer warm was, zodat de proviand be
dierf, de ziekten aan boord welig konden
tieren en dat de reis onnodig lang duurde.
Een groot deel van tijd waren de winden
zwak en variabel van richting.
Kapitein Brouwer verzon toen een veel
betere route. Hij zeilde vanaf Zuid-Afrika
op een oostelijke koers en bleef aldus op
een zuiderbreedte van circa dertig graden
varen met als voordelen een koeler kli
maat en altijd de heersende westenwin
den van achteren (de prevailing wester
lies). Als volgens de gispositie dan de
lengtegraad van Straat Soenda was be
reikt, dan verlegde men de koers naar
noord rechtwijzend.
Een methode om de geografische lengte
te berekenen had men toen nog niet en
als men de gislengte verkeerd berekend of
geschat had, dan verdaagde men soms
zoals de Batavia op de rotsen van Austra-
lië's barre westkust.
En al die wetenschap van moesson, land
en zeewinden, zeestromen en routes,
ontstond slechts door de begeerte naar
drie kleine kruidjes, namelijk de peper
korrel uit Atjeh, de nootmuskaat van de
Banda-eilanden en de kruidnagel van
Ternate en Tidore. Maar daarover later
Inlichtingen: tel. 023 - 540 09 12.
Culturele Vereniging NINES
Voorburg
23
Indische soos stichtingen WVOV
en Sonnenruyter
Op donderdag 26 maart. 9 april en 23 april
1998, aanvang 14 00 uur. U kunt zich een
week van tevoren aanmelden.
Inlichtingen: tel. 070 - 386 84 87.
Indische soos Leidschendam
Elke eerste vrijdag van de maand van
12.30-1 7.00 uur in de Schuitejager,
Scheepswerf 18, Leidschendam.
Inlichtingen: Arthur Nemmers,
tel. 070 - 399 18 12.
Holland-lndië Sociëteit
Kennemerland
Op de zondagen 22 maart en 26 april
van I 7.00-20.00 uur in de bovenzaal van
restaurant Asian Delights, R. Visserplein
25, tegenover het station Heemstede-
Aerdenhout.
Zondagmiddag 5 april van 12,30-1 7.00 uur
in wijkcentrum AGORA. Fonteijnenburgh-
laan I I, Voorburg. Zaal open om 12.00
uur. Inlichtingen: 070 - 396 04 69.
42ste jaargang - nummer 9 - maart I 998
