Het perceel grensde aan de voorkant
aan de Grote Olifantstraat (thans Jl.
Raya Patimura) en aan de achterkant
aan de Kleine Olifantstraat (thans Jl. Jan
Paays). Het was een tamelijk groot huis,
met drie slaapkamers, een eetkamer,
een zitkamer en een achter- en voorga
lerij, zoals afgebeeld op de foto. Daar
achter waren de badkamers, keuken
en bediendenkamers. De tuin, links en
rechts van het huis, was ook groot.
Aan de linkerkant stond het graf van
Rumphius, grenzend aan de tuin van
de familie Brak, die dit kan bevestigen.
Aan de rechterkant stond de Grote
Katholieke Kerk. De kolossale achter
tuin stond vol met grote bomen en
struiken, waaronder veel nootmuskaat
bomen. Het graf van Rumphius was
wit geschilderd. Met grote, duidelijke,
zwarte letters was zijn naam, geboorte-
plaats- en datum, en de datum van
overlijden aangebracht. Het graf werd
door de dames Douglas goed onder
houden. Helaas heb ik er geen foto's
van. Het was 65 jaar geleden en al de
foto's zijn in de oorlogsjaren zoekge
raakt. Opgemerkt zij, dat het dale van
het huis, zoals afgebeeld op de foto,
niet bedekt was met gaba-gaba (blad
stengels van de sagopalm) maar met
atap (gedroogde bladeren van de sago
palm) Het hele huis met de bijgebou
wen was van steen en inderdaad waren
er op de vloer rode plavuizen en het
was verder precies zoals beschreven in
Moesson van september. De dames
Douglas-Hoekstra waren drie rijzige,
blonde vrouwen, die meestal in sarong
en witte, geborduurde kebaja's rondlie
pen. Alleen bij officiële gelegenheden
droegen zij een jurk. Mijn man en ik
zijn in januari van dit jaar nog voor
een derde keer in Ambon teruggeweest.
We hebben gezien, dat het hele com
plex van Douglas-Hoekstra, inclusief
het graf van Rumphius, er niet meer
staat. De katholieke gemeenschap heeft
daar nu zijn huizen en kantoren naast
de kerk gebouwd. Bisschop Sol bewoont
daar ook een van de grote huizen.
Mevrouw L. de Wilde de Ligny, Calpe
(Spanje)
Terugkeer
Vorig jaar werd ik vijftig, tijd om terug
te keren naar mijn geboorteland Indo
nesië - Indië, zoals ik dit land altijd zal
blijven noemen, net zoals ik Batavia
mijn geboorteplaats noem. Foto's van
vroeger in mijn tas om de plekjes van
mijn grootouders en ouders terug te
vinden. Verhalen over een gelukkige
jeugd en in mijn hoofd de glimlach van
mijn moeder als zij daar over sprak.
Mijn ouders zijn overleden, mijn vader
Arie van Rijn alweer dertig jaar geleden
en mijn moeder Tilly van Rijn-Riemvis
in 1996. Toen mijn moeder wist dat
haar leven zou eindigen, ben ik drie
maanden naar haar toe gegaan. Mijn
moeder woonde in Australië, is na het
overlijden van mijn vader, samen met
mijn zusje Iris daar naar toe gegaan.
Veel vragen had ik nog aan haar en
samen keken wij in haar familie-album,
dat zij mij achterliet. Bij elke foto
vertelde zij een verhaal vol liefde over
hun gezin, haar schooltijd, de ontmoe
ting met mijn vader, de oorlogstijd,
hun opvang en Holland. Ademloos
luisterde ik naar haar verhaal, sloeg
alles op in mijn hoofd, omdat ik wist
dat ik deze familieverhalen weer door
wilde vertellen aan mijn eigen kinde
ren. Dit alles nam ik mee om na 47
jaar terug te keren naar mijn geboorte
land. Batavia (Jakarta) vies, vol, druk,
smerig, maar mijn straat, Soerabaja-
weg 14, vertrouwd stil, met vriendelij
ke Indonesiërs, die samen met mij
huilden toen ik 'mijn huis' terugvond.
De vertrouwde stem van mijn moeder
weer in mijn hoofd en hart, die bij elke
foto die ik terugvond, haar verhaal
weer vertelde. Mijn verdriet maakte
plaats voor een heel warm gevoel, wat
mijn ouders voor hun land altijd ble
ven houden. Yogyalcarta, pa's geboorte
plaats, Malang, ma's gelukkige jeugdja
ren, Batu, hun weekend-huis, Selecta,
waar mijn vader altijd zwom, alles zag
ik terug en ik voelde zo sterk mijn
ouders om me heen.
Dit jaar ben ik weer teruggeweest,
want het land is mij nu zo lief en ik
besef eens te meer wat een lieve ouders
ik had. Trots op mijn grootouders,
trots op mijn ouders en trots op de
naam Van Rijn.
Lucky van Rijn, Oosterhout
Love is anterior to life,
Posterior to death,
Initial of creation, and
The exponent of breath.
Emily Dickinson
Ver van Malang overleed op
13 november 1998 in Dallas, Texas
Erna Lucie ('Pop')
Flohr-Holz
76 jaar
Wij hebben Pop drie dagen later in
Houston, TX, aan Gods aarde
toevertrouwd.
Met pijn en dankbaarheid.
Tom Flohr
Thomas en Mady
Louise en Gary
Josée en Michael
Ernst en Diane
en kleinkinderen
Correspondentie-adres:
1532 Faringdon,
Plano, Texas 75075,
U.S.A.
Rust mijn ziel, uw God is Koning
gez. 179.
Zacht en vredig is van ons heen
gegaan mijn lieve schoonzus en
onze lieve tante
Margaretha Charlotte
Geway
(Etha)
Benkoelen, 4 augustus 1900
f Delfzijl, 9 november 1998
J.M Geway-Jacobson
Ellen
Peggy Leo
Kitty Henk
Na de afscheidsdienst in de Ned.
Herv. Kerk 'De Ark' heeft de
begrafenis plaatsgevonden op
13 november te Delfzijl.
Correspondentie-adres:
Mevr. E. Geway
Uitwierderweg 157b
9933 GN Delfzijl
43ste jaargang - nummer 6 - december I 998
5
