De Indonesische spelling
Pasar Perron
SPOORWEGMUSEUM
13-14-15
moessOn
Met verwijzing naar de vier laatste edities van
Moesson (ingezonden stukken over 'Spelling')
heb ik het gevoel dat er bij velen een behoefte
aanwezig is om meer te weten over de Indo
nesische spelling. Ik hoop met deze bijdrage
aan die behoefte te voldoen.
Het Maleis, de moeder van het huidige Indonesisch,
behoort tot de groep van Austronesische talen.
Maleis is een oude taal. De bron van het Maleis is
vermoedelijk gelegen in Zuid-Sumatra.
Het Maleis was toentertijd een lingua franca en werd niet
alleen in Nederlands-Indië gesproken, maar ook in Malalc-
ka, Singapore en het zuiden van de Filippijnen. Malaklca en
Singapore werden een kolonie van Engeland en Nederlands-
Indië een kolonie van Nederland. Het gevolg is dat het
Maleis zoals dat gesproken werd in Malakka en Singapore
Engelse taalinvloed onderging, terwijl het Maleis zoals dat
gesproken werd in Nederlands-Indië Nederlandse taalin
vloed onderging. Met andere woorden er is een verwijdering
ontstaan tussen deze beide talen.
Soewandi
In 1901 heeft de heer Ch.A. van Ophuysen, inspecteur van
het lager onderwijs in Nederlands-Indië, met behulp van
enkele inlandse taaldeskundigen uit Sumatra, het Maleis
- zoals dat toen gesproken werd - op Europees schrift gesteld.
Dit werd later bekend als de spelling Van Ophuysen.
Deze spelling werd in de jaren hierna als voertaal op de
inlandse scholen gebruikt.
Tijdens het Nationaal Inlandse Jongeren Congres (Kongres
Pemuda) - op 27 en 28 oktober 1928 - werd het Maleis ver
heven tot een eenheidstaal en het heet sindsdien voor de
autochtone bevolking Bahasa Indonesia.
Het gevolg hiervan is dat er twee namen gangbaar zijn:
Maleis, of beter nog pasar Maleis voor hen die niet tot de
autochtone bevolking behoren en Bahasa Indonesia voor
hen die tot de autochtone bevolking behoren.
Tijdens de Japanse bezetting werd het Nederlands verboden
in Indonesië. Gevolg: het Maleis/Indonesisch werd belang
rijk. Het Maleis werd niet alleen op straat gesproken en op
de inlandse scholen onderwezen, maar het werd ook een
ambtelijke taal, met andere woorden, alle ambtelijke stuk
ken en formele documenten moesten in het Maleis/Indone
sisch worden geschreven.
De spelling van 1901 werd toen ervaren als zijnde niet
toereikend. Vandaar dan ook dat deze spelling later - na de
onafhankelijkheidsverklaring van Indonesië op 17 augustus
1945 - werd vervangen door de spelling van 1947, de spel
ling Soewandi, ook genoemd de Ejaan Republik.
Malindo
In de jaren 1954-1958 zijn Indonesische en Maleise taal
deskundigen een gezamenlijke studie begonnen om de
Maleise spelling zoals die in Maleisië gesproken werd en de
Indonesische spelling zoals die in Indonesië gesproken
werd, om te vormen tot één spelling. Het resultaat van die
studie is de Malindo spelling of Ejaan Malindo. Helaas is
deze spelling tot op heden niet geratificeerd door de beide
regeringen.
In 1975 werd een nieuwe spelling, Ejaan Indonesia disem-
purnakan (verbeterde Indonesische spelling) voor geheel
Indonesië ingevoerd. Inmiddels is nu in Maleisië ook een
nieuwe spelling ingevoerd. Zowel de nieuwe Indonesische
spelling als de Maleisische spelling hebben overeenkomsten
met de Malindo spelling. Met andere woorden: u kunt met
Bahasa Indonesia ook in Maleisië terecht en omgekeerd
leunt u met Bahasa Malaya ook in Indonesië terecht. Het is
wel even wennen aan het taalgebruik en aan de intonatie.
U leunt beide talen enigszins vergelijken met het Vlaams en
het Nederlands.
(Advertentie)
HET NEDERLANDS
UTRECHT
augustus 1999
Nu met: Massada, Trafassi en Tante Lien
8
Tekst: Ron. A P. van Ling
vrijdag 10-22 zaterdag 11.30-22 zondag 11.30-19 uur
