Ernest Douwes Dekker
Voortrekker van vrij Indonesië
D.D. Het leven van
Tekst: C. de Jong
Ernest Erangois Eugene Douwes
Dehher was een van de grond
leggers van het Indonesische
nationalisme. Voor (uid-Afriha
is hij interessant a/s vrijwilliger
in de Anglo-Boerenoorlog
(18Q9-1902). Er is veel over
hem gepubliceerd, maar tot voor
hort geen volledige biografie van
Nederlandse zijde. Enige tijd
geleden verscheen echter
E.F.E. Douwes Dekker
door Frans Glissenaar.
De drie
broers
Douwes
Dekker,
waarschijn
lijk gefoto
grafeerd
vlak voor hun vertrek naar Zuid-Afrika. Van links naar rechts: Ernest, Julius en
Guido. (Uit: Frans Glissenaar: D.D. Het leven van E.F.E. Douwes Dekker.)
ERNEST FRANCOIS EUGÈNE (1879-1950),
JULIUS ALEXANDER JOHAN (1878-19401 en
Ernest was de middelste van drie zoons
van Augustus, zakenman in Soerabaja
en Batavia (1850-1924) en zoon van
Jan, de oudere broer van Eduard
Douwes Dekker, beter bekend als
Multatuli, de schrijver van de roman
Max Havelaar. Ernest's moeder heette
Louise Margaretha Neumann (1844-
1899), zij was een dochter van een
Duitse immigrant en een Javaanse
vrouw. Haar kinderen waren dus Indo
europeanen, Indo's, maar hun opvoe
ding was geheel Nederlands.
Vrijwilliger
Ernest is geboren te Pasoeroean op 8
oktober 1879 en doorliep de Hogere
Burgerschool in Batavia. Hij deed eind
examen in 1896 en werkte daarna als
klerk op een koffieonderneming en een
suikerplantage. Daar werden zijns inziens
de Javanen benadeeld. Hij nam het voor
hen op en werd daarom ontslagen. In
1899 was hij werkloos. Ernest's vader
Auguste ondervond grote financiële
tegenslagen in zaken en zijn vrouw over
leed in 1899. Daarop besloten de zoons
Jules, Ernest en Guido bij het uitbreken
van de Boerenoorlog in Zuid-Afrika daar
Het graf van E.F.E. Douwes Dekker op
de erebegraafplaats in Bandung, 1998.
Foto: Frans Glissenaar.
hun geluk te beproeven en er na de over
winning der Boeren een bestaan op te
bouwen. Ook de algemene warme sym
pathie voor de Boeren in Nederlands-
Indië beïnvloedde hen intens.
Ernest vertrok als eerste. Op 2 februari
1900 ging hij in Tandjong Priok aan
boord. Jules en Guido vertrokken enkele
weken later. Alle drie hadden een lange,
omslachtige reis naar Lourenco
Marques (nu Maputo). Ik hoop bij een
andere gelegenheid aandacht te geven
aan de avonturen der drie broers in
Zuid-Afrika, temeer daar ik geen ander
gezin ken dat drie zoons als oorlogsvrij
williger heeft geleverd. De broers beza
ten de schrijf- en tekentalenten die veel
in hun familie voorkwamen en publi
ceerden tal van brieven over hun oor
logservaringen in Javaanse couranten.
Ceylon
Ernest sloot zich aan bij een
Boerencommando, eerst onder generaal
Du Toit, na de Britse bezetting van
Pretoria op 5 juni 1900 onder generaal
Koos de la Rey. Hij streed op
Kalkheuvel in mei, bij Donkerhoek op
11 en 12 juni en op Selekatsnek op
11 juli. Hij werd eind juli in onbekende
omstandigheden in West-Transvaal
krijgsgevangen gemaakt en kwam op
1 september 1900 met het stoomschip
Ranee in Colombo op Ceylon (Sri
Lanka) aan.
moessQn
Foto Charles van Es Co, Batavj
22
