Bericht uit deMolukken
Tekst: Kees Heij
Toiletgebruik
Toiletpapier wordt over het algemeen
in Indonesië niet gebruikt. De meeste
mensen doen hun behoefte in de rivier
of op het strand. Het water spoelt de
zaak weg en schoon. In openbare gele
genheden heeft men gaten in de grond
of toiletten met een kraan met een
slang eraan om de zaak schoon te
spoelen. Ook is er dikwijls een mandi-
bak of ijzeren drum en een steelpanne
tje om je te reinigen. Bij particulieren
wil nog wel eens een fles op het toilet
staan om dit te doen. Wc-potten zie je
in hotels en duurdere huizen. Als je
een wc koopt, staat er een gebruiks
aanwijzing in plaatjes op. Veelal gaat
men met de voeten op de bril zitten of
doet men zijn behoefte naast de wc.
Een oud koloniaal gezegde is, dat het
tijd wordt om naar Nederland terug te
gaan, als je je eigen voetstappen op de
wc-bril tegen komt. De spoelmethode
met water is schoner dan het gebruik
van toiletpapier. De methode schijnt
ook minder aambeien op te leveren.
Tegenwoordig verkoopt men in Westerse
landen van die handige natte doekjes.
Durian
Vanaf begin april begint op ons eiland
de lucht van de durian-vrucht te over
heersen. Eenmaal geroken vergeet je de
lucht nooit meer. Er zijn mensen die er
veel voor over hebben om deze vrucht
te kunnen eten, maar er zijn er ook die
er met een grote boog omheen lopen.
Een tussenweg is er niet. Je bent voor
of tegen!
In vele hotels is het verboden de
vrucht mee naar de kamer te nemen.
Ook mag hij niet in vliegtuigen ver
voerd worden. Alcoholische dranken
en durian gaan niet samen.
De vrucht ziet eruit als een groene, bul
tige rugbybal. Het vruchtvlees, dat rond
de grote pitten zit, wordt gegeten. Zoals
bij vele tropische vruchten heb je wei
nig eetbaars en blijft er veel fust over.
In een Amerikaans verslag uit 1942
over de voorbereiding van de bevrijding
van Ambon, is de lucht als volgt
beschreven: 'Het vruchtvlees heeft een
unieke lucht en smaak. De lucht lijkt
op een stad zonder riolen,- de smaak
lijkt op aardbeien met slagroom ge
mengd met knoflook en geserveerd uit
een oude gaspijp'. Anderen zeggen; de
vrucht heeft een hemelse smaak en
stinkt als de hel.
Taal
In Indonesië verkopen ze nog steeds
het ouderwetse, blauwzwarte pakje
zware shag van Van Nelle. In Neder
land zit deze shag al jaren in plastic
zakjes. Hier zouden ze het in deze ver
pakking niet herkennen. Van het begin
af aan staat er in het Engels een waar
schuwing op, dat je deze shag niet mag
namaken. Zo'n pakje heet dan ook:
een pakje Warning.
Zo heet een boot, uit een holle boom
stam gemaakt, een perahu en als er
een buitenboordmotor aan zit een pe-
rahu-Johnson. Het merk motor speelt
geen rol.
Doodgaan
Wanneer iemand op Ambon gestorven
is, wordt hij thuis opgebaard en komt
iedereen die hem gekend heeft afscheid
nemen. In veel gevallen ligt het lijk in
een open kist met een gordijn erover,
om overlast van vliegen te voorkomen.
Honderden belangstellenden komen
ldj ken en een aantal familieleden huilt
hartverscheurend. Kerkelijke hoog
waardigheidsbekleders nemen afscheid
van de overledene. Het hele erf en de
straat staan vol met gehuurde rotan
stoeltjes. Deze ruimte is afgedekt met
een plastic zeil. Zo'n bidstonde kan
wel drie uur duren. Meestal speelt er
een blaasorkest traditionele liederen.
In veel gevallen wordt de overledene in
zijn eigen dorp begraven. Is het dorp
ver van de plaats waar de overledene
ligt opgebaard, dan confisceert men
busjes van het openbaar vervoer om de
dode en alle bezoekers weg te brengen.
Na vele toespraken en muziek wordt
de overledene begraven.
Wij hebben enkele begrafenissen in on
ze kennissenkring meegemaakt.
De eerste van onze rector die, na de
laatste vergadering met ons en een
aansluitend diner bij een Canadese
groep, 's nachts overleed.
Zoals boven beschreven vond ook hier
de herdenking in het huis plaats. Daar
na volgde een kerkdienst, waarbij mooi
gezongen werd door leden van de Pro
testants Molukse Kerk, ons studenten
koor en andere groepen. De formele
dienst bestond uit toespraken, gezang
en militaire gewichtig-doenerij
Op weg naar de begraafplaats was het
Alle migrantrengroepen in
de 2e Kamer;
de Indo alweer niet!
37
(Advertentie)
\IIK$ii
Telefoon (030) 289 62 76
"Eenheid in verscheidenheid"
42ste jaargang - nummer I I - mei I 998
