Cultuuruitwisseling en herdenking bij
een overlijden
moessQn
meld dat mijn vader was overleden.
Wij werden daar heel hartelijk ontvan
gen. Weer was er zo'n opmerkelijke ge
beurtenis: bij de ingang werd ons mee
gedeeld dat zij al wisten dat ik in
aantocht was. Na alle vragen beant
woord te hebben (hoe is hij gestorven,
wanneer en hoe laat, vragen over de
krissen, et cetera) zijn wij, voorzien
van eten voor onderweg, weer terug ge
gaan naar ons hotel.
De volgende ochtend begon onze reis
per auto naar Surabaya. In Surabaya
liggen de grootouders van mijn moeders
kant - Pelsmaeker - begraven. Wij heb
ben bloemen gebracht bij de tombe en
hebben tevens buiten de begraafplaats
van Kembang Kuning, op een kruis
punt bloemen en muntgeld neergelegd.
In september 1996 overleed mijn va
der, G.E. Lapré. Mijn grootouders had
den mij gevraagd om bij het overlijden
van mijn vader hem symbolisch terug
te brengen naar Indonesië. Zij woonden
toen in Indonesië en zijn inmiddels
ook al overleden. Mijn vader heeft bij
zijn leven altijd zijn twijfels uitgespro
ken over de plaats waar hij begraven
wilde worden.
Wat moest er gebeuren voor het sym
bolisch terugbrengen van mijn vader
naar Indonesië? Op de veertigste dag
na zijn overlijden, werd een selamatan
gegeven in het dorp van de ouders van
mijn vader (waar zij ook begraven lig
gen). Daarna vervolgden wij de reis
over land naar mijn vaders geboorte
plaats. In Surabaya moesten we het
graf van mijn vaders schoonouders be
zoeken en bij het verlaten van elk van
deze plaatsen diende in het midden
van een kruispunt bloemen en munt
geld te worden gelegd.
In Jakarta werden wij door familie en
vrienden opgehaald die ons direct naar
de Lampung brachten, naar het dorp
van mijn grootouders, Rejomuliyo.
De dorpelingen waren reeds op de
hoogte gesteld van mijn komst.
Ik werd verwelkomd door de ouderen,
de mannen en de lurah, die mij van
kinds af aan kenden. De vrouwen be
reidden de selamatan voor onder leiding
van een familielid. Dit hield in dat op
ceremoniële wijze dieren werden ge
slacht (sapi-geit en kippen) en het eten
werd gekookt. Vierhonderd mensen uit
het dorp waren betrokken bij de sela
matan voor mijn vader. De volgende
morgen hebben wij bloemen gebracht
bij de graftombes van mijn grootouders
en nadat wij op een kruispunt bloe
men en muntgeld hadden neergelegd,
werden we teruggebracht naar Jakarta.
We vertrokken met de trein naar Yogya-
karta, waar ik door mijn neef Budi
Santosa Soegito, die de geboorteplaats
van mijn vader wist te vinden, welkom
werd geheten. Mijn vader werd in
Banyumas geboren. Toen ik daar aan
kwam, was ik verdrietig en toch had ik
een warm gevoel van binnen. Wij heb
ben op een willekeurig Europees graf
bloemen gelegd en zijn, nadat we weer
op een kruispunt bloemen en munt
geld hadden neergelegd, teruggegaan
naar Yogyakarta. Opmerkelijk was, dat
toen ik terug liep van het midden van
het kruispunt, er een harde wind kwam
uit alle vier de straten en dat de bloe
men in het midden werden meegezogen
in een soort draaikolkbeweging.
In Yogyakarta zijn wij naar de kraton
van de sultan gegaan. Bij de speciale
wacht - dit in verband met de krissen
die mijn vader bezat - hebben wij ge-
Toen wij terugkwamen in het Tunjung-
an-hotel hadden wij eindelijk het
gevoel dat onze missie was volbracht.
Het is ons opgevallen dat de mensen,
als zij weten wat de reden is van je
reis, extra aandacht aan je besteden.
Dat de gebruikelijke gastvrijheid van
het land verworden is tot het gevoel
van een familieband. Dat er respect is
voor de historie van de overledene en
de daarbij horende cultuur. Kortom,
men gaat er anders om met 'de dood'!
De vrede is je gegund papa G.E. Lapré.
Rust zacht.
Wij willen een ieder bedanken die ons
geholpen heeft bij deze moeilijke en in
gewikkelde, emotionele reis.
Terima kasih...!
(Advertentie)
LENEN?
Setiakawan
bij
42
Tekst: Rolo Lapré
DEZE
DVERTENTIE IS
GOUD WAAR DT
Bel gerust Setiakawan.
Wij zijn tot 22.00 uur bereikbaar.
(078) 618 08 66.
I y 't s. 7
