Maar je kent ^een neerslachtige
figuur?
'Nee, zeker niet. Ik heb er ook een opge
ruimd gevoel aan overgehouden toen de
cd af was. Ik wist niet dat iemand van
vijftig zich nog zo zou kunnen voelen.'
Er ligt ruim vijftien jaar tussen je
laatste, Indische hoeh en je nieuwe,
Indische cd. Wat is er in die vijftien
jaar veranderd?
'Waar Indië nu denk ik een inspiratie
bron is, was het vroeger bijna een obses
sie. Ik had echt het idee van: ik moet
daarheen. Ik dorst dat niet zo goed, maar
ik moest daarheen, want ik dacht dat ik
me daar veel meer thuis zou voelen. Wat
uiteindelijk onzin is gebleken. Ik had een
Nederlandse opvoeding gehad, behalve
dan dat wij thuis meer rijst aten.
Maar het was wel goed dat ik daar bij
mijn eerste bezoek aan Indonesië achter
kwam. Dat verschrikkelijk hete land, met
al die vreemde mensen! En privacy
bestaat daar niet, hè. Tenminste, ik heb
het niet ontdekt. Dat soort dingen. Toen
dacht ik: nou nee, ik hoor hier niet thuis.'
Was Jat een teleurstelling?
'Een opluchting. Ja, een grote opluchting.
Ieder mens voelt zich wel eens eenzaam of
geïsoleerd. Ik denk dat dat heel normaal is.
Maar omdat ik Indisch was, kon ik mijn
gevoelens daaraan ophangen en dat bleek
toen onterecht te zijn: ik moest het
gewoon hier doen. Als ik hier niet gelukkig
word, dacht ik, word ik het nergens.'
1999.
Poserend
voor de
voorplaat
van
De Overkant.
moessOn
Ernst stelt voor om een hapje te gaan
eten in het restaurant. Aan tafel praten
we verder over van alles en nog wat. Hij
vertelt hoe Doe Maar muzikaal gezien
een hoogtepunt in zijn leven vormt en
hoe Indische bands naar zijn mening een
beslissende rol spelen in de ontwikkeling
van de Nederlandse popmuziek. Maar
nog even over zijn laatste cd: de liedjes
daarop beschrijven samen een soort reis.
Wat is het idee daarachter?
'Ik heb het gevoel alsof het leven een
soort tocht is. En dat je bijna verplicht
bent aan jezelf om je open te stellen voor
wat je op je pad tegenkomt. Op mijn cd
werk ik die gedachte uit.
Ik vind het iets symbolisch hebben als
iemand, zoals mijn vader, uit een land
als Nederlands-Indië vertrekt op acht
tienjarige leeftijd, helemaal in z'n eentje
met de boot naar Nederland, een volko
men vreemd land. Je laat iets achter, je
onschuld. Ik denk dat voor veel Indische
mensen Indië op een bepaalde manier
symbool staat voor de onschuld.
Mijn vader liet een vriendinnetje achter,
Titi heette ze, een Indisch meisje.
Zij staat op de voorplaat van de cd.
Die foto is genomen vanaf het schip
waarmee mijn vader vertrok. De familie
zwaaide hem uit - mijn tantes staan
erop, een oom, mijn ópa heb ik laatst
ontdekt - en dit meisje in het midden,
met die mooie, witte jurk, dat is Titi.
Ze beschermt haar ogen tegen de zon,
terwijl ze naar mijn vader kijkt. Hij moet
die foto gemaakt hebben!
"...De onschuld laten wij, alleen/ een klein
figuur in wit/ daar aan de oever staan..."
Haar heb ik in het liedje "De Overkant"
als symbool genomen voor de onschuld.
Hij liet haar achter. Ze had een zwakke
hij ging op weg naar het verre land
zij zwaaide hem vaarwel
maar omzien deed hij niet
veroordeeld tot de overkant
zij had een zwak gestel
en kwijnde van verdriet
en in den vreemde woedde brand
hij stond er middenin
en werd een oorlogsheld
maar minachting en misverstand
hebben hem, nadien
ten slotte ook geveld
hier loop ik door dit mooie land
mijn schoenen in het stof
waar eens mijn vader liep
zo neemt hij mij weer bij de hand
langs bloemen in een hof
waar ooit een meisje riep:
'o zoetelief, waar ga je heen'
dit dierbaarste bezit
hier onder zon en maan
de onschuld laten wij, alleen,
een klein figuur in wit
daar aan de oever staan
de maan schijnt in het water
krokodil ligt stil
vertrouw hem niet
als je over wil
(Fragment uit 'De Overkant')
gezondheid en zij kwijnde ook werkelijk
weg. Zij is niet lang daarna overleden.
Natuurlijk heeft mijn vader altijd terug
verlangd naar Indië, ik denk alle
Indische mensen, dat kan haast niet
anders, zo'n mooi land.
Ik ben eigenlijk teruggegaan in zijn
plaats. En het was alsof hij me aan de
hand meevoerde: "Hier heb ik gespeeld,
hier zat ik op school, hier heb ik gevlie
gerd, hier ben ik verliefd geworden op
een meisje..." Dat vond ik een ontroe
rende gewaarwording, op zo'n vreemde
plaats, zo ver weg.'
De Overkant van Ernst Jansz is verkrijgbaar
in de cd-winkel (niet bij Moesson).
De boeken Gideons droom en
De Overkant zijn uitverkocht.
