De essentie van liet 1 i
even
en wonen in
Tekst: Lilian Ducelle
Een mooie foto kan je inspiratie geven voor driehonderd pagina 's
tekst. Maar wat doe je hij driehonderd mooie foto 's? Niets. Als u,
net als ik, tot de eerste generatie hehoort, dan zult u alleen
hehoefte hehhen om te zwijgen hij het hoek Wonen in Ind ië, dat
het leven van die generatie tot in de kleinste details weer zicht
baar heeft gemaakt. U zult hehoefte hehhen om niet te praten en
vooral om niet te schrijven. De reden dat ik me er nu met moeite
en zelfs tegenzin toe zet, is om u te vertellen wat dit fotohoek voor
me betekent en hopelijk ook voor u.
De opzet van het boek Wonen in Indië
was om elk aspect van ons leven en de
wijze van wonen in Indië uit de vorige
eeuw vast te leggen. Voor de volgende
generatie, zoals dat tegenwoordig her
haaldelijk wordt gezegd.
Wetenschappers gespecialiseerd in het
analyseren, determineren en kwalificeren
van alles wat verderfelijk was in de kolo
niën (in hun ogen dan) hebben me vaak
wanhopig doen vragen of er nog red
ding mogelijk was. Redding om het
onverwerkte verleden te rehabiliteren.
En dat is met Wonen in Indië van Esther
Wils in zeker opzicht gebeurd. Een bete
re bespreking van het boek door Robert
Voskuil in de laatste Pasarkrant is niet
mogelijk. Voskuil behoort tot een van de
laatste wetenschappers die Indië (en
Indonesië) door en door kent. Er
gewoond, geleefd en gewerkt heeft. Zijn
boek over Batavia reken ik nog altijd tot
de beste fotoboeken. Summiere teksten,
allesomvattend.
Toen en nu
Wonen had voor Indische mensen begin
twintigste eeuw weinig te maken met
interieur-architectuur. Onze binnenhuis
architect was de vendu-meester.
Belangrijk is te beseffen dat zeker zeven
tig procent van de Indo-europese gezin
nen het moest doen met een zeer
middelmatig inkomen. De tering werd
naar de nering gezet, tegenwoordig
wordt de nering krachtig opgevijzeld om
aan de tering te kunnen voldoen. Ma
schafte zich op een vendutie uitsluitend
het hoognodige aan: stoelen, een tafel,
kast. Pa, als ma hem mee kon krijgen
naar een vendutie, liet zijn oog wel eens
vallen op een schilderij, muurborden en
dergelijke.
Alle foto's in Wonen in Indië getuigen
van de sobere, eenvoudige levensstijl in
de eerste helft van de vorige eeuw (en
ook jaren daarvoor). Een sublieme
gedachte van de vormgever (Arthur
Meyer) om de eerste 75 pagina's te
besteden aan een soort entree in het
leven in Indië. Full-page foto's zwart-wit
en in kleur; pagina na pagina wordt de
lezer (kijker eigenlijk, want er is geen
woord tekst bij) geconfronteerd met het
Foto uit Wonen in Indië.
Foto: Rugier Timmer.
Esther Wils en haar dochter Dodo.
45 ste jaargang - nummer 8 - februari 2001
Indië
11
