Obat -oi>at
M 0 q i 11 i|Hp
I t o m r l o n li
T f) ffl
tol, een geel poeder dat over
een wond werd gestrooid zodat
het droog werd en sneller
genas. Er was ook verband
gaas, zeer nodig als je goed
gevallen was en alweer jamme
rend zat te kijken hoe pa of ma
heel bedreven de kapotte knie
verbond. Was het niet zo heel
erg, dan kwam er een verband-
gaasje met een stuk leukoplast
over de wond en het leed was
voorlopig geleden totdat het
gaasje er af moest en de hele-
Tekst: Juul Lentze
Als ubbies deelden mijn jongere
broer en ib een grote banier, en
in de hoeb ran die banier hing
ac liter de deur, boog aan de
muur - zodat we er niet bij bon
den - een wit medicijnbastje.
Bovenop t Jat bast je stonden de
grote flessen met burrow water,
boorwater, Bern balsem en per
mangaan. Deze laatste twee
obats werden voor ons, èn voor
de boeien van de cassave fabrieb
waarvoor pa iverbte, gebruibt.
Job was er een groot pab bapas
gerold in donberblauw papier
waarvan een stub in de per man
gaan werd gedoopt om als je
gevallen was je -ere knie mee
schoon te wassen, iets u\it uiter
aard onder veel gejammer gekeur
de.
In de kast stonden allerlei
flesjes en potjes met nog
meer obat-obat, onder
andere castorolie ('kastrolie'
zoals we het noemden) en
natuurlijk kinine en de zalfjes:
zinkzalf, boorzalf, levertraan-
zalf en niet te vergeten derma-
Lel
Op een goede dag - ik speelde
krijgertje met mijn broertje -
smeet ik de deur tegen het
kastje en wij, heel dom, ston
den met z'n beiden te kijken
naar de wankelende flessen, die
naar beneden kwamen op het
hoofd van Charles. Groot
kabaal, veel tranen en een gat
in zijn voorhoofd.
Mijn ouders kwamen aange
rend, Charles werd op bed
gelegd met een handdoek op
zijn bloedende hoofd. Pa gaf
me en passant een lel met een
vloeiende beweging van één
hand en stortte zenuwachtig de
halve inhoud van de ongebro
ken Peru balsem fles over de
wond met de andere hand.
Nog meer spektakel! Soedah,
vandaag zou je naar een emer
gency room rennen, waar een
dokter je vaak eerst plaatselijk
boel vastgeplakt zat, je weet
wel. Het was ons ten strengste
verboden om aan die medicijn
kast te komen: 'Het is allemaal
vergif,' werd ons gezegd.
verdoofd, de wond met kram
metjes sluit en voor de goede
gang van zaken je ook nog een
tetanus injectie geeft.
Hoe anders was het toen.
Het begon eerst echt interessant
te worden als een van ons ziek
werd en van de dokter een
recept kreeg voorgeschreven.
Dan moesten we naar de
Rijzende Zon, de Malangse
apotheek aan de Kajoetangan.
Meneer de Rijzende Zon stond
in een lange, witte jas achter de
toonbank, nam het recept aan
en ging aan de slag.
Er kwam een vijzeltje bij te pas,
net als van de kokki, maar veel
kleiner, en daarin werd iets tot
een fijne poeder gemalen.
Vervolgens werd die poeder
met een schepje van een
gevouwen papiertje op ldeine
vierkante stukjes papier in een
bergje opgehoopt. Al die berg
jes werden stuk voor stuk
gewogen op een glimmende
koperen weegschaal en stuk
voor stuk gevouwen en inge-
vouwen, uitgeteld en in een
schuifdoosje gestopt. Je naam
kwam op het doosje te prijken
en de gebruiksaanwijzing ook.
Dito met een fles hoestdrank.
Het poeder dat je moest slikken
smaakte smerig, zuur of bitter,
maar nooit lekker. Dito de hoest
drank. Soms kregen we pillen in
een buisje, heel modem.
Fijngemalen witte
Kakkerlakken
Maar ook obat kwam niet
alleen van De Rijzende Zon.
De Chinees had plenty mid
deltjes tegen allerlei ziekten en
soms werd die gebruikt op
aanraden van kennissen. We
zagen dan hele rijen stopfles
sen met gedroogde kruiden,
stokjes, blaadjes, beestjes, hui
den (van wat voor beesten
weet ik niet) die tot poeder
werden gestampt, ook al in
zo'n vijzeltje, en volgens zeg
gen zouden gedroogde en fijn
gemalen witte kakkerlakken
heel goed zijn tegen astma,
maar ze moesten wel wit zijn.
De droge poeder werd dan
getioept (door een pijpje gebla
zen) achter in de keel en zo
waren er nog een heleboel
meer obatjes. Ook inheemse
middeltjes en djamoes werden
gebruikt. Bij hoofdpijn zag ik
de bedienden wel eens met
twee platgedrukte bolletjes op
moessQn
16
