teo'eii te bomen'
d s op het nippertje ontsnapt
Pas na mijn ÓÓste h wam en
Je verhalen los
De heer Meijer en zijn vrouw in oktober 1946.
hadden overleefd. Met die oude kamera
den heb ik herinneringen opgehaald.
Maar op de latere reünies heb ik hen
niet meer gezien. Ik hoop altijd nog eens
een kameraad tegen te komen.
Als ik terugdenk, vind ik dat ik veel
geluk heb gehad. Ik ben steeds op het
nippertje ontsnapt. Ze schoten in mijn
buik en niet in mijn hoofd. En aan
boord van het schip dat ons naar Japan
heeft vervoerd ben ik niet ziek gewor
den, zoals zovelen. Ik heb klappen
gehad, maar ben niet kapotgeslagen en
als ik in Nagasaki niet toevallig in de
schaduw had gestaan, was ik ook ver
brand. Bovendien bleek later dat ik in
krijgsgevangenschap een soort tbc had
opgelopen. Mijn longtoppen waren
zwart en aangetast, maar die tbc is plot
seling gestopt. Waarschijnlijk heeft de
atoomstraling van de bom mij genezen.
Als die niet was gevallen, dan was ik
misschien al dood geweest. De
Japanners zouden hun krijgsgevangenen
hebben gedood wanneer de Amerikanen
binnenvielen. Daarom, aan Japanse zijde
zijn veel gewonden en doden gevallen,
maar die bom was onze redding.
Onbegrijpelijk dat ik zoveel geluk heb
gehad. Ze zeggen dat ik een goede
engelbewaarder heb.
Op 15 augustus denk ik terug en ook op
5 mei, ook al zaten wij nog drie maan
den onder de beul toen Europa al
bevrijd was. Ik herinner me heel veel
dingen niet meer, geen details bijvoor
beeld. Hoe zijn we naar het schip
gegaan, hoe naar het kamp? Er zijn wel
beelden die steeds weer terugkomen.
Mijn collega's die verbrand zijn, een col
lega die onder een hijskraan lag en nog
leefde en het volgende moment dood
was. Eigenlijk pieker ik er ieder jaar tus
sen mei en augustus over. Ik zit dan
terug te denken: op die datum zat ik
daar en daar, en toen en toen ben ik
gevangengenomen. Nee, wat in Indië en
Japan is gebeurd, kan ik niet van me
afzetten.
Maar sinds ik terug ben uit Japan is er
een grote last van mij afgevallen. Ik heb
geen wraakgevoelens meer. Daarvoor
had ik haatgevoelens, zowel tegenover de
Japanners als de Indonesiërs, die ons
toch maar Indonesië hebben uitgegooid.
Nu ben ik een tevreden mens. Ik ben
rustig geworden.'
Een stilte die spreekt. Herdenken in diversi
teit is een - mooi verzorgde - gezamenlijke
uitgave van de stichting Icodo, de Anne
Frank Stichting en het Comité 4 en 5 mei.
Samenstelling en redactie: Karen Polak en
Judith Schuyf. Grootformaat, 314 pagi
na's, gebonden. ISBN 90 12 08858 5.
Prijs 59,90. Verkrijgbaar in de boekhan
del (niet bij Moesson).
45 ste jaargang - nummer 2 - augustus 2000
9
