Slavernij in het oude, koloniale Indië
Een vraag aan onze Indische
geschiedschrijvers
Niet in groepsverband, maar wel verzorgd?
moessQn
Tekst: Eveline Muller
Het is alweer zo'n zes jaar
geleden dat ik Oostindisch
Kampsyn droom van Rudy
Kousbroek las. Ik heb er heel
lang over gedaan, want ik
moest het boek iedere keer
weer wegleggen.
Dat had onder andere te maken met
het feit dat hij over slavernij in het
oude Indië schreef en de jaartallen
wanneer die slavernij werd afgeschaft,
vermeldde. De eerste keer las ik er ge
woon overheen. Toen ik tien bladzijden
verder was, begon de betekenis daarvan
tot mij door te dringen en ben ik terug
gaan bladeren. Ja hoor, daar stond het.
Op bladzijde 71. Zwart op wit.
Dit ritueel herhaalde zich nog wel een
paar keer en toen begreep ik pas echt
wat daar stond: er was in Indonesië
ten tijde van het Nederlands bewind
- net als in Suriname - officiële slaver
nij geweest. Maar hoe kwam het nou,
dat ik daar niets van wist? In geen van
mijn geschiedenisboeken op school is
daar ooit over gesproken.
Kijk, dat ik pas na mijn veertigste ont
dekte dat er in de bersiaptijd ook kam
pen waren geweest, tot daar aan toe,
maar dat ik nooit ergens iets over sla
vernij in Indonesië had gelezen, iets
wat toch eeuwenlang had plaatsgevon
den, verbijsterde mij.
Geschiedvervalsing
In de jaren daarna heeft dit onderwerp
mij steeds beziggehouden. 'In hoeverre
ben ik zelf niet een nazaat van een
slaaf?' was mijn vraag en sindsdien ben
ik, als ik over Indië en Indonesië lees,
gespitst op dit onderwerp. Er was bitter
weinig over geschreven en ook als ik
aan mijn belanda-vrienden en vrien
dinnen vroeg of zij hier ooit over had
den gehoord, bleek dat niet het geval te
zijn. Het lag dus niet aan mij. Ik had
dus niet iets gemist. Slavernij in Indo
nesië ten tijde van het Nederlands be
wind wordt in Nederland weggeschreven.
Het lijkt gewoon op geschiedvervalsing.
Maar als ik met Indische vrienden over
dit onderwerp sprak, dan bleek dat zij
net zomin hiervan op de hoogte waren.
Opvallend was het gebrek aan interes
se voor dit onderwerp en ze maakten
zich er ook absoluut niet druk over.
Aangezien ik ook op landelijk niveau
geen protesten van Indo's hoorde over
deze weglating van feiten in de be
schrijving van de vaderlandse geschie
denis, kreeg ik de indruk dat ik een
van de weinige Indo's was die dit een
ernstig gemis vindt. Ik vind dat 'de
wereld' moet weten dat er slavernij in
Indonesië is geweest onder toezicht
van de Nederlandse staat. Alle Neder
landers moeten zich hiervan bewust
zijn, maar zeker de Indo's. Het is nogal
een verschil of je nu van een Aziati
sche slavin afstamt, of van een Indone
sische prinses. Ikzelf ben nog geen
Indische familie tegengekomen, of ze
hadden een verhaal over de moeder
van hun oma die een geschaakte Indo
nesische prinses was geweest. Of de
oma van de oma, maar een prinses
was er. Ook de veel voorkomende Indi
sche familiegeheimen zie ik nu in een
ander daglicht en zeker die van mijzelf.
Loyaliteit
Ik heb ontdekt dat ik eigenlijk tot kort
geleden niets over dit onderwerp in mij
op heb kunnen nemen door een gewel
dig loyaliteitsconflict dat binnen in mij
woedt. Aan wie ben ik nu loyaal?
Aan mijn vader? Dan wil ik niets over
slavernij en onderdrukking weten.
Mijn vader komt immers uit het kamp
van de meesters. Aan mijn moeder?
Maar dan komt er zoveel pijn, vernede
ring en woede los; daar begin ik maar
niet aan. Waarom denk je dat ik al die
jaren heb gekozen voor de 'blanke in
mij'? Dat is echt niet voor niets ge
weest. Er is zoveel pijn mee gemoeid,
dat ik opeens begrijp waarom het mij
zoveel jaren heeft gekost voordat ik
kon accepteren dat ik voortkom uit
mensen die waren wie ze waren.
Ik heb eerst mijn ouders en voorouders
moeten leren kennen.
De laatste jaren verschijnen er steeds
meer - heel interessante - studies over
Indische onderwerpen, waarin de sla
vernij als een vast uitgangspunt wordt
genomen. In Uit Indië geboren wordt
het onderwerp op zich zelfs heel uitge
breid en verhelderend beschreven.
Wellicht breidt de lering der Indo's die
bekend is met dit onderwerp zich daar
door uit. Maar dat geldt niet voor de
rest van Nederland. Als er in de kran
ten over slavernij in de koloniën wordt
geschreven, dan gaat het uitsluitend
over West-Indië. Ook boekbesprekingen
aangaande dit onderwerp betreffen al
leen slavernij in deze contreien.
Ik vraag mij af, of onze Indische ge
schiedschrijvers en onderzoekers hierin
niet een belangrijke taak hebben, mits
zij mijn mening delen uiteraard.
Steeds vaker merk ik dat je zelf initia
tieven moet nemen als je gehoord en
gerespecteerd wilt worden. Dat geldt
voor iedere groep en ook voor onze
groep
(Advertentie)
Wij hebben voor u de volgende brochures:
Hawaii, Brazilië
Indonesië 'Van Sabang tot Merauke'
Thailand/Maleisië AlNVR
Fly selfdrive USA, Nieuw Zeeland, Australië
Wij leveren ook losse vliegbiljetten, evenals 'rond-de-wereld' tickets.
In november 1998 hebben wij een groepsreis naar de jungle van Suriname. /f®
Belangstelling? Bel ons om informatie!
AURORA TRAVEL SERVICE B.V.
38
Baden Powellweg 130 -1069 LK AMSTERDAM
travel service B.v. Telefoon 020 - 619 93 77 (Zaterdag telefonisch niet bereikbaar)