door een Portugees vermoord.
Ongetwijfeld bestonden er reeds span
ningen tussen de verbreiders van het
rooms-katholieke geloof en de beleiders
van de islam. En een dergelijke daad
was natuurlijk niet bevorder
lijk voor een betere verstand
houding tussen
Portugezen en Ternatanen.
De nieuwe sultan Babullah
Datu Shah sloeg het beleg op
voor de vesting en in 1575
werden de Portugezen van
Ternate verdreven en trokken
zij naar het eiland Tidore.
De sultan van Tidore stond de
Portugezen toe zich daar in
een fort te vestigen.
De gebeurtenissen worden te
genwoordig met een monu
ment bij de ruïnes gememo
reerd: aan de voorzijde een
voorstelling in bas-reliëf van
de moord op sultan Hairun.
Op de drie andere zijden zijn
voorstellingen aangebracht,
die betrekking hebben op de
strijd en de overgave van de
Portugezen.
De Ternatanen zijn trots op
dit geheel op eigen kracht ver
richte wapenfeit. Het jaartal
1575 wordt tegenwoordig on
der het wapen van Ternate vermeld, te
zamen met het onderschrift 'Marimoi
Ngone Futuru', hetgeen wil zeggen:
eendracht maakt macht.
En het vliegveld op het eiland is naar
sultan Babullah vernoemd.
Nadat de Portugezen van Ternate wa
ren verdreven, maakten de Ternatanen
zich meester van de vesting, die zij
Gam-ma-lamo (grote stad) noemden.
land door de Nederlanders, die daar
overigens slechts een zwakke bezetting
in het voormalige Portugese fort ach
terlieten. Hij riep de hulp in van de
Spanjaarden in Manila.
In 1606 verscheen een machtige
Spaanse vloot onder de gouverneur van
de Filippijnen, Don Pedro d'Ancuna,
bestaande uit 36 zeilschepen bemand
met 1300 Spanjaarden en 400 Filippi-
no's op Ternate's rede. Het door de Ne
derlanders bezette fort op Tidore werd
veroverd en de sterke vesting Gam-ma-
lamo op Ternate ging vrijwel zonder
slag of stoot over in de handen van de
Spanjaarden op 1 april 1606 en dit was
geen aprilmop.
De Spanjaarden droegen Gam-ma-lamo
niet over aan de Portugezen. Sultan
Saifudin moest gebied afstaan aan de
sultan van Tidore en werd met zijn
zoon Hamza meegenomen naar
Manila, waar hij ook stierf. Hamza
keerde later wel naar Ternate terug,
maar vestigde zich toen aan de zijde
van het eiland waar de VOC intussen
een fort had gesticht.
De hofstad bij Gam-ma-lamo, die nu
weer Nostra Senhora do Rosario ging
heten, werd ook later niet meer door
het Ternataanse vorstenhuis in gebruik
genomen.
De Spaanse gouverneur liet in Nostra
Senhora do Rosario een bezetting van
zeshonderd Spanjaarden achter. Voor
deze vesting brak daarmee een nieuwe
periode van glorie aan. Hij werd ver
sterkt en ruim voorzien van verdedi
gingsmiddelen. Eerst in 1663 zou de
doodsklok over de vesting luiden.
Nadat de koning van Spanje bevel had
gegeven de Molukken prijs te geven,
omdat ze geen of weinig voordelen op
leverden, trokken de Spanjaarden weg,
waarbij zij hun voornaamste bolwer
ken op Ternate en Tidore verwoestten.
Wat er nu nog van over is, zijn de
steenhopen bij Kastela
30, 31 oktober en 1 november
Info:
Nederlanders
Toen de Nederlanders zich in 1599
voor het eerst onder Wijbrand van
Waerwijlc in de Ternataanse wateren
vertoonden, resideerde de toen regeren
de sultan Saifudin, zoon van Babullah,
in Gam-ma-lamo. Gesteund door
strijdkrachten van deze sultan verdre
ven de Nederlanders in 1605 de Portu
gezen van Tidore. Deze gebeurtenissen
in het verre Oosten vonden plaats tij
dens de Tachtigjarige oorlog (1568-
1648). Portugal was toen onder de
Spaanse kroon.
De sultan van Tidore wenste zich niet
te schikken in de bezetting van zijn ei-
Ruïnes van de vesting Nostra Senara del Rosario
(Advertentie)
burg
Stadssporthal (achter Willem II Stadion
Goirleweg)
Vol cultuur, zang, artiesten, shows en warung2
makan. Optredens van Hawaiian Treasure,
East-Enders, de Entertainers, Rudy van Daim,
Aïs Lawa-Lata (o.v.b.), Cisca Lensing, H.o.u.s. T]D
showband, modeshows, doerian, ramboetan en
stands met exotische producten.
Open:
Entree:
vr. 14.00-23.00 uur, za. 1 3.00-23.00 uur
zo. I 3.00-21.00 uur
volwassenen 8,-, kinderen (4-12 jr.)
4,- en 65+ 6,-
0342-42 03 01 of VW Tilburg
43ste jaargang - nummer 4 - oktober I 998
23
