Kris poesafea
me haar dodelijke Mona Lisa-glimlach.
Voelde ik me helemaal slap worden en
vergat ik bijna te trappen. Zo reden we
een tijdje door, Joop en ik helemaal
verdwaasd van gelukzaligheid en Conny
met de onverstoorbaarheid van een
sfinx. Maar aan alle geluk komt een eind.
Toen we na een verplichte stop bij een
spoorwegovergang weer optrokken,
begaf mijn achterband het. Niet met een
eerlijke knal, maar met een lange,
achterbakse zucht, die gevolgd werd
door het van de velg lopen van de band.
Zat ik met de gebakken peren. Joop en
Conny reden door alsof er niets aan de
hand was. Conny wierp nog wel een
medelijdende blik over haar schouder,
maar Joop liet me goed weten dat in
liefde en oorlog alles gepermitteerd is.
'Jammer deze, Japie. Ik zie jou wel,
morgen, in het zwembad', riep hij
vrolijk. Dat heb ik hem nooit kunnen
vergeven.
Joop's redding'
Joop heeft nog een hele tijd achter
Conny aan gezeten. Hij gaf het pas op
toen ze verkering kreeg met een grote
bouwmaker van de derde klas Ambacht
school. Daar kon Joop natuurlijk nooit
tegen opboksen. Maar het bleef niet lang
aan met die spierbal, want Conny was
een hartenbreekster van het zuiverste
water. Wie haar volgende slachtoffer was
weet ik niet meer, maar ik kan me nog
wèl herinneren dat Joop het in die tijd
goed te kwaad had.
Je zag gewoon hoe het liefdesverdriet
hem stukje bij beetje sloopte en hij van
een flierefluitende boeaja veranderde in
een slapjanus zonder enige daadkracht.
Eens, op een bijzonder zwak moment,
vertrouwde hij mij zelfs toe dat een leven
zonder Conny geen betekenis voor hem
had. 'Als si Conny ze wil niet, laat maar
dood deze', zei hij met gebroken stem.
Het was een heel nare situatie en ik denk
dat het de veerkracht van de jeugd is
geweest, die Joop in staat stelde weer
overeind te krabbelen.
Mede dankzij Loesje, die op het juiste
moment zijn pad kruiste. Mooie Conny
leek dat allemaal niet te deren, ze ging
tenminste gewoon door en liet een
steeds langer spoor van vernielde levens
achter. Of ze ooit tot bedaren is
gekomen is me niet bekend, maar van
Joop weet ik dat hij door Loesje aan de
haak werd geslagen en een brave
huisvader is geworden. En net zo onder
de plak kwam te zitten als de meesten
van ons. Daarom zullen we ook nooit in
de geschiedenisboeken worden vermeld.
Van onbetekenende pantoffelhelden als
wij zijn er veel teveel, kunnen ze wel aan
de gang blijven.
Tekst: A. Kessel
oen wij in de jaren
vijftig aan de
Djokjaweg in
Djakarta woonden, waren wij
aangesloten bij een soort
particuliere nachtveiligheids
dienst.
Zij zouden 's nachts ronda
lopen; dit heb ik nooit
gecontroleerd, maar we
hebben nooit een inbraak of
iets dergelijks gehad.
Zij kwamen wel trouw elke
maand de contributie innen.
Opperwachtmeester van het
spul was Eddy, een
Soendanees, die perfect
Nederlands sprak.
Overdag ontwikkelde hij
allerlei nevenactiviteiten,
waarvoor hij steevast een
aanslag deed op mijn
goedgeefsheid. Om te
beginnen leverde hij mij een
partij afgekeurde beras voor
een vriendenprijsje. De beras
was nat geweest en bij het
drogen waren de korrels
samengeklonterd.
Enfin, onder veel protest
heeft de kokki er een potje
van gekookt.
Fjempaka sepals oeloe
Toen kwam hij met het plan
om met zijn vrouw een
waroeng bami op te zetten
waarvoor zij, uiteraard,
startkapitaal nodig hadden.
Het is altijd bij plannen
gebleven!
Een andere keer zou hij voor
mij een mooie ring laten
maken waarvoor hij mijn
geboortedatum (ergens in
november) moest weten om
de gepaste maandsteen uit te
kunnen zoeken. In mijn geval
is dat de amethist, volgens
hem tjempaka sepak oeloe.
Het zij zo, ik heb hem nooit
gezien. Na verschillende
aanbetalingen waren er steeds
moeilijkheden, zodat hij niet
geleverd kon worden.
Ik heb het hele project toen
maar afgeblazen.
oesaRa-Kris
Op een gegeven moment
kwam hij met zijn kris
aanzetten die hij onder een of
ander smoesje bij mij in
bewaring gaf. Ik weet niet of
het een poesaka-kris was en
wat hij ermee beoogde.
Misschien om mij te
beïnvloeden zodat ik gunstig
gestemd zou worden om mee
te doen met zijn plannen.
Nu weet ik niets van krissen
af; alleen dat je een kris nooit
uit zijn schede mag halen
omdat de latente krachten
zich dan tegen je kunnen
keren. Dus heb ik de kris
onder in de kast weggestopt
en hem niet meer aangeraakt.
Verder heb ik er niets van
gemerkt.
Nu was ik zo langzamerhand
zeer voorzichtig met deze
Eddy geworden, want hij had
zich laten ontvallen dat hij uit
Tjibinong kwam. Tjibinong
zelf was toen een rustig
plaatsje op de weg naar
Bogor waar allerlei fruit
verkocht werd. Er stond ook
een waroeng waar
overheerlijke tahoe goreng te
krijgen was. Verder de berg
op ligt Tjibaroesa waar de
bevolking niet zo rustig was.
In de Nederlandse tijd was
hier een permanente post van
de Marechaussee gevestigd;
hetgeen voor zich spreekt...
Na een tijdje kwam Eddy zijn
kris weer ophalen, daarna heb
ik hem - gelukkig - niet meer
gezien.
Kan iemand mij misschien
uitleggen wat de bedoeling
van deze manoeuvre geweest
kan zijn?
En aan welk gevaar ik
misschien ben ontsnapt?
44 ste jaargang - nummer 1 - juli 1999
15
