An international scoundrel
E.F.E. Douwes Dekker in San Francisco (slot)
Tekst: Paul van der Veur
Tussen november 1917 en april
1918 werd in San Francisco een
rechtszaak gehouden tegen een klei
ne honderd beklaagden. Bij dit
zogenaamde Hindu-proces moest
de roemruchte Indische nationalist
E.EE. Douwes Dekker optreden als
getuige. Het proces behandelde een
Brits-Indische wapensmokkel-affai-
re vanuit de Verenigde Staten.
Douwes Dekker moest getuigen,
omdat hij nauw contact onderhield
met de Brits-Indische nationalisti
sche beweging.
De Brits-Indische nationalistische
beweging werd gesteund door
Duitsland, dat zo probeerde om
Engeland's aandacht van de Eerste
Wereldoorlog af te leiden.
Uiteindelijk werd DD in Hongkong
door de Britten gearresteerd en
overgebracht naar Singapore.
Paul van der Veur, bezig aan een
uitgebreide biografie van Douwes
Dekker, heeft zijn handen weten te
leggen op het verslag dat het
gerechtshof maakte van het Hindu-
proces in San Francisco. Vorige
maand besprak Van der Veur een
aantal grappige passages uit het
verslag, deze maand behandelt hij
enkele interessante nieuwe feiten
die dankzij het verslag boven water
zijn gekomen.
Liep DD na zijn arrestatie in
Hongkong in november 1915
grote kans om geëxecuteerd te
worden, vanwege zijn connecties met
revolutionaire Indiërs en de Duitse rege
ring? DD zelf pochte met zijn mogelijke
executie. In zijn boek 70 jaar Konsekwent
beschrijft DD de opperbevelhebber van
Singapore, Dudley Ridout, als volgt:
Gentleman every inchzachtmoedig als
een Ier, die vele malen weigerde een
doodvonnis te ondertekenen.'
In het satirische toneelstuk Superieur, dat
DD tijdens zijn verblijf in de gevangenis
van Singapore schreef, laat hij zijn pers
onage zelfmoord plegen onder het flui
ten van Gounod's 'Marche funèbre'. Dit
is allemaal goed en wel (de zachtmoedi
ge Ier inbegrepen), maar waar is het
bewijs? Wat vinden wij in het verslag
van de rechtszaak dat mogelijk enig licht
hierop werpt?
Kruisverhoor
Het kruisverhoor van attorney Roche
levert het volgende op. De Q staat voor
questionde A voor answer.
Question. Mr. Roche: When you
reached Singapore, were you put in jail?
Answer. Douwes Dekker: I was put in
the detention barracks for ten weeks.
Q. And were you placed in solitary con
finement in these detention barracks?
A. No, I was not.
Q. Were you placed in a cell by yourself
or were you placed in a cell at all?
A. There was a cell for me but I could
go around all day long; I was not even
locked up at night.
Question. Mr. Roche: There was a
definite charge made against you as
soon as you reached Singapore: Is not
that correct?
Answer. Douwes Dekker: Yes, there was
before that.
Q. Were you tried upon that charge?
A. I never was tried.
Dit verbaasde zelfs de court.
The court. Question: You never have
been tried on that charge?
Answer. Douwes Dekker: No, I never
was tried, neither in a civil court nor in a
military court.
Q. Mr. Roche: So that up to the present
time no sentence has been imposed
upon you by any tribunal, either civil or
military?
A. No.
Bewijst dit, lezers, niet voldoende dat
DD nooit ter dood is veroordeeld?
Geheime codes
Douwes Dekker beschrijft een Duits
boek met geheime codes als een boek
van tweehonderd bladzijden gebonden
in een zwarte band waarop het nummer
1260 stond en in gouden letters: Für
Auswartigen Dienst. De geheime code
was uiterst gecompliceerd, volgens DD,
want de cijfers van de code correspon
deerden met woorden.
In 1915 reisde DD van Rotterdam naar
New York. Onderweg werd het schip
door de Engelsen aangehouden en grom
dig onderzocht in de haven van
Falmouth. DD had tijdig alle illegale
bescheiden overboord gegooid, behalve
het codeboek. Die verstopte hij in zijn
hutkoffer tezamen met een brief voor de
Zweedse consul - een Duitser - in
Bangkok. Toen DD later in Sjanghai
verbleef, liet hij, voor zijn vertrek naar
Hongkong, de uiterst incriminerende
documenten achter bij de Nederlandse
consul in een verzegeld pakketje.
Het bevatte, zo vertelde hij tegen de
Nederlandse consul, privé-
correspondentie met zijn vrouw.
Hij beweerde dat hij het codeboek had
behouden, omdat hij dacht dat hij het
kon gebruiken als een voorbeeld
wanneer hij in Indië terug was. Uit het
verhoor over deze ingewikkelde zaak
kunnen wij het volgende vermelden.
Question. Mr. Preston: To whom did
you first deliver the code?
Answer. Douwes Dekker: I deposited
the code and the letter with other private
papers at the Dutch consulate in
Shanghai.
Q. Did you tell him what it was?
A. No, certainly not.
Q. You just deposited it there?
A. Yes, it was in a sealed package.
Q. Later on where did you see it?
A. Later on from Hongkong I asked the
Dutch consul to send the package up to
me.
Q. In Hongkong?
A. Yes.
Q. And what was the last time that you
saw the code and the letter?
A. In Hongkong?
Q. In Hongkong?
moessQn
40
