'T
rans
lateur
voor
cL
Javaanscke taal'
Carel Frederik Winter (1799-1859)
SiMGQTMfMJM
Als vanouds
betrouwbaar...
Tekst: Soejadi Setjojoedo
Op 5 juli 7 QQ werd in
Djokjakarta de beroemde ken
ner van de Javaanse taal en cul
tuur, Carel Frederik Winter,
geboren. In 180Ó verhuisde het
gezin Winter naar Soerakarta,
omdat zijn vader er was aange
steld als 'translateur in de
Javaanscke taal' bij het residen
tiekantoor.
Al op achttienjarige leeftijd trad Carel
Frederik bij hetzelfde kantoor in dienst
om nog geen jaar later de functie van zijn
vader succesvol over te nemen. De oude
Winter vertrok namelijk naar Semarang.
Ra Jen Ng'oro Ronggowarsito
Winter's Javaanse leraar was Raden
Ngoro Ronggowarsito. Samen met hem
heeft hij een Kawi-Javaans woordenboek
samengesteld. De kamus Kawi-Jawa is in
1880 door H.N. van der Tuuk uitgege
ven. Behalve de kamus Kawi-Jawa
schreef Winter tal van artikelen over de
Javaanse cultuur. Veel van die artikelen
waren in het Javaans geschreven en wer
den door Taco Roorda (hoogleraar
Javaans aan de Koninklijke Academie in
Delft) naar het Nederlands vertaald.
Winter gaf tot 1843 les in de Javaanse
taal en cultuur aan het Instituut voor de
Javaansche taal. Het instituut was in
1832 opgericht 'om jongelingen in de
gelegenheid te stellen, zoowel tot verkrij
ging van grondige kennis in gemelde
taal, als om met de inlandsche grooten
en mindere Javanen te kunnen omgaan
en om hunne denkbeelden in die taal te
uiten en in schrift stellen.'
Et ymolog'iscli woorJenljoek
Het instituut werd in 1843 opgeheven en
een jaar later belastte de Nederlandse
regering Winter met de samenstelling
van een uitgebreid etymologisch Javaans-
Nederlands woordenboek. Uiteindelijk
zou echter slechts een klein gedeelte van
het etymologische woordenboek gereed
komen, omdat Winter zijn taak niet
alleen nauwgezet opvatte, maar ook veel
andere verplichtingen had.
Zo kreeg Winter in 1846 de opdracht
om een gedeelte van de Indische wetge
ving in het Javaans te vertalen. In 1853
werd Winter vanwege zijn kennis van de
Javaanse cultuur aangesteld als tweede
klasse ambtenaar en hij werd benoemd
tot Ridder in de orde van de
Nederlandse
Leeuw. Tot ver
driet van zijn
goede en trouwe
vrienden stierf
Winter op 14
januari 1859.
Javaansche taal, geboren in
Djokyakarta 5 juli 1799, overleden te
Soerakarta 14 januari 1859, gewijd
door zijne vrinden en vereerders.
C.E Winter was op het kerkhof
Ledoksari Soerakarta begraven. Toen de
kerkhof Ledoksari Soerakarta geruimd
werd, namen zijn vereerders, waaronder
K.R.M.T. Sanyoto Koesoemotmodjo,
Supadio Sutowilopo, pastoor Koentoro
S.J. het initiatief om het graf van C.F
Winter en zijn vrouw Jacoba Hendrika
Logeman (die in 1828 was gestorven),
over te brengen naar het graf van Raden
Ngoro Ronggowarsito te Palar Ivlaten.
Dat geschiedde op 30 januari 1984 of 21
Bakdamulud Alip 1916 en is te danken
aan de financiële steun van de
Koninklijke Instituut voor Taal-, Land
en Volkenkunde, cabang Jakarta.
Ter ere van zijn
grote verdiensten
hadden zijn vrien
den in Holland
precies op de vijf
tigste verjaardag
van koning
Willem III op 16
februari 1863 een
monument
gebouwd voor het
residentiekantoor
te Soerakarta met
een reliëf van het
profiel van Winter
en tevens een ver
klaring:
Aan de nage
dachtenis van
Carel Frederik
Winter, ridder in
de orde van de
Nederlandse
Leeuw, transla
teur voor de
Temoe Lawak
Temoe Lawak 'Singer Natura' tabletten, vervaardigd
uit het plantaardige extract van Curcuma rhizoma. Een
geneesmiddel, dat op een milde en natuurlijke wijze de
balans herstelt in spijsvertering, vetstofwisseling en
cholesterol. Temoe Lawak "Singer Natura" stimuleert
de galafscheiding van de lever, bevordert het ledigen
van de galwegen, het bevordert de afbraak van vetstoffen
in de darm en het bevordert de beweeglijkheid van de darm,
waardoor een mild laxerend effect kan ontstaan.
Reinosan
Reinosan® tabletten, een plantaardig diureticum,
vervaardigd uit extract van Orthosiphonis fok
(Koemis Koetjing ind.).Een geneesmiddel, dat
de urineproductie en de urine afvoer stimuleert.
Daardoor regelt het de vochtbalans en werkt het
ontstekingsremmend op de nier- en urinewegen.
Darisinol
Darisinol® capsules, een combinatie van teunisbloemolie
(gamma-linoleenzuur/omega-6 vetzuren), visolie (eicosapen-
taeenzuur./omega-3 vetzuren en natuurlijke vitamine E
(RRR-(-tocoferol). Voedingssupplement voor
het afweersysteem en het centrale zenuwstelsel. Gunstig
voor vetzuurstofwisseling. Toepassing o.a. bij wisselende
stemmingen en prikkelbaarheid vóór de menstruatie.
Antwoordnummer 2549. 3440 WB WOERDEN
e-mail adres: singernatura@planet.nl
45 ste jaargang - nummer 2 - augustus 2000
33
