gang kaki lima
del en huisindustrie
in Indonesië
I Marlboro P
moessOn
's Morgens trekken marskramers,
groentenverkoopsters en ambachtslie
den langs de huizen en omstreeks het
middaguur komen de karretjes met
drankjes en kant en klare etenswaren
erbij. Ze stellen zich op bij plaatsen
waar veel mensen voorbij komen aan
wie ze hun koopwaar kwijt kunnen.
Er is een duidelijk verschil tussen hoe
mannen en vrouwen hun waren verko
pen. De mannen vervoeren hun koop
waar meestal in een karretje of hangen
die aan een juk.
Vrouwen daarentegen vervoeren hun
handel op de rug, heup of hoofd. Daar
door kunnen zij minder meenemen,
bewegen zich moeilijker en maken dan
Wie kent ze niet? De straathandelaren van Indonesië die
drankjes, sigaretten, gebakken banaan, horloges en vele andere
producten verkopen, ledereen die wel eens een bezoek heeft
gebracht aan Indonesië kent deze pedagang kaki lima.
De naam pedagang kaki lima
(vertaald: verkoper vijf voet)
stamt uit de periode 1811 tot
1816, toen Napoleon over Europa re
geerde en de Nederlandse koloniën in
Azië onder Engels bewind stonden.
Luitenant-gouverneur Sir Thomas
Stamford Raffles introduceerde toen
het linksrijdend verkeer in Indonesië.
Ook nam hij een wet aan die vereiste
dat alle wegen van stoepen moesten
worden voorzien. De stoepen moesten
31 centimeter hoog en 150 centimeter
breed - oftewel 1 bij 5 voet, dus kaki
lima - zijn.
Het verkeer in Indonesië rijdt nog
steeds links en ook al is er zelden een
stoep, de straatventers van Indonesië
worden nog steeds pedagang kaki lima
genoemd.
Mannen en VTOUWen
Straathandel is een 24-uurs activiteit.
Er is sprake van een vast patroon.
ook kortere dagen, gemiddeld twee uur
minder. Maar daar staat tegenover dat
ze, in de marskramerij en de verkoop
van levensmiddelen, meestal relatief
dure goederen verhandelen, zoals kle
ding, stoffen en vlees of vis.
Veel vrouwen uit de laagste klassen
van de samenleving werken in de
straathandel. Een van de redenen is
dat er niet veel vaardigheden en geld
voor nodig is om in de straathandel te
beginnen.
Ook beginnen veel vrouwen een
warung: de bekende kruidenier op de
hoek en de lokale snackbar. Warungs
die eten en drinken verkopen bestaan
meestal uit een met zeildoek overspan
nen kraam langs de kant van de weg.
De kraam wordt 's avonds afgebroken
en de eigenaar neemt zijn koopwaar en
overige spullen mee naar huis.
30
Tekst: Saskia Komala
