Brazilië dit keer. 'Ik ga lekker filmen en
foto's maken!' roept hij uit. Met zijn
73 jaren is Harry nog vol onderne
mingslust. Hij blijft ondertussen schil
derijen uitpakken. We kijken even
rond. Dozen en nog eens dozen vol
met videocassettes en dia's zijn keurig
opgestapeld in zijn woonkamer op de
bovenste verdieping van zijn Amster
damse, vooroorlogse woning.
Trappen klimmen is voor hem geen
bezwaar. Met lenige stappen beklimt
hij meerdere malen per dag de vele
traptreden naar zijn lantai.
Terug naar zijn lukisan(s); zijn mees
terstuk is ondermeer een tijger, die je
aankijkt. Een fan van hem, een zekere
Mutter, beschrijft dit schilderij als
volgt: de tijger in het oerbos pro
beert je met zijn scherpe blik te hypno
tiseren. Een briljant schilderstuk!'
Harry bekent dat hij de tijger in een
dierentuin heeft gefotografeerd en met
die dia bezig is geweest op het maagde
lijke doek. 'Projecteren op het doek,
overtrekken, maar de achtergrond is
vanuit mijn fantasie gemaakt.'
Wie thuis is in de geschiedenis van de
schilderkunst, weet dat deze methode
door beroemde artiesten toegepast
werd, toen de fotografie nog in de kin
derschoenen stond. Harry bevindt zich
dus in goed gezelschap.
Contrasten
Ook het leven van Harry van Lawick
vertoont contrasten. Wie verwacht nu
verbazing in de andere bij deze be
scheiden man.
Harry zou graag ergens zijn schilderijen
willen tentoonstellen. 'Nee, niet om te
verkopen, want ik heb spijt van de vele
schilderijen die ik al verkocht heb,'
zegt hij geschrokken als we suggereren,
dat er zeker een markt zal zijn voor de
ze nostalgische schilderijen die met
grote liefde zijn gemaakt.
'Alleen maar om de mensen te laten
zien, hoe mooi ons Indië is...' In een
boek bewaart hij vergrote foto's van de
verkochte exemplaren. Er zijn juweeltjes
bij. Je zou wensen dat deze schilderijen
aan je eigen muur zouden hangen.
Dan toont hij zijn 'Indische dapoer',
met zulk een liefde voor het detail
weergegeven dat je begrijpt dat hij er
meer dan drie maanden aan gewerkt
heeft. De santen, de peteh, de openge
sneden vis, de kat op de vensterbank
en de was die in de tuin te drogen
hangt, de bilikwanden, de wasem die
van het hete water afkomt, de peng-
gorengan en andere pannen, de
koekoesan, de terong, het is allemaal
zo levensecht, dat je je in die keuken
waant.
Het knapste en effectvolste schilderij is
wel zijn zonsondergang.
Dromerig staar je naar dat doek en je
bent mét Harry blij dat hij dit niet ver
kocht heeft. Met een zonsondergang
sluit je meestal een videofilm af.
Laten we dus zachtjes de nacht over
Harry's talentvolle serie schilderijen
vallen... en over een eenzame man op
een zolderetage in Amsterdam
bij een ijzervreter zo'n gevoelige na
tuur, zo'n artistiek talent? Menig Indo
heeft helaas nimmer de kans gekregen
om een verborgen talent op jeugdige
leeftijd te ontdekken en in alle rust te
ontwikkelen. De oorlog heeft veel ka
pot gemaakt. Maar een talent laat zich
niet onderdrukken, dat is zeker!
Harry's liefde voor de natuur spreekt
niet alleen uit zijn schilderstukken,
maar ook uit zijn videofilms. Is er een
groter contrast denkbaar tussen de man
met vuurwapens en de artiest met pen
seel, kwast en schilderslinnen? Tussen
de militair die de natuur heeft leren
beschouwen als een decor waarin vij
anden en val
strikken hem be
dreigen en de
artiest die geniet
van de schoonheid
rondom hem?
'Ik maak ook car
toons.' En hij slaat
een schetsboek
open, vol met
kleurrijke 'grapjes'
over zijn diensttijd.
Je valt van de ene
31
Stormbaan Harskamp, een cartoon van Harry van Lawick,
De Dapoer, zoals
we die allemaal
kennen. Kokki
maakt het eten
klaar. Let op de
details, de weer
schijn in pannen
en potten...
42ste jaargang - nummer 1 I - mei I 998
