Jan van
Kuppeveld
K.A.R. Bosscha
In de herdruk uit 1991 van de oor
spronkelijk in 1934 uitgegeven Geïllus
treerde Encyclopaedie van Nederland-
sch-Indië staat niets over de vooruit
strevende planter Karei Albert Rudolf
Bosscha (1865-1928), noch over de
door hem opgerichte Sterrewacht bij
Lembang.
Wel staat Lembang vermeld als toeris
ten- en herstellingsoord. Bovendien
wordt genoemd dat Lembang bekend
werd door het verblijf van de natuur
vorser Franz Wilhelm funghuhn, die
aldaar is begraven.
Nergens iets over Bosscha, zijn aandeel
in de oprichting van de Bandoengse
TH (1920) of de grotendeels door hem
gefinancierde refractor, die in die tijd
de grootste op het zuidelijk halfrond
was. Wie heeft hiervoor een verklaring?
Johan van Leer, Sanla Monica (CA),
Verenigde Staten
Merkwaardig geval
Na lang wikken en wegen of ik er wel
verstandig aan zou doen om te schrij
ven over een voor mij nogal merkwaar
dig geval, doe ik het toch.
Op 13-3-1998 's middags kreeg ik weel
een zéér pijnlijke aanval in mijn rech
ter pols. Ook in mijn rug had ik veel
pijn. Sinds één jaar ben ik onder behan
deling van een reumatoloog. Ineens
kreeg ik een vreselijke huilbui, waarom
weet ik niet precies. Toen ik gekal
meerd was en versuft voor mij uitkeek,
zag ik op de kalender van de Bond
Zonder Naam, dat het 13-3-1998 was
en realiseerde ik me dat op die datum
een vroegere vriend en kantoor-collega
uit Surabaya van de Bank Indonesia
jarig was. Als hij nog leefde zou hij 68
jaar zijn geworden. Vreemd genoeg
zocht ik in mijn foto-album naar zijn
foto's en zag op een van zijn vele foto's
- in totaal twintig stuks - dat aan de
achterkant een jaartal is vermeld:
1968. Zijn vele brieven had ik voor
mijn huwelijk met Janssen verscheurd,
maar niet zijn foto's en mooie prent
briefkaarten. Zodoende weet ik dat het
dertig jaar geleden is dat ik schriftelijk
contact met hem had. Hij was in die
tussentijd naar Biak overgeplaatst.
Of hij erom had gevraagd, weet ik niet
meer precies. Als ik blijf ademhalen,
zal ik op 31 december 1998 ook
68 jaar worden.
Dan is er ook nog iets vreemds, name
lijk dat ik op 13-5-1971 in het huwe
lijk trad met Janssen en op 27-1-1980
is hij aan nierkanker overleden.
Hij was 58 jaar. Op dinsdag 17-3-1998
ben ik naar beneden gegaan (ik woon
op de eerste etage van een seniorenflat)
om te kijken of er post is en, ja hoor.
Maar wat voor post; een rouwkaart van
de schoonzuster van wijlen mijn man.
Zij was een lieve, hartelijke vrouw.
De enige nog van de Janssen familie
die mij elk jaar een jaarwisselingkaart
toezond. Zij was nooit ziek, maar plot
seling voelde zij zich niet goed en bin
nen vier weken tijd is zij overleden, op
13-3-1998.
Ik ben maar een eenvoudige huis
vrouw, dus niet paranormaal begaafd of
helderziend, maar ik huilde die middag
om deze vrouw terwijl ik hier niets
vanaf wist.
Zoals u ziet, zijn de cijfers 13 en 8 vet
gedrukt. Mijn vraag is nu: hebben deze
cijfers misschien een boodschap voor
mij? Zijn er lezers die ook zo iets heb
ben meegemaakt en die mij kunnen
zeggen wat hier achter zit?
Mevr. A. Janssen-Small, Den Bosch
Sanering
Het moet circa 52 jaar geleden zijn,
dat gepensioneerden die voor de oorlog
voor het Nederlands-Indisch gouverne
ment hebben gewerkt, een zogenoemde
back pay uitbetaald kregen. Wat waren
deze mensen de koning te rijk met
deze uitbetaling. Zo ook mijn vader,
die meer dan 25 jaar voor de BOW
(Burgerlijke Openbare Werken) als ar
chitect in West-Java te werk was ge
steld. In deze tijd, 1946, was ik scholier
en zat op het Christelijk Lyceum in
Bandoeng. Ik herinner me dat er in
deze periode sprake was van inflatie.
De Nederlandse regering achtte het
noodzakelijk deze zogenaamde inflatie
subiet weg te vagen en kwam met het
duivelse idee op de proppen om van de
gepensioneerden en alle back payers,
hun rechtmatig verdiende pensioen te
confisceren door het geld in omloop
door midden te knippen en met één
helft mochten de arme mensen dat ge
deelte bij de bank inwisselen.
Ik heb alle oude Moessons doorgesnuf
feld en ook de exemplaren van Tong
Tong, maar ik heb geen artikel gevon
den over 'Sanering van het geld' in ons
voormalig Nederlands-Indië. Na deze
gewelddaad van de Nederlandse wetge
vers zochten de gedupeerden naar een
uitweg om de resterende helft van hun
pensioen in veiligheid te brengen.
In hun wanhoop gaven velen hun geld
mee aan een 'betrouwbaar persoon', die
deze gelden via de Nederlandse Handel
Maatschappij in Nieuw-Guinea, naar
Nederland zou overmaken. Mijn arme
ouders hebben nooit iets gezien of ver
nomen wat er met die gelden is gebeurd.
Na deze tegenslagen vond mijn vader
het noodzakelijk om in het arbeidspro
ces terug te keren en hij heeft tot
medio 1950 gewerkt voor de Gemeen
telijke Huisvesting in Bandoeng.
Zo heeft hij kans gezien om in augustus
1950 met de familie naar Nederland te
'repatriëren' en hij heeft voor zijn meer
derjarige zoon (mijn persoon) de reis
kunnen betalen.
Gaarne zou ik vernemen of er ooit
over de 'sanering' van het Nederlandse
geld in Indië is geschreven en wie de
minister is geweest die met het duivel
se idee op de proppen kwam, de gang
bare munt te halveren.
René Schneider, Punta Gorda (FL),
Verenigde Staten
Met heel veel verdriet moesten
wij voorgoed afscheid nemen van
mijn lieve zoon, onze broer,
zwager en oom
Pasuruan NOI
4 dec. 1931
Bergen N-H.
28 juli 1998
Uden: Mammie (Jo van
Kuppeveld-van Gemert)
Laren: Thijs en Annet van
Kuppeveld-Grijmans
Ede: Rob en Edith van
Kuppeveld-van Bommel
Uden: Martien en Riet van
Kuppeveld-Meurs
Santpoort: Afra van Kuppeveld-
Engel
Kinrooi (B):Cees van Kuppeveld
Santpoort: Frank en Evelien van
Dongen-van Kuppeveld
en neven en nichten
Wij wensen Jos en de kinderen veel
sterkte toe met de verwerking van
dit grote verlies.
5
43ste jaargang - nummer 2 - augustus I 998
