mensen in Indonesië hebben een soort
frustratie ten opzichte van blanke
mensen. Daardoor zijn ze vaak bot
tegen hen. Maar het is vaak een kwes
tie van niet aanpassen. Zoals veel
Nederlandse toeristen zich niets aan
trekken van onze normen en van alles
aantrekken, al komen ze in een paleis
of tempel. Kijk op straat, waar de
Nederlandse meisjes bijna naakt inko
pen doen en de Indonesische verkoper
wordt gewenkt alsof hij hun slaaf is.
Bovendien zijn Nederlandse mensen
gierig, al hebben ze honger en willen
een banaan, dan moeten ze eerst
weten wat die kost. Dat doen Ameri
kanen en Engelsen niet, die eten en
vragen na afloop wat het kost. Er is
ook iets positiefs te zeggen over Neder
landers, zij doen hun best om met de
Indonesische bevolking te praten, dat
is heel leuk en Nederlanders gooien
hun rommel in een prullenbak, terwijl
wij Indonesiërs alles op straat gooien.'
Een algemeen gelach klinkt bij dit
antwoord alsof een ieder zich nu pas
bewust wordt en de leerling vervolgt:
'Wat betreft de politionele acties, daar
over heb ik geleerd, dat de Nederlan
ders lcejam en licik, wreed en vals zijn.'
Tijdens het nemen van enkele foto's in
de hoogste klassen is er grote hilariteit
ontstaan door over en weer wat opmer
kingen te roepen. Dit resulteert in een
om 6.15 uur beginnen. Dat vereist
orde en discipline.
Het is maandag, elf uur in de ochtend.
Hier op het grote schoolplein konden
we getuige zijn van de grondslag waar
deze Indonesische orde en discipline
op gebaseerd is. Als in een kazerne
stonden enkele klassen met jongens en
meisjes in het gelid. In koor zongen zij
de Indonesia Raya, terwijl aan de zij
kant van het plein de Upacara Bendara,
oftewel de vlag werd gehesen door twee
andere leerlingen. Na de laatste tonen
van het Indonesische volkslied trad
een van de meisjes naar voren en las
hardop uit de Undang-Undang Dasar
45, de grondwet van 1945, gevolgd
door het gezamenlijk opdreunen van
de Pancasila.
Dit ritueel wordt door iedere aanwezi
ge zeer serieus genomen en maakt als
een verplicht wekelijks lesuur deel uit
van het vak maatschappijleer en sociale
vorming. Het is dan ook een schril
contrast met de scholen in Holland,
waar de docent voor de klas er niet
meer zo zeker van is of hij zijn pen
sioen haalt in het onderwijs, omdat hij
moet opboksen tegen een horde leer
lingen die niet gestoord worden door
enige fatsoensnormen, door thuis niet
gemotiveerd worden en door de over
heid te veel beschermd worden.
Je ouders moeten hard werken voor
jouw schoolgeld, is één, en je mag
leren, het hoeft niet, dit is de gelegen
heid, is het tweede argument van een
doorsnee Indonesisch kind om te
willen leren. Het geheel aan discipline
en wil wordt ondersteund door het
verlangen om iets te bereiken in de
maatschappij en een sterk patriottisch
gevoel, niet voor overheid maar voor de
staat. Vraag een paar Indonesische
jongeren wat zij vinden van Indonesië.
Het meest genoemde antwoord zal
zijn: Aku cinta Indonesia!'
We zitten tijdens de pauze apart met
enkele leerlingen van de examenklas.
Na wat gevraagd te hebben over koe
tjes en kalfjes verlaat de betreffende
docent de Idas. We zijn nu alleen met
deze leerlingen, die tot
nu toe zeer voorzichtig
en afwegend in hun
antwoorden waren.
Nu stel ik een eerdere
vraag opnieuw en voeg
er aan toe dat de leraar
weg is, dus kan je nu
alles zeggen. Na wat
gelach durft één leerling
een direct antwoord te
geven op mijn vraag:
'Wat hebben jullie hier
op school geleerd over
Nederland tijdens de
koloniale tijd en politio
nele acties?'
'Wij vinden de Neder
landers zeer slim terwijl
ze uit zo'n klein land
komen. Maar er is nog
steeds een groot pro
bleem. Ik bedoel, het
klassenverschil tijdens
de Nederlandse over
heersing, dat is nu nog
steeds merkbaar. De
31
Drs. Budi Santoso
43ste jaargang - nummer 6 - december 1998
