Op zoek naar Hans Dokkum
1
moessQn
Ik doe onderzoek naar het leven van mijn oom, Hans Dokkum
(1905-1938). Hij ging in 1928 naar Indië, naar Palembang, en
werkte daar voor de I.M.P. Dit beviel niet en daarom vertrok
hij naar Batavia en begon daar bij het accountantsbureau Frese
en Hogeweg. Hij werkte daar kort, omdat hij al gauw door
Dominique Berretty naar het persbureau Aneta werd gehaald.
In een van zijn brieven aan zijn vader
beschreef hij hoe dat gebeurde:
19 oktober 1931
De historie! U weet dat ik Aneta
controleerde. Destijds zelfs enkele
maanden tijdens verblijf buiten
land van Berretty, hel financieel
beheer heb gevoerd (waarvoor
cigarettenkoker met inscriptie).
13 october werd ik door Berretty
opgebeld voor een kort privé-
onderhoud.
Berretty: Ik verwacht dat u begrijpt
waarover het gaat. Voelt u er in
principe iets voor
Dol<kum: Daar kan ik geen zakelijk
antwoord op geven voordat ik verge
lijkingsmateriaal heb. In principe
aanvaard ik elke uitbreiding van
mogelijkheden dankbaar.
Berretty: (verstrekt details) Welk sala
ris had u zich gedacht
Dokkum: U vergeet dat ik geen solli
citant ben. U wilde iets aanbieden.
Berretty: Heeft u werkelijk zelf nooit
aan mogelijkheden voor u bij Aneta
gedacht!
Dokkum: Inderdaad: Doch in verband
met mijn werkkring bij Frese en Hoge
weg was er geen urgentie. Bovendien is
een gang van zaken als van thans voor
mij in alle opzichten prettiger.
Berretty: Ik heb werkelijk laten merken
dat ik u graag voorgoed in mijn dienst
zie. Bij normale tijdsomstandigheden
had u dan ook kunnen krijgen wat u
wilde - daarvoor kent u me voldoende.
Doch thans had ik graag dat u met een
salarisidee voor den dag kwam reke
ning houdende met de toestand.
Dokkum: Wanneer ik een maandsala
ris van 750 noem, dan wil dat niet
zeggen dat ik verwacht dat ik dat bij
Aneta kan opbrengen: het is slechts de
prijs waarvoor ik genegen ben eventu
eel Frese en Hogeweg te verlaten.
Berretty: Dat bedrag had ik ook gedacht
(hoe handig!). Aan de attractie van uw
tegenwoordig baantje was toch betrek
kelijk gauw een eind gekomen. Maar u
accepteert!
Dokkum: Heeft u bezwaar tegen een
kort uitstel!
Berretty: Daarvoor bent u Hollander
(hij is gekleurd)
Dokkum: Frieseh
Berretty: Nog erger. Doch ter zake.
Tot morgenochtend heeft u veel tijd tot
nadenken. Vergeet niet dat u een zeld
zaam prachtige kans wordt geboden.
Middelerwijl spreek ik met Frese en
Hogeweg. Het had geen nut dit te doen
voordat ik wist dat u niet beslist afwij
zend tegenover het idee stond.
Hoe ik mij voeldeDat is moeilijk te
beschrijven. Heb me in de spiegel toe
gelachen. Was om beurten sentimen
teel en zwaar uitgelaten, 't Heeft lang
geduurd dat ik kon aanvaarden dat 't
geen sprookje of Amerikaanse film was.
Na de dood van Berretty met de Uiver
in 1934 werd Hans Dokkum op zeer
jonge leeftijd een belangrijk persoon.
In 1934 werd hij heel even met H.P.
Salomons directeur van Aneta en in
1935 werd hij directeur van het
Vereenigd Persbureau. Dit bureau
werkte samen met United Press en
dit is de reden waarom de bijgaan
de foto werd gemaakt.
Hierover schreef hij
12 maart 1936
U vroeg destijds om een foto'tje
en ik moest antwoorden daarover
niet te beschikken. Nu ontving ik
echter zojuist uit Parijs bijgaand
plaatje, opgenomen door Roy N.
Howard's secretaris, Ben Forster,
tijdens het verblijf van dezen
Amerikaanschen publiciteits-ko-
ning op Java.
Vandaar ook het achterschrift
'this is Ben Forster's artwork'.
De man stond er destijds op
dat wij samen zouden worden
vereeuwigd en gaf daartoe zijn
toestel aan zijn secretaris; ik zelf
zou, dat begrijpt u, tot een dergelijken
Ham en But ensceenering niet het ini
tiatief hebben genomen.
Met het oog op de positie van Howard
- de evenkitie van Hearst, eigenaar van
22 van de grootste Amerikaanse bladen
en van het persbureau United Press -
zou ik het echter prettig vinden, als u
het plaatje goed bewaarde, hoe 'dwaas'
het ook is.
Het Vereenigd Persbureau werd echter
een fiasco en Hans kwam na dit avon
tuur onder de leiding van Zentgraaff
Tekst: Sjoerd Meihuizen
Hans Dokkum (r.) met Roy N. Howard,
Batavia, december '35
32
