Zo ontstond de mythische
Chinese draak, de Liong, die
daarna gedurende eeuwen
tijdens traditionele feesten
verscheen. Deze legende
werd als artikel in het
Semarangse dagblad Suara
Merdeka opgenomen, op
basis van een interview met
een deskundige, de heer
Budiman Haliman Halim.
Feng Shui
De liong symboliseert geluk
en voorspoed en zijn vorm
wordt in verband hiermee ook
gebruikt bij het berekenen
van de Feng Shui (Hong
Soey): Feng is wind en Shui
is water. Dit is de kunst om
op een stuk land de gunstigste
situatie uit te mikken, de beste
plek om daar een woning,
kantoorgebouw of graf van
een voorouder te bouwen.
Voor de terugkeer van
Hongkong naar China,
gebruikten de Britten daar
ook Feng Shui voor hun
gebouwen. Naar verluidt is de
rijkste man in Hongkong, de
heer Lie Ka Shing, zo enorm
rijk geworden, doordat zijn
oom - een Feng Shiu artiest -
een prima stuk grond kon
vinden voor het graf van zijn
voorvader.
Een ander voorbeeld van de
magische invloed van de
Liong is een bizar voorval,
gebeurd in november 1998.
In de wijkTandjungmas te
Semarang werd een
Bidplechtigheid voor de draak
gehouden, om te voorkomen
dat Semarang geteisterd werd
door het grillige La Nina
weer. Op dat ogenblik viel er
een stortregen op Semarang,
doch op de bewuste plaats
viel er geen druppel water.
Javaanse pasardagen
Op Java is er ook een mythi
sche draak, de Naga. Er is een
groot verschil tussen de Liong
en de Naga. De Liong heeft
poten, de Naga geen.
In China wordt de Liong
beschouwd als een hemelse
figuur, een god die geluk en
voorspoed brengt, terwijl de
Naga ongeluk, onheil voor
spelt.
Dit ontwaart
men in de tijd
rekening van
de Javaanse
pasardagen,
onder andere:
naga dina
(dag),
naga sasi
(maand),
naga tahun
(jaar) en
naga windu
(8 jaar),
men
probeert
deze
te
vermijden.
Sinds het
laatste
kwartaal
van 1998,
voortgezet
in het eer
ste kwartaal
van 1999,
versche
nen de
draak
(liong)
en de
leeuw
(samsi) weer
op het open
bare toneel,
vaak tijdens een
declaratieplechtigheid van een
nieuwe politieke partij.Tijdens
het Soeharto-regiem mochten de
draak en de leeuw hun woning
(de klenteng) niet verlaten, er
waren slechts drie politieke
partijen; er was geen oppositie.
Tjoe
Tijdens het recente Chinese
lentefeest in februari 1999
speelden de liong en samsi
weer in de buurt van de
klenteng Pasar Gede te Solo
(Surakarta)Een liong wordt
gespeeld door een groep per
sonen: één loopt voor de kop
van de draak, hij
draagt een stok
met bovenop
een kleurige of
lichtende bol, de
zogenaamde
'tjoe' en stelt
de aardbol
voor - hij
wordt op
en neer
en heen
en weer
ge
zwaaid.
De bewe
gingen van
de tjoe worden
door de kop
van de draak
gevolgd, waarop
het hele lange
lichaam tot en
met de
staart
meebeweegt.
De leeuw samsi
volgt de baan
van de liong,
schudt met
zijn grote kop,
maakt happende
bewegingen, hup
pelt en springt als een
speelse hond - wordt
gespeeld door twee per
sonen. De huizen en toko's,
waar de draak en de leeuw
langs passeren, hangen aan de
deurposten roodgekleurde
papieren of katoenen zakjes,
waarin wat geld zit. Deze zak
jes noemt men 'ang pao'. Dit
is een Fukienese (Hokkian)
woord: ang is rood, pao is
zakje of pakketje. De spelers
die de kop van de samsi han
teert maakt sprongen en hap
pende bewegingen en pakt de
angpao's weg. Gewoonlijk
hapt de liong niet, hij slingert
als een slang door de straten,
achter de tjoe aan. Doch tij
dens het afgelopen lentefeest,
in Solo tenminste - hapt de
liong ook angpao's op: hij
steekt zijn lange tong uit en de
speler onder de kop pakt het
zakje op.
Volgens een deskundige in
Solo, de heer Hendra Yauw,
zijn de liongs in China,
Hongkong, Taipei en
Singapore groter; de liongs en
samsi in Indonesië zijn slan
ker en beweeglijker.
De groepen spelers van liong
en samsi in Solo bestaan uit
etnische Chinezen, gemengd
met Javanen. Ook de enthou
siaste menigte toeschouwers
is etnisch gevarieerd: niet
alleen Chinezen doch ook
anderen begroeten de mythi
sche dieren met vreugde en
angpao's; hieronder was een
eigenaar van een toko, afkom
stig uit India, die angpao's
klaarzette.
Dit zijn positieve veranderin
gen, hopelijk helpt het mee
om racialistische negativisme
tussen de etnische minoritei
ten en de majoriteiten te ver
minderen.
Bovenstaand is een verhaal
over het weer opleven van de
twee mythische Chinese die
ren, de draak en de leeuw, de
liong en de samsi, nadat ze
meer dan dertig jaar waren
weggemoffeld.
44 ste jaargang - nummer 3 - september 1999
Etnisch gevarieerd
37
