Reis naar de Molukken
22 moessQn
Portugezen
Het bewijs van Ternate's belang in het
verleden wordt onder meer geleverd
Wat dreef mijn vrouw en mij
naar Ternate? Niet alleen mijn
nostalgische verlangen om
plekjes terug te zien waar ik
mijn kinderjaren doorbracht.
Ternate is een monument van
drie eeuwen Nederlandse histo
rie. Dit vulkaaneiland was een
van de oudste bolwerken van het
VOC-gezag in de Molukken en boven
dien het centrum van een machtig sul
tanaat. Het vormde de sleutel tot de
noordelijke Molukken, waarover Engel
sen, Portugezen, Spanjaarden en
Nederlanders een handelsstrijd hebben
gevoerd met alle middelen die pasten
bij die tijd. Want wie Ternate beheer
ste, beheerste het gehele eilandgebied
in de omtrek.
door de aanwezigheid van restanten
van forten die hier werden gebouwd
door Portugezen, Spanjaarden en Ne
derlanders. In 1512 verschenen de Por
tugezen onder Francesco Serrao in de
Molukken en op 24 juni 1522 legde de
eerste Portugese landvoogd Antonio de
Brito, de eerste steen voor het fort
Nostra Senhora do Rosario (Onze Lieve
Vrouw van de Rozenkrans). Vanuit de
ze vestiging dreven de Portugezen tot
circa 1570 hun handel in specerijen.
Het fort Nostra Senhora do Rosario
werd gebouwd op een plaats bij het te-
De moord op sultan Hairun
Op 28 februari 1570 werd de Terna-
taanse sultan Hairun hier verraderlijk
genwoordige dorp Kastela,
aan de zuidwestkust van
Ternate. In de Portugese tijd
woonde de sultan van
Ternate in zijn hofstad ten
noordwesten van dit fort.
Het fort werd in 1540 vol
tooid en groeide later uit tot
een grote vesting. Van de
Wall vermeldt er het navol
gende over: 'De Portugee-
sche landvoogden verzorg
den met toewijding hun
groote vesting, die haars
gelijke niet had, want zij
was niet alleen het bolwerk
van hun gezag, maar ook
van hun geloof; binnen hare
muren bevonden zich niet
alleen kerken en kapellen,
maar ook kloosters en scholen; het is
niet te veel gezegd, dat het een stad op
zichzelf was. Bijzondere vermelding
verdienden de Domkerk St Paulus en
het fraaie klooster der Predikheeren.'
Van dit bolwerk treft men tegenwoor
dig bij het plaatsje Kastela nog maar
enkele muren en steenhopen aan.
Staande bij deze door plantengroei
overwoekerde puinhopen, konden wij
ons moeilijk voorstellen dat hier eens
een vesting van zodanige omvang heeft
gelegen. Maar er heeft zich dan ook
wel het een en ander afgespeeld.
Moskee bij Kastela
Tekst: F.J.P. Kiesel
Laguna-meer, Ternate
