moessOn
Daar was hij een buitenlander, die
alleen blijven kon als hij zich werk
verschafte. Dus richtte zijn vader, op
zijn zestigste, een papiersnijfabriek op.
Als peranakan sprak hij geen Chinees
en werd daar door de pure, Chinese
families nauwelijks bekeken.
Flash Gordon
'Ik werkte ondermeer aan Marion, een
strip voor de Telegraaf, en later, samen
met Lo Hartog van Banda, aan Arman
en Ilva. Hij verzon een verhaal en met
brainstormen kwam er dan een com
pleet stripscenario voor de dag. Ik heb
me laten inspireren en beïnvloeden
door de strip Flash Gordon uit mijn
jeugd. Die strip van Alex Raymond
verscheen in het week
blad d'Oriënt. Elke vrij
dag keek ik reikhalzend
uit naar het weekblad en
ik scheurde de strippagi
na er meteen uit.
Mijn grote idool Flash
Gordon speelde ik na,
zoals kinderen dat altijd
zullen blijven doen.
Neen, ik heb er nooit
wat uit nagetekend.
In Arman en Ilva komt
veel Flash Gordon voor,
weet je. Ik heb die plaat
jes in mijn hoofd zitten.
Dale Arden was altijd zó
sexy gekleed. Die "blote"
japonnen...,' Khing
mijmert even. Welke
plaatjes zou hij zien?
'Ilva is gemodelleerd naar Dale, haar
kleding is er door geïnspireerd. Ik zal
Lo Hartog van Banda bij het brainstor
men wel een beetje in die richting
geduwd hebben. Nu je het me vraagt:
Ik tekende eigenlijk mijn eigen Flash
Gordon strip.'
Khing ging naar elke nieuwe film in
Indonesië. 'Ik ben een filmgek.'
Al die plaatjes zitten ook nog in zijn
hoofd. Wanneer Ilva een gang door
loopt, ziet hij shots uit speelfilms aan
zich voorbijkomen. Daaruit kiest hij
dan een passende locatie voor Ilva.
Hitchcocks manier van vertellen sprak
hem aan en hij maakte gebruik van die
stijl.
'Ik ben een mislukte filmer...' zegt hij
met wat zelfspot. 'Ik maakte eigenlijk
een him als ik aan het striptekenen was.
'Spreek je nog Maleis
'Sedikit, sedikit. Veel vergeten, maar
toen ik er drie dagen was, begon alles
weer terug te komen. Mijn vrouw
wilde zo graag even naar Indonesië,
toen we voor het vijftigjarige huwelijks
feest van mijn vader en moeder in
Singapore waren. De Indonesiër is zo
gentle, zo vriendelijk. Men houdt
rekening met jou, men lacht, men is
tegemoetkomend... anders dan hier.
Ilc heb nooit last gehad in Nederland,
hoor. Ik ben niet anders behandeld,
eerder wat ontzien als men op de
Studio elkaar aan het plagen was.
Heb ik me aangepast? Niet bewust,
misschien heb ik het wel gedaan of
niet, maar ik ben mezelf gebleven.
Je moet ook weten dat ik niet zo'n
mixer ben. Ilc ging niet mee naar de
kroeg en ik dronk ook niet. Ik ben me
zelf gebleven, ik kan ook niet anders.'
Op een zeker ogenblik zette hij een
punt achter de strip, die zo'n geweldig
succes had.
180 Kinderboeken
'Ilc wilde wat anders. Kinderboeken
illustreren. Dan heb je de leans om
steeds, bij elk nieuw boek, een andere
stijl en techniek te hanteren.'
Iedereen weet nu dat The Tjong Khing
tot de beste en bekendste illustratoren
van het kinderboek behoort. Kleine
Sofie en Lange Wapper is een wereld
wijd succes. Wiele, wiele, stap, een
boekje met kleuterversjes door The
geïllustreerd, en bekroond, wordt nog
steeds herdrukt. Tot zijn oeuvre beho
ren ook een serie leesboekjes voor de
basisschool, een poppenlcastboelcje, een
serie schitterend geïllustreerde kinder
boeken, een toneelstuk, affiches, enzo
voort. Zo'n 180 kinderboeken heeft hij
inmiddels van illustraties voorzien. In
vele talen zijn de boeken vertaald.
Het merkwaardige is, dat geen enkele
tekening over Indië of Indonesië gaat.
Khing weet het zelf ook niet, waarom
dit zo is. Wel lijken paarden en hun
berijders sterk op taferelen die hij in
zijn jeugd op het grote
zwarte bord tekende.
'Ga je nog door met je vak!'
'Waarom niet? Als je werkt
voor uitgevers, bellen ze
je op en komen met
opdrachten.
Zo maak ik nu een serie
tekeningen voor een pop-
penlcastboelc en er liggen
nog twee opdrachten.'
'Komt er ooit een vervolg op
Arman en Ilva, Khing! Voor
die strip ben je onderschei
den door Het Stripschap.
'Ilc heb een scenario liggen
voor een strip. Meer wil ik
er niet over zeggen, want ik
heb nog niet besloten. Nou je zo aan
blijft dringen, het heeft inderdaad met
Science-Fiction te maken.
Wereldoorlogen kunnen levens van
mensen drastisch veranderen.
Zou The Tjong Khing ooit geworden
zijn tot wat hij nu is, als de Japanners
Nederlands Oost-Indië nooit bezet
hadden?
En zou The Tjong Khing ooit gewor
den zijn tot wat hij nu is, als hij
Marten Toonder nooit ontmoet had?
Marten Toonder die hem inspireerde
en de leans gaf in Nederland te blijven.
'Twentieth Century Blues', beluister
die tekst maar eens... Voor Khing
betekende de oorlog lcesempatan yang
bailc
16
Mino en Khing in de tuin, die zijn vrouw bestiert.
