Tro de kettingbeer
H. v. Olphen
'INGET MATI" "AD PATRES"
Fa. Johs. Ouwejan Zn.
Tekst: P. Hoogweg
huis gestuurd. Mijn ouders besloten
naar Holland te gaan en te bekijken of
via familie weer iets opgebouwd kon
worden. Tro's wereld stortte ineen en hij
besloot om de toean, njonja en anaks
(drie, vier en vijf jaar) te volgen naar
Negri Dingin. Dat heeft hij geweten.
Kleumend met drie gebade jongetjes om
zijn rijst en een visje zat hij 's avonds te
dromen van warmere streken.
Wij snoepten lekker mee en graaiden in
zijn berg rijst, want hij had
een gezonde eetlust en kon
zo'n berg wel aan.
Het werd Tro toch te veel, al
die kou en hij ging met mijn
oom en tante terug naar Java
waar hij vandaan kwam.
Heel gauw bleek dat de kan
sen op werk in Holland nog
slechter waren dan in Indië
en mijn vader ging op de
bonnefooi terug en had bin
nen veertien dagen weer werk
als leerkracht op een
ambachtsschool.
I ij werkte onder leiding
I van mijn vader die als
A, k bouwkundige boortorens
bouwde van ijzerhout.
Dat hout kwam uit de nabij
gelegen bossen en het vellen
van de hardhouten bomen was
zwaar werk en bij uitstek
geschikt om door dwangar
beiders uitgevoerd te worden.
Na verloop van tijd zat de straf
van Tro er op en besloot mijn
vader hem als huisjongen in
dienst te nemen.
Fiets
Kort na elkaar werden in het
gezin drie jongens geboren, wat
de trouw van Tro aan het gezin
nog enkele malen versterkte.
Op een dag vertrouwde hij
mijn moeder toe dat hij zo
graag een fiets wilde kopen.
'Wel Tro, dan zal je wat minder
moeten gokken,' zei mijn moe
der, 'maar weet je wat, ik hou
elke maand een bedrag van je
salaris in en dan spaar je net
zolang totdat je genoeg hebt.'
Zo gezegd, zo gedaan en na
verloop van tijd was het dan
zover en kon mijn moeder hem het
bedrag voor een nieuwe fiets overhandi
gen. Die moest gekocht worden in de
BPM-winkel van het oliebedrijf, want
veel meer dan een olieterrein met wat
huisjes voor werkers, een soos en een
zwembad, was Sambodja in die dagen
(1926) niet. Opgewekt vertrok Tro voor
zijn grote aankoop, maar kwam een
week lang niet meer opdagen. Als een
dweil stond hij bij terugkomst weer voor
de deur, slechts een lendendoek had hij
om. Zijn prachtige hoofddoek was zelfs
bij het gokken verspeeld. Na zijn roes te
hebben uitgeslapen ging het normale
leventje weer door tot de economische
wereldcrisis van de jaren dertig.
Petroleum bracht niets meer op en de
putten van Sambodja werden gedicht en
het personeel met een jaar salaris naar
Wij terug naar vader en wie
kwam daar aangefietst hele
maal vanuit Batavia naar
Bandoeng, onze grote vriend
Tro. Van oom Sim had hij
gehoord dat de familie weer
terug was.
De oorlog brak uit en mijn
vader werd als reserve luite
nant direct door de Japanners
achter de kawat gezet.
Op een dag stond ik langs de
kant van de weg in Bandoeng
te wachten of ik een glimp
van mijn vader op kon van
gen tijdens een karwei buiten
het kamp. Plotseling ontdekte
ik een oude gebogen Javaan
naast me, zijn blilc was niet opgewekt en
wat hij zei ook niet. 'Prang boesoek sinjo
Peter, banjak tjilaka.' Het was de laatste
keer dat ik Tro tegenkwam. De kampen
sloten en niemand kon er meer in of uit.
44 ste jaargang - nummer 4 - oktober 1999
Begrafenis-
en Crematie- Onderneming
Opgericht 1924
ROUWKAMERS
EN ONTVANGKAMERS
AIRCONDITIONED
Kantoren:
Frederik Hendriklaan 7 - Den Haag
Tel. 070 - 355 64 27 (drie lijnen)
Al meer dan 40 jaar het adres voor de enige
echte Indische saucijsjes
Tevens in ons assortiment
Babat - Paroe - Limpa Oetak
De Groenteman H. v. Olphen,
Haverkamp 222, 2592 BM Den Haag,
tel. 070 - 383 96 99.
V.a. Centraal Station bereikbaar met bus 4 of tram 6
Sastro was een notoire goliker en driftig van aard. Tijdens een gokpartij liep een
meningsverschil zo hoog op, dat Tro zijn kris greep en toestak.
Helaas was het resultaat fataal. Tro kwam als kettingheer op het oliehoorterreiu
van Samhodja in Borneo te werken
als dwangarbeider.
u
Ne^ri Dingfin
Banjak Tjilal za
9
